Αρκούσε η «Συνοικία το όνειρο»…

Είναι μερικοί ηθοποιοί που έχεις την αίσθηση ότι ζουν και κυκλοφορούν ανάμεσά μας, κι ας έχουν προ πολλού εγκαταλείψει τα εγκόσμια. Και αυτό, επειδή έχουν παίξει σε κάποιες κινηματογραφικές ταινίες (αναφέρομαι κυρίως στις ελληνικές), οι οποίες παίζονται και ξαναπαίζονται από τηλεοράσεως, με αυξημένο μάλιστα, λόγω πανδημίας, κοινό. Ενας απ’ αυτούς τους ηθοποιούς και ο Αλέκος Αλεξανδράκης, ο οποίος έφυγε από τη ζωή, χτυπημένος από καρκίνο, στις 8 Νοεμβρίου 2005 (πριν από 15 χρόνια), στα 77 του.

Ξεκίνησε αρχικά από το θέατρο ως νέος πολλά, όπως λέμε, υποσχόμενος ηθοποιός και εξελίχθηκε και έγινε ευρύτερα γνωστός, κυρίως από τον κινηματογράφο, σε ρόλους που τον έκαναν ιδιαίτερα αγαπητό στις γυναίκες, ως ένα σοβαρό ανδρικό πρότυπο που ενέπνεε σιγουριά. Βρισκόταν, θα μπορούσε να ειπωθεί, στον αντίποδα των δύο άλλων σταρ, του Ανδρέα Μπάρκουλη και του Κώστα Κακκαβά, με τους οποίους συμπορευόταν καλλιτεχνικά, ιδιαίτερα τις δεκαετίες του ’50 και του ’60, που αναστάτωναν τις νεαρές υπάρξεις. Και να οι φωτογραφίες τους στα δωμάτιά τους - από τα συλλεκτικά της εποχής.

Γεννημένος στη Μάνη (27 Νοεμβρίου 1928), από ευκατάστατη οικογένεια, σπούδασε σε πνευματικό περιβάλλον. Αξιωματικός του Ναυτικού ήθελε να γίνει, αλλά τελικά τον τράβηξε το θέατρο. Δίνει εξετάσεις στη Σχολή του Εθνικού (Βασιλικού τότε) Θεάτρου και περνάει από τους πρώτους, με τις ευλογίες του Δημήτρη Χορν, της Αννας Συνοδινού και άλλων.

Συνεργάτης αρχικά (1949) της Κατερίνας (Ανδρεάδη), αναδείχτηκε σύντομα πρωταγωνιστής σε απαιτητικούς ρόλους, ενώ παράλληλα (1951) τον ανακάλυψε ο μονοκράτορας, τότε, του ελληνικού σινεμά Φιλοποίμην Φίνος και εξελίχθηκε ως ένας από τους δημοφιλέστερους και εμπορικότερους σταρ του ελληνικού σινεμά.

Το Ονειρο...

Είναι όμως η ταινία «Συνοικία το όνειρο» (1961) με την οποία κατέδειξε ότι ήταν ικανός και για άλλα πιο απαιτητικά - σκόνταψε όμως στην εξουσία, καθώς της χαλούσε την καλή εικόνα που έβγαζε προς τα έξω, εμφανίζοντας ένα εξαθλιωμένο κομμάτι μιας Ελλάδας, στο κέντρο μάλιστα της Αθήνας, κοντά στην Ακρόπολη (στην περιοχή του τότε Ασύρματου).

Σκηνοθέτης, πρωταγωνιστής και παραγωγός της ταινίας ο ίδιος ο Αλεξανδράκης, με συμπρωταγωνίστρια την τότε σύζυγό του Αλίκη Γεωργούλη. Και ακόμα, σε άλλους ρόλους: Μάνος Κατράκης, Αλέκα Παΐζη, Σαπφώ Νοταρά… Σενάριο Τάσος Λειβαδίτης - Κώστας Κοτζιάς, μουσική Μίκης Θεοδωράκης - όπου και το τραγούδι «Βρέχει στη φτωχογειτονιά», σε στίχους Λειβαδίτη... Πώς να το αντέξουν οι άλλοι; Η ταινία (μία από τις καλύτερες του νεότερου ελληνικού κινηματογράφου) προβλήθηκε ύστερα από περιπέτειες πετσοκομμένη και με τον Αλεξανδράκη απρόθυμο να συνεχίσει, καθώς, εκτός των άλλων, εξοντώθηκε οικονομικά. Και μόνο αυτή, ωστόσο, την ταινία να είχε κάνει, θα έμενε.

Με την Αριστερά

Ενεργός καλλιτέχνης, με συμμετοχές σε πλήθος θεατρικών, κινηματογραφικών και τηλεοπτικών έργων, ο Αλεξανδράκης, υπήρξε και ενεργός πολίτης - ειδικότερα στα δύσκολα χρόνια αυτού του τόπου. «Βρέθηκα από μικρός κοντά στη γενιά του ΕΑΜ και της ΕΠΟΝ», είπε σε συνέντευξή μας για την «Ελευθεροτυπία» (20 Απριλίου 1982). «Οταν είσαι νέος και ζεις αυτό το έπος, είναι δύσκολο να μη γίνεις αγωνιστής. Βέβαια με τα χρόνια και με τη φθορά που συντελείται στον τόπο μας, η αγωνιστικότητα καλμάρισε. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι άλλαξαν και οι σκέψεις μου». Οι σχέσεις του με την Αριστερά σημαδεύτηκαν και από πολλές θεατρικές του επιλογές. Ειδικότερα όταν συζούσε με την Αλίκη Γεωργούλη, με έργα όπως «Μια ιστορία του Ιρκούτσκ» του Σεργκέι Αρμπούζοφ, «Το Σινικό Τείχος» του Μαξ Φρις, «Ο θάνατος της Μπέσι Σμιθ» του Εντουαρντ Αλμπι, «Ηταν όλοι τους παιδιά μου» του Αρθουρ Μίλερ κ.ά.

Με τη Γεωργούλη έζησαν τέσσερα χρόνια. Είχαν προηγηθεί δύο γάμοι του, που κράτησαν από τρία χρόνια, με τη Μαρτζ Βάλβη και τη Γαλλίδα Κλοντ Σαμπαντού. Ακολούθησε η Ελβετίδα Βερένα Γκάουερ (αν μετέγραψα σωστά τα ονόματα), με την οποία απέκτησε δύο παιδιά. Η τελευταία και πιο μακροχρόνια σχέση, στο θέατρο και στη ζωή -άνευ γάμου- ήταν με τη Νόνικα Γαληνέα: 21 χρόνια.

Ευτύχησε να απολαύσει μια γόνιμη καλλιτεχνική και προσωπική ζωή, ενώ δεν του έλειψαν και οι επίσημες τιμές, με κορυφαία την απονομή, το 2001, από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κωστή Στεφανόπουλο του Χρυσού Σταυρού του Τάγματος της Τιμής για την προσφορά του στην Τέχνη.

Στο πλαίσιο

Ηταν άραγε τόσο δύσκολο η κυβέρνηση να καλέσει εγκαίρως την αντιπολίτευση και να συνεννοηθούν, ώστε να τιμηθεί η επέτειος του Πολυτεχνείου και να μην έχουμε πάλι μία από τα ίδια; Φαίνεται πως ήταν. Οπότε, με πρόσχημα την πανδημία, αμαυρώθηκε ένα κορυφαίο αντιστασιακό γεγονός, που βέβαια δεν αναγνωρίζεται από μια κυβέρνηση, η οποία, πιστεύοντας στην πολυδύναμή της, εννοεί να επιβάλλει με αυτές τις συμπεριφορές το δόγμα «νόμος και τάξις».

Ας είναι καλά ο ηττημένος πρόεδρος των ΗΠΑ που εξακολουθεί να δηλώνει -καταγέλαστος- ότι αυτός είναι νικητής των εκλογών - κι ας μην τον ευνοούν τα νούμερα. Από κοντά και οι οπαδοί του. Και το θέμα είναι πόσο κακό μπορεί να κάνει ώς τη λήξη της θητείας του, μολονότι για εμάς τους ταπεινούς υπηκόους μιας εξαρτημένης χώρας, όποιος και να βγει… Αλλά έτσι, για να ξεφύγουμε κομμάτι κι απ’ τα δικά μας.

Από τα απίστευτα - πιστευτά των ημερών, οι ουρές, όχι έξω από σούπερ μάρκετ, αλλά από βιβλιοπωλεία, από κόσμο που -προφανώς- έσπευδε να προμηθευτεί βιβλία για τις ημέρες της κλεισούρας, επειδή στις απαγορεύσεις περιλαμβάνονται -παραδόξως- και τα βιβλιοπωλεία. Θέλω να πιστεύω ότι οι αγοραστές δεν είναι μόνο παραδοσιακοί βιβλιόφιλοι, αλλά και κάποιοι που δεν βολεύονται μόνο με την τηλεόραση.

Πάει κι αυτός -θύμα της πανδημίας- ο καλοσυνάτος άνθρωπος, ο Κλεάνθης Τσιρώνης, η «ψυχή της Βαρβακείου», όπως τον αποκαλούσαν, που δεν του αρκούσε να προβάλλει το εμπόρευμά του, πρόσφερε πάντα, χρονιάρες μέρες, και κάτι στους πάσχοντες. Επιαναν καλύτερα τόπο από τους συστηματικούς κρεατοφαγάδες.

ΚΑΙ…. Η εκδίκηση των μινκ.