Το ξέσπασμα Μπένου και τα… σπασμένα της κυβέρνησης

Yποψηφιότητα να πρωταγωνιστήσει ο ίδιος σε παράσταση δράματος σε κάποιο από τα αρχαία θέατρα που αναστηλώνει μέσω του «Διαζώματος» έθεσε χθες ο πρόεδρός του, Σταύρος Μπένος. Σε δημόσια συζήτηση με θέμα τις φυσικές καταστροφές και την κλιματική αλλαγή, ο κ. Μπένος ανέβασε υπέρμετρα τους τόνους της αντιπαράθεσης με την επίτιμη αντιπρόεδρο του Συμβουλίου της Επικρατείας, Μαρία Καραμανώφ, λέγοντας ότι πρέπει να υπερασπιστεί την τιμή του, επειδή έχει δώσει «και το αίμα του για το περιβάλλον».

Η εκδήλωση με τίτλο «Φυσικές καταστροφές, κλιματική αλλαγή και διακυβέρνηση. Η επόμενη μέρα» οργανώθηκε από το Κέντρο Ευρωπαϊκού Συνταγματικού Δικαίου – Ιδρυμα Θεμιστοκλή & Δημήτρη Τσάτσου, σε συνεργασία με την οργάνωση «Νόμος+Φύση». Τα αίτια της δημόσιας αντιπαράθεσης που έμελλε να ξεσπάσει ενώπιον του κοινού, όμως, δεν γεννήθηκαν μέσα στην αίθουσα του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών, το βράδυ της Τρίτης. Ξεκινούν από την έντονη κριτική που ασκείται στην κυβέρνηση από έγκριτους νομικούς για τον τρόπο με τον οποίο το κράτος απομειώνει την προστασία του περιβάλλοντος και ιδιαίτερα με τη μεθόδευση εκχώρησης αρμοδιοτήτων για την ανασυγκρότηση της Βόρειας Εύβοιας, από τον Κυριάκο Μητσοτάκη στον Σταύρο Μπένο, μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές, το καλοκαίρι του 2021.

Η Μαρία Καραμανώφ εξήγησε αρχικά ότι οι φυσικές καταστροφές και η κλιματική αλλαγή είναι αποτελέσματα ενός οικονομικού μοντέλου «που συνεχίζουμε να υπηρετούμε με πείσμα» και έφτασε σταδιακά στο επίμαχο θέμα, τονίζοντας ότι στην Ελλάδα «κανένας ξένος δάκτυλος δεν μας υποχρέωσε να παραβιάσουμε και να καταστρατηγήσουμε τις διεθνείς και ενωσιακές μας υποχρεώσεις» σε θέματα προστασίας δασών και ευαίσθητων οικοσυστημάτων, χωροταξικού-πολεοδομικού σχεδιασμού και διαδικασιών περιβαλλοντικής αδειοδότησης. «Κάναμε τα αντίθετα από ό,τι επιβαλλόταν», είπε, μιλώντας για Ειδικά Χωροταξικά Πλαίσια (ΑΠΕ, εξορύξεις, ιχθυοκαλλιέργειες κ.λπ.) που «επιτρέπουν σχεδόν τα πάντα παντού και συνήθως εκπονούνται από τους ίδιους τους ενδιαφερόμενους». «Ο πολεοδομικός σχεδιασμός έχει μετατραπεί σε εύκολο δέλεαρ για κάθε επίδοξο επενδυτή, ο οποίος προικοδοτείται με το δικό του κατ’ εξαίρεση προνομιακό καθεστώς, ώστε να υλοποιεί αυτό που θέλει», πρόσθεσε, τονίζοντας ότι ο νομοθέτης έχει ευτελίσει τη διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης.

«Οσο συνεχίζουμε να αντιμετωπίζουμε τις καταστροφές ως ευκαιρίες που μας δίνουν τη δυνατότητα να πραγματοποιήσουμε οράματα και σχέδια που υπό κανονικές συνθήκες θα προσέκρουαν στην έννομη τάξη, φοβάμαι ότι τα πράγματα θα γίνονται χειρότερα», πρόσθεσε η κ. Καραμανώφ, η οποία, πάντως, σε κανένα σημείο της εισήγησής της δεν αναφέρθηκε στον Σταύρο Μπένο.

Οταν όμως εκείνος πήρε τον λόγο, ξεκίνησε αμέσως να απευθύνεται ονομαστικά στην κ. Καραμανώφ, μετατρέποντας την εκδήλωση σε άτυπο ντιμπέιτ, παρά την παρουσία και άλλων ομιλητών και παρά τις προσπάθειες του συντονιστή της εκδήλωσης, επίτιμου προέδρου του ΣτΕ και προέδρου της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, Κώστα Μενουδάκου. Ο κ. Μπένος ανάλωσε μεγάλο μέρος της εισήγησης να μιλά για την εμπειρία του από την πολεοδομική και μετασεισμική ανασυγκρότηση της Καλαμάτας, που «διακυβέρνησε» ο ίδιος ως δήμαρχος στη δεκαετία του ’80, παρά τις αντιδράσεις «τραμπούκων της Κοινωνίας των Πολιτών» και την έλλειψη στήριξης από τη Δικαιοσύνη.

Οταν έφερε το θέμα στη Βόρεια Εύβοια, υποστήριξε ότι ο ίδιος ζήτησε από τον Κυρ. Μητσοτάκη να μην είναι υπουργός, «λοιδορήθηκε ως εξωθεσμικός» και ήθελε να λειτουργήσει ως «ταπεινός πολίτης» με την οργάνωσή του, το «Διάζωμα». Κατηγόρησε τη Μ. Καραμανώφ, επειδή έχει μιλήσει εναντίον του «δημοσίως χωρίς να είναι εκείνος μπροστά» και της καταλόγισε πως αγνοεί τους νόμους που επιτρέπουν τις δωρεές, μέσω των οποίων ανατέθηκαν τα Ειδικά Πολεδομικά Σχέδια για τη Βόρεια Εύβοια. Οταν άρχισε να μιλά αναλυτικά για τα επιτεύγματά του μέσω της οργάνωσης «Διάζωμα», ξέσπασαν διαμαρτυρίες από παρισταμένους και με την παραίνεση του κ. Μενουδάκου ολοκλήρωσε την ομιλία του.

Οι ερωτήσεις του κοινού, όμως, έδωσαν νέα ευκαιρία στον Στ. Μπένο να επανέλθει. «Εγώ δεν έκανα τίποτε εξωθεσμικό, δεν επηρέασα ούτε παραβίασα κάποιον κανόνα», επανέλαβε. Υποστήριξε ταυτόχρονα ότι και στην περίπτωση της Καλαμάτας ήταν «τυπικά εξωθεσμικός» αλλά είχε τη στήριξη του Γ. Γεννηματά.

«Εμείς οι δικαστές έχουμε μια επαγγελματική διαστροφή, που είναι η προστασία του κράτους δικαίου και γενικότερα η προστασία της δημοκρατίας», ανταπάντησε η Μ. Καραμανώφ. «Πριν αρχίσουμε να κοιτάζουμε μια απόφαση αν είναι καλή κακή ή μέτρια, η πρώτη ερώτηση που κάνει ένας δικαστής είναι ποιος είναι αυτός που την έβγαλε. Εχει αρμοδιότητα και, αν έχει, από πού την αρύεται; Αυτό που έγινε στη Β. Εύβοια -και όχι μόνον εκεί, αλλά προβλέπεται να γίνει και σε άλλες περιοχές που έχουν πληγεί- είναι κάτι τελείως εξωθεσμικό», πρόσθεσε. Σχολίασε ειδικά το γεγονός ότι ο Στ. Μπένος μιλούσε συνεχώς σε πρώτο πρόσωπο, τονίζοντας ότι αυτό προϋποθέτει κάποιος «να έχει την αρμοδιότητα» η οποία δόθηκε «με έναν τελείως εξωθεσμικό τρόπο από τον πρωθυπουργό», και εξηγώντας ότι ο χωροταξικός σχεδιασμός γίνεται είτε από το υπουργείο είτε με την πολύ αυστηρή διαδικασία των δημοσίων συμβάσεων. «Δεν είμαστε στον 17ο, στον 18ο αιώνα, όπου ο ευεργέτης έκανε ό,τι ήθελε και διαμόρφωνε μια πόλη ή μια χώρα», κατέληξε η κ. Καραμανώφ, λέγοντας ότι όλα αυτά είναι «τελείως εκτός κράτους δικαίου».

Ο κ. Μπένος έσπευσε να ανταπαντήσει, φωνάζοντας ότι αυτό «είναι μεγάλη μομφή» για τον ίδιο που έχει δώσει «και τη ζωή του για το περιβάλλον», αφορά «την προσωπική του τιμή» και δεν επιτρέπει στην κ. Καραμανώφ «να τη στραπατσάρει με βαρύγδουπο τρόπο και με το κύρος που έχει ως εξαιρετική νομικός». «Ούτε σας ξέρω ούτε έχω καμία πρόθεση να καταπατήσω την τιμή σας», ανταπάντησε η Μ. Καραμανώφ: «Δωρεές γίνονται στα πράγματα που δωρίζονται. Μπορεί να δωρίσεις χρήματα για να γίνουν οι διαγωνισμοί. Δεν μπορείς να δωρίσεις όμως αντικείμενο κρατικής αρμοδιότητας», κατέληξε με νόημα η νομικός και, όταν ο κ. Μπένος άρχισε πάλι να φωνάζει ότι υπάρχει νόμος για «τη δωρεά μελετών», ο συντονιστής έβαλε τέλος στην αντιπαράθεση, λόγω παρέλευσης του χρόνου.