Ο γύρος της Ελλάδας σε 100 λεπτά και 20 «παραδοξιακά» τραγούδια

Η βαθιά συγκίνηση και η κατάνυξη κυριάρχησαν στην κεντρική σκηνή της Στέγης προχθές το Σάββατο, τη δεύτερη βραδιά παρουσίασης του νέου εγχειρήματος της Λένας Πλάτωνος και του σταθερού συνεργάτη της Stergios T. (Στέργιου Τσιρλιάγκου), «Τα παραδοξιακά», το μπόλιασμα δηλαδή της παραδοσιακής μουσικής μας με τα συνθεσάιζερ και τον σύγχρονο ηλεκτρονικό ήχο. Επί σκηνής τέσσερις εξαίρετοι ερμηνευτές δημοτικών τραγουδιών, οι Ευάγγελος Γκίκας, Αννα Λινάρδου, Εύη Σεϊτανίδου, Μανώλης Τσιρλιάγκος, τέσσερις κορυφαίοι σολίστες παραδοσιακών οργάνων -«εξαιρετικές ψυχές» τούς χαρακτήρισε η Λένα Πλάτωνος- (Μάνος Αχαλινωτόπουλος - πνευστά, Βαγγέλης Καρίπης - κρουστά, Γιώργος Κοντογιάννης - λύρες, Αλέξανδρος Καψοκαβάδης - έγχορδα, τραγούδι), ο Stergios T. (πλήκτρα, programming, sound design, φωνητικά) και η Λένα Πλάτωνος στα πλήκτρα μάς «ξενάγησαν» για μία ώρα και σαράντα λεπτά σε όλο τον πλούτο της δημώδους μουσικής του ελληνισμού όπου Γης.

Είκοσι τραγούδια για το μοίρασμα, τον έρωτα, την ξενιτιά, τον θάνατο -από την Ηπειρο, την Κρήτη, τη Μακεδονία, τη Θράκη, τα νησιά μας, μέχρι τον Πόντο και τη Μικρά Ασία- τα οποία ιδωμένα μέσα από τη μουσική ιδιοφυΐα της ηγερίας της ελληνικής ηλεκτρονικής μουσικής και την οπτική του συνθέτη και παραγωγού Stergios T. συνέθεσαν ένα ταξίδι καθηλωτικό, υποβλητικό, ονειρικό, αισθαντικό.

Από το πρώτο τραγούδι, το «Αμυγδαλάκι τσάκισα» (παραδοσιακό Σκύρου) που ερμήνευσε με ιδιαίτερη ευαισθησία η Αννα Λινάρδου, η συγκίνηση ήταν διάχυτη στο κοινό, το οποίο συνέχισε να ακούει ευλαβικά τραγούδια όπως τα «Μενεξέδες και ζουμπούλια, «Κανελόριζα», «Της Νάουσας το κάστρο», «Μου παρήγγειλε τ’ αηδόνι», «Τσάμπασιν», «Ενας αετός καθότανε», «Ξεχωρίσματα», «Αγρίμια και αγριμάκια», «Τζιβαέρι», «Χήρα να αλλάξεις όνομα», «Μοιρολόι», «Τη μάνα μου την αγαπώ», «Χαμέμηλον» και στίχους όπως «Ας τραγουδήσω κι ας χαρώ/ του χρόνου ποιος το ξέρει αν θα πεθάνω ή θα ζω/ ή θα ‘μαι σε άλλα μέρη», «Είχα και υστερήθηκα το μωρό μου/ θυμούμαι και εστενάζω/ άνοιξε γης μέσα να μπω κόσμε ψεύτη/ κόσμο να μην κοιτάζω», «Σε φίλησα κι αρρώστησα και το γιατρό δε φώναξα», «Μα εγώ μικρή μου σ’ αγαπώ/ μα εσύ δεν το κατέχεις», «Mα γιατί δε μας το λες τον πόνο που έχεις κι όλο κλαις», «Αχ, η ξενιτιά το χαίρεται, τζιβαέρι μου, [...] το μοσχολούλουδό μου, [...] σιγανά, σιγανά, σιγανά και ταπεινά».

Θα μείνουν στη μνήμη μας για πάντα το κλαρίνο του Μάνου Αχαλινωτόπουλου, ο οποίος έδινε την αίσθηση ότι μας μιλούσε μέσω αυτού και έπαιζε για τον καθένα μας αποκλειστικά, ο Αλέξανδρος Καψοκαβάδης, μουσικός-πολυεργαλείο με βελούδινη φωνή, η ερμηνεία-ανατριχίλα του Ευάγγελου Γκίκα στο «Μοιρολόι», η συγκλονιστική ερμηνεία του Μανώλη Τσιρλιάγκου στο «Αγρίμια και αγριμάκια», οι γεμάτες ευαισθησία ερμηνείες και οι εξαιρετικές διφωνίες των Αννας Λινάρδου, Εύης Σεϊτανίδου. Ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει για τον ιδανικό επίλογο αυτής της μαγευτικής εμπειρίας, τον οποίο έκανε η Εύη Σεϊτανίδου ερμηνεύοντας το «Χαμέμηλον» και παίζοντας με μοναδικό τρόπο την ποντιακή λύρα της (με την οποία επίσης συνόδευσε την ερμηνεία της και στο «Τσάμπασιν»).

«Η προσέγγιση παραδοσιακών τραγουδιών και η διασκευή τους ήταν μια ιδέα που εδώ και αρκετό καιρό μάς απασχολούσε και ψάχναμε τρόπους για να πραγματοποιηθεί. Σκεφτόμασταν πως υπάρχουν τόσο όμορφα τραγούδια συνυφασμένα με την ιστορία και την παράδοσή μας, τα οποία θα έπαιρναν νέα πνοή με ένα διαφορετικό άγγιγμα, με έναν διαφορετικό ήχο. Είναι ένας άλλος κόσμος, που εμπεριέχει τόση κρυμμένη ενέργεια, πανέμορφες μελωδίες, ποικιλία ρυθμών, λυρισμό, ηρωικές αλλά και τραγικές φιγούρες, ένας κόσμος ο οποίος ήταν ικανός να μας εμπνεύσει να ετοιμάσουμε τα τραγούδια με μια αισθητική που τα πάει σε άλλα μονοπάτια...» είχαν πει η Λένα Πλάτωνος και ο Stergios T., κάνοντας την παρουσίαση αυτού του πρότζεκτ.

Πήραν ένα μεγάλο ρίσκο να συστήσουν με διαφορετικό τρόπο παραδοσιακά τραγούδια, παντρεύοντάς τα με ηχοτοπία της ηλεκτρονικής μουσικής. Πέτυχαν τον στόχο τους, κυρίως γιατί τα «πείραξαν» όσο έπρεπε, σεβόμενοι τη σημασία που έχουν για την πολιτισμική μας παράδοση και το πώς έχουν εγγραφεί στη συλλογική μνήμη.

Και το κοινό αντάμειψε την πολύ συγκινημένη Λένα Πλάτωνος -της οποίας χειροκροτούνταν κάθε κουβέντα της-, τον Στέργιο Τσιρλιάγκο και τους υπόλοιπους συντελεστές αυτού του ιδιαίτερα ξεχωριστού εγχειρήματος μ’ ένα πολύ γενναιόδωρο standing ovation.

Να πούμε, τέλος, ότι δεν φτάνουν δύο βραδιές για να παρουσιαστεί ένα τόσο αξιόλογο πρότζεκτ, που η υλοποίησή του κρύβει από πίσω απίστευτη δουλειά. Πρέπει να το χαρούν όσο περισσότεροι θεατές γίνεται όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στο εξωτερικό. Ας ελπίσουμε ότι θα βρεθεί ο τρόπος για να πραγματοποιηθεί κάτι τέτοιο...