Πέφτει «μαχαίρι» στις προμήθειες

Εν έτει 2021 δεν υπάρχει κανένας νόμος ή κανονισμός που να ρυθμίζει τις προμήθειες των ατζέντηδων των ποδοσφαιριστών. Από το 2015, όταν η FIFA αποσύνδεσε το συγκεκριμένο επάγγελμα από την αποκαλούμενη Football Family και άφησε να χειριστεί το θέμα των προμηθειών η κάθε εθνική ομοσπονδία χωριστά, βασιλεύει η αναρχία και η ασυδοσία. Και έχει προκύψει μια ατελείωτη σειρά από ατζέντηδες, συγγενείς, δικηγόρους, παράγοντες συλλόγων που προσπαθούν να αρπάξουν ένα κομμάτι από τη μεταγραφική «πίτα».

Σε αυτό το... Φαρ Ουέστ λοιπόν αποφάσισε να βάλει τάξη η FIFA. Εχει λάβει το «πράσινο φως» από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο, που ζήτησαν από τα μέλη τους να αναγνωρίσουν το δικαίωμα της παγκόσμιας ομοσπονδίας να ρυθμίσει το περιβάλλον των μεταγραφών, έναν χώρο που τώρα λυμαίνονται... μεγαλοκαρχαρίες, όπως οι Ζόρζε Μέντες, Μίνο Ραϊόλα, Πίνι Ζαχάβι, Κία Γιουραμπχιάν και άλλοι.

Η ανάγκη αυτή επιβεβαιώνεται και από τους αριθμούς. Οπως ανακοίνωσε η Παγκόσμια Ομοσπονδία, το 2021 πραγματοποιήθηκαν 17.945 διεθνείς μεταγραφές ποδοσφαιριστών. Οι ευρωπαϊκοί σύλλογοι κατέβαλαν το 95,8% από τα 450 εκατ. ευρώ που δόθηκαν ως προμήθειες στους ενδιάμεσους. Μάλιστα, μολονότι ο αριθμός των μεταγραφών μειώθηκε σε σχέση με το 2020 λόγω της πανδημίας, το συνολικό ποσό των προμηθειών αυξήθηκε ελαφρώς κατά 0,7%. Την τελευταία δεκαετία στις τσέπες των ενδιάμεσων έχει καταλήξει το εξωφρενικό ποσό των 3,2 δισ. ευρώ.

Ενα από τα πιο κραυγαλέα παραδείγματα για το τι θέλει να αποτρέψει στο εξής η FIFA είναι η -καθ’ όλα νόμιμη λόγω... απουσίας νόμων- μεταγραφή του Πολ Πογκμπά στη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ τον Αύγουστο του 2016. Ενας μάνατζερ, ο περίφημος Μίνο Ραϊόλα συγκεκριμένα, ενορχήστρωσε και πέτυχε τη μεταγραφή του πελάτη του από τη Γιουβέντους στη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ. Το κόστος του deal ήταν 105 εκατ. ευρώ, ο παίκτης υπέγραψε πενταετές συμβόλαιο έναντι 14 εκατ. ευρώ τον χρόνο και ο ίδιος ο ατζέντης πληρώθηκε και από τις τρεις πλευρές: πήρε 26 εκατ. από τη Γιουβέντους, 21 εκατ. από τη Γιουνάιτεντ και 2,5 εκατ. από τον Γάλλο μέσο. Σύνολο: 49,5 εκατ. ευρώ στην τσέπη του Ραϊόλα...

Στη διάρκεια της τρέχουσας εβδομάδας εστάλη σε όλους τους ενδιαφερόμενους το τρίτο προσχέδιο του νέου κανονισμού για τις προμήθειες. Στόχος της FIFA είναι να το περάσει προς έγκριση από το Κογκρέσο της, που θα συνεδριάσει στις 31 Μαρτίου στην Ντόχα του Κατάρ - μία μέρα πριν από την κλήρωση της τελικής φάσης του Παγκοσμίου Κυπέλλου. Η εφαρμογή του θα ξεκινήσει από την 1η Ιουλίου 2022.

Ο εν λόγω κανονισμός προβλέπει ότι ένας ατζέντης θα μπορεί σε μια μεταγραφική διαδικασία να εκπροσωπεί έναν ποδοσφαιριστή και τον σύλλογο που τον αποκτάει εισπράττοντας μάξιμουμ ένα 3% από τον καθένα. Η μεγαλύτερη προμήθεια που μπορεί να εισπράξει ένας ενδιάμεσος είναι το 10%, μόνο στην περίπτωση που εργάζεται για τον σύλλογο που πούλησε τον παίκτη, ως αμοιβή επειδή βρήκε προορισμό στον ποδοσφαιριστή.

Μέχρι σήμερα υπήρχαν περιπτώσεις όπου ο ατζέντης εκπροσωπούσε και τα τρία μέρη: τον ποδοσφαιριστή, τον σύλλογο που τον πουλάει και εκείνον που τον αποκτάει. Οπως είχε γίνει με τον Ραϊόλα, που προαναφέραμε. Στη μεταγραφή του Πογκμπά είχε εισπράξει 49,5 εκατ. ευρώ. Με τα ποσοστά που ορίζει όμως στον νέο κανονισμό της η FIFA το κέρδος του Ιταλο-ολλανδού ατζέντη δεν θα ξεπερνούσε τα 10,5 εκατ. ευρώ. Η διαφορά είναι χαοτική.

Εκτός από τη μείωση των προμηθειών, η FIFA προσπαθεί μέσω του κανονισμού αυτού να περιορίσει τη σύγκρουση συμφερόντων. Οταν ένας ενδιάμεσος εργάζεται και για τις τρεις πλευρές μιας μεταγραφής, υπάρχουν πάντα αμφιβολίες για το ποιος είναι ο πιο κερδισμένος από το deal: ο σύλλογος που πουλάει, αυτός που αγοράζει ή ο ποδοσφαιριστής; Στις συζητήσεις που είχε η FIFA με όλες τις πλευρές προέκυψαν πολλά παράπονα παικτών, που ανέφεραν ότι οι ατζέντηδές τους εισέπραξαν ποσά τετραπλάσια από αυτά που πήραν οι ίδιοι ως πριμ μεταγραφής!

Ο νέος κανονισμός επιτρέπει στη FIFA να ελέγξει τη ροή και την ποσότητα των προμηθειών και να τις προωθήσει στη χώρα κατοικίας των μεσαζόντων. Θα δημιουργήσει έναν νέο ελεγκτικό οργανισμό, το Clearing House, με στόχο τη μεγαλύτερη διαφάνεια και την αποφυγή των καταθέσεων σε εξωτικούς φορολογικούς παραδείσους.

Επιπλέον θεσπίζονται κριτήρια για την απόκτηση της άδειας ατζέντη: εξετάσεις πάνω στη νομοθεσία των μεταγραφών, ενδελεχής έλεγχος του ιστορικού τους και επιχείρηση-σκούπα για να απομακρυνθούν από τον χώρο άτομα που είχαν καταδικαστεί στο παρελθόν για σοβαρά ποινικά αδικήματα και για πειθαρχικά παραπτώματα που τιμωρήθηκαν με αποκλεισμό από αθλητικούς οργανισμούς.

Οι περισσότεροι ατζέντηδες ευθυγραμμίστηκαν με τη FIFA, γιατί δυσκολεύονται να πάρουν τα χρήματά τους. Ομως οι μεγαλοατζέντηδες, εκείνοι που ουσιαστικά κουμαντάρουν τη μεταγραφική αγορά, τέθηκαν εξ αρχής κάθετα αντίθετοι με την πρόταση της παγκόσμιας ομοσπονδίας. Μάλιστα, μολονότι κλήθηκαν στις αρχικές συζητήσεις για να εκφέρουν την άποψή τους, άμεσα συνειδητοποίησαν ότι ο νέος κανονισμός είναι βλαπτικός για τα συμφέροντά τους και αποχώρησαν από το τραπέζι. Τώρα ετοιμάζουν την αντεπίθεσή τους με προσφυγή στα ευρωπαϊκά δικαστήρια.

Ο πρόεδρος της Ενωσης των Ατζέντηδων Ποδοσφαίρου, Μελ Στάιν, υποστήριξε σε συνέντευξή του ότι η «FIFA είναι στη La-La-Land» - σε ελεύθερη μετάφραση «στον κόσμο της». Και πρόσθεσε: «Αν ένας ατζέντης βοηθάει έναν σύλλογο να πουλήσει ή να αγοράσει έναν παίκτη και όλες οι πλευρές συμφωνούν να διαπραγματευτούν ελεύθερα την προμήθεια, πού είναι το κακό;»

Η απάντηση έρχεται αβίαστα: το κακό είναι όταν ένας ατζέντης κρατάει αιχμάλωτες τις ομάδες και μεταφέρει το «εμπόρευμά» του ανά την Ευρώπη αναζητώντας εκείνον που θα δώσει τα περισσότερα όχι στον παίκτη, αλλά στον ίδιο. Ισως γι’ αυτό τις τελευταίες μέρες άλλαξαν στρατηγική οι σύλλογοι που ενδιαφέρονται για τον Ερλινγκ Χόλαντ. Σταμάτησαν τις διαπραγματεύσεις, ξέροντας πλέον ότι από το ερχόμενο καλοκαίρι θα έχουν απέναντί τους έναν Ραϊόλα που δεν θα μπορεί να ζητήσει για τον εαυτό του πάνω από 10%...