«Αίσθημα ασφάλειας» διάτρητο από... σφαίρες

«Εννέα σφαίρες στον περαστικό, αίσθημα ασφάλειας λέγεται αυτό». Το σύνθημα πρωτακούστηκε τέλη Φλεβάρη του 2010 στους δρόμους του Βύρωνα. Λίγες μέρες νωρίτερα, στις 16 Φλεβάρη, έπεφτε νεκρός στο στενό δρομάκι της Ζωοδόχου Πηγής στον Βύρωνα, γαζωμένος από σφαίρες αστυνομικού, ο 25χρονος Βορειοηπειρώτης Νίκος Τόντι, την ώρα που σχολούσε από τη δουλειά του -ήταν υδραυλικός.

Σύμφωνα με την αστυνομία, ο Νίκος είχε απλώς την ατυχία να βρεθεί στο λάθος σημείο τη λάθος στιγμή. Τη στιγμή που έπεφταν βροχή σφαίρες σε πυκνοκατοικημένη περιοχή, σε σύρραξη πολλών αστυνομικών (22 άτομα συμμετείχαν στην επιχείρηση), με δύο οπλισμένους κακοποιούς, τον Μάριον Κόλα και τον Σαντέρ Πεμάι. Οι αρχικές ανακοινώσεις έκαναν λόγο για «επιτυχή επιχείρηση», αφού οι κακοποιοί συνελήφθησαν. Ο νεκρός παρουσιάστηκε ως «παράπλευρη απώλεια». Αφησε ορφανό ένα αγοράκι 18 μηνών, μια νεαρή γυναίκα χήρα, την αδερφή και τους γονείς του διπλά απαρηγόρητους: από την αστυνομική δολοφονία και τη συγκάλυψή της.

Πέντε χρόνια μετά, η υπόθεση εκδικάζεται ως πλημμέλημα. Ο επικεφαλής της επιχείρησης και ο αστυνομικός που πυροβόλησε τον Νίκο Τόντι δικάζονται για ανθρωποκτονία από αμέλεια. Χθες, τρίτη ημέρα της δίκης στο Τριμελές Πλημμελειοδικείο Αθήνας, συνεχίστηκαν οι καταθέσεις των μαρτύρων-αστυνομικών. Αλλάζοντας όσα είχαν πει στην προανάκριση, υποστήριξαν ότι «σύρθηκαν» σε ενέδρα από τους ληστές και δεν είχαν άλλη επιλογή παρά να πυροβολούν αδιακρίτως. Σχεδόν όλοι υποστήριξαν ότι δεν είδαν καν τον μεγαλόσωμο νέο άντρα, πάνω από 1,85 μ. και πάνω από 100 κιλά, που προσπαθούσε να σωθεί.

Ενας μόνο είπε ότι τον είδε και παραδέχτηκε ότι δεν έκανε τίποτα να τον βοηθήσει. Βασικό επιχείρημα της υπεράσπισης ήταν ότι δεν επρόκειτο για επιχείρηση σύλληψης, αλλά για «αναζήτηση υπόπτων», που εξελίχθηκε σε συμπλοκή αφού οι κακοποιοί πυροβόλησαν πρώτοι. Επιχείρημα που αντικρούουν οι καταθέσεις των πολιτών-αυτοπτών μαρτύρων, που επέμειναν ότι η επιχείρηση ξεκίνησε από την αστυνομία. Σε αντίθετη γραμμή από τις καταθέσεις των αστυνομικών κινείται και η συνέντευξη στα «Νέα» του τότε διοικητή Ασφάλειας Γ. Δικόπουλου, τέσσερις μέρες μετά τη συμπλοκή. Μίλησε για επέμβαση «εγκλωβισμού και ακινητοποίησης» του οχήματος των κακοποιών, που έγινε «όπως ακριβώς την είχαν σχεδιάσει».

Τις αντιφάσεις στις καταθέσεις των μαρτύρων-αστυνομικών επισήμανε ο πρόεδρος του δικαστηρίου, ενώ η εισαγγελέας ρώτησε γιατί κανείς τους δεν φρόντισε να εκκενώσει τον δρόμο ή να βοηθήσει τους πολίτες. Η κοπέλα που δούλευε στον φούρνο όπου κατέφυγε ο ένας ληστής σώθηκε από θαύμα. Κανένας δεν τη βοήθησε. Η ίδια κατέθεσε ότι μετά τη συμπλοκή οι αστυνομικοί τής είπαν ότι ήταν «τρεις οι δράστες», παρουσιάζοντας τον νεκρό 25χρονο ως τον τρίτο υποτιθέμενο δράστη.

Το κλίμα στη δικαστική αίθουσα, που ήταν γεμάτη αστυνομικούς της ΟΠΚΕ, ήταν βαρύ. Οι συγγενείς του σκοτωμένου νέου συγκρατούσαν με δυσκολία τα δάκρυά τους. Η αδερφή έσφιγγε στην αγκαλιά της τη φωτογραφία του. Οι γονείς ξέσπασαν όταν η υπεράσπιση υποστήριξε ότι ο γιος τους «αυτοδιακινδύνευσε», ότι «πανικοβλήθηκε και μπήκε στη ζώνη θανάτου». «Μόνο ότι αυτοκτόνησε δεν είπαν», σχολίασε φίλος της οικογένειας, αφού η έδρα διέταξε την εκκένωση της αίθουσας.

Προκλητική ήταν η στάση συνηγόρου υπεράσπισης, που απαίτησε να αποχωρήσουν οι δημοσιογράφοι που κάλυπταν τη δίκη. Σε προηγούμενη συνεδρίαση είχε αμφισβητήσει την αυτόπτη μάρτυρα, λέγοντας ότι «φαίνεστε ποια είστε» και ότι έχει «ντύσιμο Εξαρχείων». «Πιστεύω ότι τον αδερφό μου τον πέρασαν για δράστη και τον πυροβόλησαν. Ελπίζω να αποδοθεί δικαιοσύνη. Γι’ αυτό περιμένουμε πέντε χρόνια», μας λέει η αδερφή του Νίκου, Ράνια, συντετριμμένη.

«Είκοσι αστυνομικοί και κανένας δεν έκανε τίποτα να προστατεύσει τον πολίτη», μας λέει η Ιλντα, η σύντροφός του. «Γράψτε ποιος ήταν ο Νίκος. Να μην ξεχαστεί. Ηταν 25 χρονώ, είχε ένα μωρό παιδί. Ηταν σε όλα σωστός. Δεν μπορούν να λένε ότι έτρεξε μόνος του στις σφαίρες. Δεν θα το έκανε ποτέ αυτό».

■ Η δίκη συνεχίζεται το Σάββατο στις 9.30 το πρωί στο κτίριο 2 ΠΡΟΚΑΤ στην Ευελπίδων, όπου αναμένεται και η δικαστική απόφαση.