Τον «συναινετικό, μα και όταν πρέπει αιρετικό», όπως μας τον είχαν συστήσει από το υπουργείο Παιδείας, Ντέιβιντ Χάλοου, Αγγλο εκπαιδευτικό Μέσης Εκπαίδευσης, είχαμε γνωρίσει πριν από 25 χρόνια με αφορμή ένα από τα αναρίθμητα ρατσιστικά κρούσματα στα γήπεδα της πατρίδας του. Τότε, είχε υπογράψει την, υπό το πρίσμα του δασκάλου, ουσιαστική ανάλυσή του με την έκφραση «το ποδόσφαιρο με τη δυναμική και τη δημοφιλία του μπορεί να γίνει, ανάλογα με τους χειρισμούς των ερεθισμάτων όσων συμβαίνουν στα γήπεδα, μέσο εκτόνωσης αλλά και επιβάρυνσης, σε κάθε περίπτωση χειραγώγησης της λαϊκής μάζας».
Αμφότεροι θυμηθήκαμε την ίδια διατύπωση με αφορμή δύο ερεθίσματα από το ευρωπαϊκό πρωτάθλημα της Γερμανίας. Αρχικά, με αιτία τον αντισυμβατικό πανηγυρισμό των Αγγλων παικτών για το γκολ του Μπέλινγχαμ απέναντι στη Σερβία, παράλληλα με την οργή των Σέρβων για τον σχηματισμό, με τα χέρια, του γνωστού δικέφαλου αετού της Αλβανίας, σύμβολο επεκτατικών βλέψεων, από Κοσοβάρο δημοσιογράφο. Από τη λήξη του παιχνιδιού Αγγλίας - Σερβίας μέχρι σήμερα συντηρούνται οι επιρροές των δύο γεγονότων «και μελλοντικά θα μένουν αναλλοίωτα τα ίδια ερεθίσματα επειδή είναι, ούτως ή άλλως, ιδιαίτερης δυναμικής αλλά και έχουν συμβεί σε ποδοσφαιρικό γήπεδο, άρα η απήχησή τους εξασφαλίζεται», βεβαιώνει ο Αγγλος εκπαιδευτικός.
Η απόδειξη-ανάγκη σεβασμού
Mόλις ο Τζουντ Μπέλινγχαμ πέτυχε το γκολ σε βάρος των Σέρβων, στάθηκε απέναντι στον συμπαίκτη του Αλεξάντερ Αρνολντ, αμφότεροι λες και ήταν συνεννοημένοι («δεν υπήρχε προσυνεννόηση, ήταν συνειδητή επιλογή ο κοινός τρόπος πανηγυρισμού», βεβαιώνουν Αγγλοι παρατηρητές από τότε ώς σήμερα) γονάτισαν, ακούμπησαν τον δεξιό αγκώνα στο λυγισμένο πόδι και με τη δεξιά παλάμη τους κάλυψαν το πρόσωπο. Αλήθεια, όταν είδαμε τον ίδιο, ιδιότυπο πανηγυρισμό υποθέσαμε ακόμη και μεταφυσικές ερμηνείες του. Οχι όμως, το αντίθετο!
Διευκρινίστηκε, λοιπόν, ότι οι Αγγλοι παίκτες στη διάρκεια της συνύπαρξης στα ξενοδοχεία, όπου καταλύει η αποστολή –και όχι μόνο τότε–, παίζουν τον «Λύκο», παιχνίδι με κάρτες.
Πάντα, την ώρα του παιχνιδιού, ένας από τους φροντιστές (μέλος της αποστολής που φροντίζει, με πολλή δουλειά, τις συνθήκες προετοιμασίας, διαβίωσης των παικτών, κι αυτό έχει τη δική του ξεχωριστή σημασία) κρύβει το πρόσωπό του με την παλάμη του. Ωστε να μη βλέπει τις κάρτες, με την κίνησή του διώχνει την ενδεχόμενη καχυποψία των παικτών πως ο ίδιος μαρτύρησε σε άλλον παίκτη ποια κάρτα εμφανίστηκε. Η κίνησή του εξασφαλίζει λοιπόν την αξιοπιστία του παιχνιδιού, τη δικαιοσύνη!
Οι παίκτες αναγνωρίζουν την ηθική αξία της κίνησης του φροντιστή, όχι μόνο εκεί όπου καταλύει η αποστολή της εθνικής Αγγλίας, αλλά και τις ευεργετικές επιρροές της στη σκέψη τους την ώρα των παιχνιδιών στο γήπεδο. «Με τον τρόπο του πανηγυρισμού τους, οι παίκτες μας δεν λένε μόνο “ευχαριστώ” στον φροντιστή, αλλά και στέλνουν μήνυμα πως μια δίκαιη συμπεριφορά είναι αιτία επιτυχίας», παρατήρησε ο συνομιλητής, Με τη διευκρίνιση ότι «τόσο εγώ στους μαθητές μου όσο και άλλοι δάσκαλοι στην Αγγλία αλλά και αλλού, θυμηθείτε, θα αναφερθούμε, τη νέα σχολική περίοδο, στο μήνυμα του πανηγυρισμού: “Αναγνώριση προσφοράς του συνεργάτη σου όσο ταπεινός κι αν είναι αυτός”».
«Οχι στη σπορά μίσους»
Το ίδιο γκολ δεν προκάλεσε, όμως, μόνο παράδειγμα προς μίμηση αλλά και το αντίθετο. Ο Κοσοβάρος δημοσιογράφος Αρλίντ Σαντίκου στράφηκε προς τους Σέρβους οπαδούς –γεωγραφικούς γείτονες των Αλβανών– και σχημάτισε με τα χέρια του τον γνωστό αλβανικό δικέφαλο αετό, εθνικιστικό σύμβολο της «Μεγάλης Αλβανίας». Η ποδοσφαιρική ομοσπονδία της Σερβίας ζήτησε, την επόμενη ημέρα, από την ευρωπαϊκή ποδοσφαιρική ομοσπονδία (UEFA) να αφαιρεθεί η διαπίστευση από τον δημοσιογράφο και στελέχη της κυβέρνησης καυτηρίασαν την ίδια πράξη:
«Σεβαστά τα αιτήματα, είτε συμφωνούμε μαζί τους είτε όχι, αλλά το γήπεδο όπου εξελίσσεται ένα παιχνίδι, λέξη η τελευταία που παραπέμπει σε χαρά, δεν είναι χώρος για σπορά μίσους!».
● Η επιλογή του γηπέδου ως τόπου έκφρασης παρόμοιας επιθετικότητας ίσως χρησιμεύει και ως απόδειξη πως επιδιώξεις όπως αυτή που εκπροσωπεί ο εθνικιστικός δικέφαλος αετός είναι ακραίες.
«Εχετε δίκιο, όταν τα αιτήματα έχουν δυνατά επιχειρήματα, υπάρχουν οι θεσμοί και οι αίθουσές τους ώστε να διεκδικούνται».
Γήπεδα: σχολεία μα και πεδία μαχών...
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας