«Σήμερα κανένας δεν μου τηλεφώνησε» πρόλαβα να σημειώσω παραπλεύρως το περασμένο Σάββατο, υπολογίζοντας να γράψω κάτι περισσότερο σήμερα. Εν τω μεταξύ η απώλειά της Ασπασίας Παπαθανασίου μνημονεύτηκε αρκούντως στις οικείες στήλες.
Οπότε προτιμώ να σταθώ σε μερικά ενδιαφέροντα αποσπάσματα από την αυτοβιογραφία της, που κυκλοφόρησε το 1996 με τίτλο «Σελίδες μνήμης» (εκδ. Καστανιώτη). Ενα βιβλίο-αναφορά στον σύζυγό της Κώστα Μαυρομμάτη, που πέθανε τον Ιούνιο του 1993. Το δε παράπονό της για το τηλέφωνο που δεν χτύπησε, ήταν επειδή την ημέρα εκείνη (4 Μαρτίου) συνήθιζαν να γιορτάζουν με μερικούς φίλους την επέτειο του γάμου τους. Και περνάω στην αυτοβιογραφία της, που ξαναδιάβασα: πραγματική σοσιαλιστική πορεία».
● «Πέρασα ολόκληρη τη ζωή μου μέχρι σήμερα με τον Κώστα Μαυρομμάτη, χαρές, λύπες, επιτυχίες, αποτυχίες… Ο,τι μπορεί να τύχει στη ζωή των ανθρώπων, τα περάσαμε μαζί […] Ποτέ δεν παραπονεθήκαμε, ποτέ δεν μετανιώσαμε γιατί τραβήξαμε το δρόμο της Αντίστασης, της ένταξής μας στο αριστερό κίνημα [ …] Κάποιος θα πει: οράματα που διαψεύστηκαν. Εκείνος όμως [ο Μαυρομμάτης] ποτέ δεν απογοητεύτηκε. “Τα προβλήματα υπάρχουν και σήμερα”, έλεγε. ”Ας αφήσουμε τις υποκρισίεs”...
Αν εξεπλάγη για την κατάρρευση των καθεστώτων της ανατολικής Ευρώπης – το θεωρήσαμε μια φυσική εξέλιξη. Ηταν καιρός, έλεγε, να γίνει η αλλαγή... Οδυνηρή, αλλά κάτι άλλο θα γεννηθεί ύστερα από πολλά χρόνια. Εβλεπε μια πορεία συνεχών αλλαγών, που δεν είναι δυνατόν, πίστευε, να μην ξεκινήσει μια πραγματική σοσιαλιστική πορεία».
● «Η ιδιωτική τηλεόραση έχει πέσει πάνω στην κοινωνία μας σαν αρπακτικό. Αδιαφορούν όλοι για τις επικίνδυνες επιπτώσεις που μπορεί να έχουν τα όσα καθημερινά αραδιάζει ο καθένας τους από το κανάλι του. Κι ακόμα μας περνάνε για βλάκες με τις δήθεν “πρωτιές” και τις “αποκλειστικότητες” […] Οταν ακούς τα ιδιωτικά, νομίζεις ότι τουλάχιστον κηρύχτηκε Τρίτος Παγκόσμιος Πόλεμος.
Αν λειτουργούσαμε σωστά, θα ’πρεπε να καταδικαστούν σε ισόβια δεσμά όλοι τους για το άγχος που δημιουργούν στα νέα παιδιά στην περίοδο των εξετάσεων στα ανώτερα και ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα, όταν αρχίζουν τα δελτία με τα “… αρχίζει η αγωνία για τόσες χιλιάδες νέους και νέες…, “σήμερα η μεγάλη δοκιμασία της νεολαίας…” και δώσ’ του τα ανόητα ρεπορτάζ… Εχεις την εντύπωση ότι έπεσε πανούκλα και θα καταστρέψει όλη τη νεολαία…».
● «Εκείνη πάντως την εποχή “σημείο αναφοράς” για μένα αποτελούσε ο Ροντήρης, ο “θεός”. Δεν ήθελα για τίποτα στον κόσμο να τον απογοητεύσω… Δεν ξαναβρήκα αυτή την καλλιτεχνική μου αθωότητα στη ζωή μου. Με τα χρόνια έμαθα τι έπρεπε να εκτιμώ και τι να απορρίπτω απ’ αυτόν τον μεγάλο καλλιτέχνη και άνθρωπο, τον Ροντήρη. Λέω άνθρωπο και εννοώ άνθρωπο με όλες τις ιδιότητες -του πολύπλοκου, του αντιφατικού κ.λπ.- που χαρακτηρίζουν την ανθρώπινη ύπαρξη».
● «Σήμερα αισθάνομαι πιο βαθιά τη μοναξιά μου. Πέθανε η Αλίκη Βουγιουκλάκη. Ολες αυτές τις ημέρες της δοκιμασίας της την σκεφτόμουνα συνεχώς. Ενα πλάσμα που τόσα χρόνια γοήτευσε γενιές και γενιές… Δεν μπορώ να πω αν η παρουσία της είχε και καλλιτεχνικό ύψος ανάλογο του ταλέντου της και την επίδρασή της σε αμέτρητα πλήθη.
Πάντως ένα είναι γεγονός: δεν είναι δυνατόν μια ηθοποιός να σκορπίζει γύρω της επί τόσες δεκαετίες τέτοια γοητεία, χωρίς να υπάρχει οίστρος ταλέντου […]. Με πόνο σκέφτομαι πως μια γοητευτική γυναίκα σαν την Μελίνα Μερκούρη γίνεται χώμα. Το ίδιο θα γίνει τώρα και με την Αλίκη Βουγιουκλάκη. Τα μεγάλα πρόσωπα της Τέχνης δημιουργούν μέσα στον καθένα μας και στην κοινωνία ένα μεγάλο κενό όταν φεύγουν και διαρκώς τους αναζητάμε. Αλλά και όταν χάνονται πρόσωπα λαμπερά, όπως η Μελίνα και η Αλίκη, ίσως ο πόνος είναι διαφορετικός, όμως δεν παύει να είναι πόνος».
● «Στο διάστημα αυτό δεν θυμάμαι ποιους ηθοποιούς έβλεπα. Σίγουρα την Ολυμπία Παπαδούκα, που μας ειδοποίησε σε κάποια φάση ότι συνελήφθη η Ελένη Παπαδάκη. Τρέξαμε στην καθοδήγηση αλλά ήταν αργά. Αυτός που την έπιασε την είχε ήδη σκοτώσει. Οπως μάθαμε, το πρόσωπο αυτό συνελήφθη από τον ΕΛΑΣ, πέρασε από λαϊκό δικαστήριο (στην Κυψέλη νομίζω) και εκτελέστηκε».
● «Αναγνώστες, όσοι διαβάσατε αυτές τις αναμνήσεις, θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι σε καμιά περίπτωση δεν ήθελα να ξαναζωντανέψω μίση, διχασμούς… Αυτές οι εποχές τραυμάτισαν όλους εμάς που τις ζήσαμε, σε όποια παράταξη και αν ανήκαμε»…
♦
Δεν πρόλαβαν να καταλαγιάσουν οι ανά τον κόσμο διαμαρτυρόμενοι για την εν ψυχρώ εκτέλεση ενός Αφροαμερικανού από τις «δυνάμεις καταστολής» και προέκυψε ακόμα ένας νεκρός, Αφροαμερικανός κι αυτός, ο οποίος «δεν συνεμορφώθη προς τας υποδείξεις». Τώρα θα πείτε από τη στιγμή που και ο έσχατος Αμερικανός μπορεί νομίμως να κατέχει όχι μόνο ένα, αλλά όσα κουμπούρια θέλει -πόσο μάλιστα ένας αστυνομικός-, τι να τα κάνει; Οπότε οι καλύτεροι στόχοι, οι έρμοι οι μαύροι…
Στη δοκιμασία των εξετάσεων οι μαθητές (τα γράφει πολύ παραστατικά η αείμνηστη Ασπασία Παπαθανασίου στην αυτοβιογραφία της, αποσπάσματα της οποίας φιλοξενούνται παραπλεύρως). Τα οφέλη της φιλανάγνωσης κλήθηκαν να αναπτύξουν, την πρώτη μέρα, με τη συμβολή της υπέροχης ποίησης του Τίτου Πατρίκιου. Και να δούμε τι θα προκύψει, αφού είναι γνωστό ότι δεν τα πάνε και τόσο καλά με τη λογοτεχνία – χωρίς να φταίνε…
Ενας κατά τα πάντα ικανός συνάδελφος του καλλιτεχνικού, ο Φώτης Απέργης, των καλών χρόνων της «Ελευθεροτυπίας», γνώστης και των ερτζιανών (από δική του εκπομπή στο Δεύτερο Πρόγραμμα η Χάρις Αλεξίου έκανε γνωστό ότι αποχωρεί από πάλκο και δισκογραφία), αναλαμβάνει τη γενική διεύθυνση της δημόσιας ραδιοφωνίας. Καλή δύναμη – καθότι βαρύ και μπελαλίδικο το φορτίο.
«Η 34χρονη φερόμενη ως δράστις και το 35χρονο θύμα…». Κι από κοντά το μπουμπουλωμένο πρόσωπο της φερόμενης και τους αστυνομικούς με πολιτικά να την τρέχουν… Και όλες οι λεπτομέρειες, ώστε να είμαστε πλήρως ενημερωμένοι.
ΚΑΙ… Μόνο το 25% των Ελλήνων εμπιστεύονται τα μέσα ενημέρωσης, έβγαλε σχετική δημοσκόπηση. Το υπόλοιπο 75% ενημερώνεται προφανώς από τα fake news.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας