Πρόκειται για μια προσπάθεια των οργανώσεων να αναλάβουν τα ευρωπαϊκά κράτη την ευθύνη για τις παραβιάσεις δικαιωμάτων και τις αντιπροσφυγικές πολιτικές που εφαρμόζουν, καθώς μάλιστα η ευρωτουρκική συμφωνία, που οι οργανώσεις τη χαρακτηρίζουν «ιστορικό λάθος», αποτελεί σήμερα το μοντέλο για αντιπροσφυγικές συμφωνίες που γίνονται και με άλλα κράτη.
Η ιστορία της δικαστικής προσφυγής κατά της Ολλανδίας ξεκινά τον Μάρτιο του 2023. Σε συνέντευξη Τύπου στη Χάγη, η Διεθνής Αμνηστία, η Boat Refugee και η Defence for Children είχαν καλέσει την ολλανδική κυβέρνηση να αναλάβει τη νομική ευθύνη για τη συμφωνία και συνεπώς για τα αποτελέσματα που επέφερε. Επισήμαιναν ότι η Ολλανδία, που ασκούσε την κυλιόμενη προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τον Μάρτιο του 2016, «είχε σημαντικό ρόλο στη δημιουργία και την εφαρμογή της και μπορούσε να προβλέψει ότι τα πράγματα θα πήγαιναν λάθος».
Οπως έγραφε η «Εφ.Συν.» («Με αγωγή προειδοποιεί την Ολλανδία η Διεθνής Αμνηστία», 21/3/2023), η ευρωτουρκική συμφωνία, όπως την ονόμαζαν αρχικά οι ίδιοι οι εμπλεκόμενοι, γρήγορα μετονομάστηκε σε «κοινή δήλωση». Δεν ήταν δηλαδή μια νομικά δεσμευτική διεθνής σύμβαση, αλλά μάλλον μια πολιτική συμφωνία την οποία υπέγραψε χωριστά το κάθε κράτος της Ε.Ε. με την Τουρκία και όχι κάποιος ευρωπαϊκός θεσμός. Κι αυτό για να μπορεί να εφαρμοστεί η συμφωνία, που αποτέλεσε τομή προς μια νέα σκληρή αντιπροσφυγική πολιτική της Ευρώπης, χωρίς όμως να κατηγορηθούν οι θεσμοί της Ε.Ε. ότι παραβιάζουν το ευρωπαϊκό δίκαιο. Μάλιστα, το Δικαστήριο της Ε.Ε. είχε απαλλάξει την Ενωση από τη νομική ευθύνη της συμφωνίας, με το επιχείρημα ότι δεν εμφανιζόταν να συμμετέχει σε συμφωνία η Ε.Ε.
Το σκεπτικό
Με βάση αυτό το σκεπτικό, οι τρεις οργανώσεις ζήτησαν επισήμως από την Ολλανδία να αναλάβει τη νομική ευθύνη της ευρωτουρκικής συμφωνίας. Η Ολλανδία απάντησε τον περασμένο Σεπτέμβριο αρνητικά. Χτες οι οργανώσεις κατέθεσαν την προσφυγή, ενώ είχαν προγραμματίσει συμβολική διαμαρτυρία στη Χάγη με αιχμή την κατάσταση στις προσφυγικές δομές.
Στην προσφυγή τους υπογραμμίζουν ότι η Ολλανδία, ως πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, είχε τη δύναμη να επηρεάσει προς την κατεύθυνση της υπογραφής της συμφωνίας το συντομότερο δυνατό και μάλιστα ότι τα έγγραφα της περιόδου αποκαλύπτουν πως η ολλανδική κυβέρνηση επέμενε στην εφαρμογή της συμφωνίας το συντομότερο δυνατό, ενώ δεν υπήρχαν οι αντικειμενικές συνθήκες να δημιουργηθεί σε τόσο σύντομο διάστημα ένα στοιχειωδώς επαρκές σύστημα υποδοχής στην Ελλάδα για δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους.
Οι οργανώσεις σημειώνουν επίσης ότι η Ολλανδία γνώριζε τις ενδείξεις πως η Τουρκία δεν πληρούσε τις προϋποθέσεις της Ε.Ε. για να χαρακτηριστεί ασφαλής τρίτη χώρα, κάτι που βρισκόταν στον πυρήνα της συμφωνίας. «Οκτώ χρόνια μετά τη συμφωνία, λίγα πράγματα έχουν αλλάξει προς το καλύτερο. Οι καταυλισμοί έχουν μετατραπεί σε κλειστά κέντρα υψηλής ασφαλείας με συνθήκες που μοιάζουν με συνθήκες κράτησης. Στη Λέσβο βλέπουμε καθημερινά τον απάνθρωπο αντίκτυπο της έλλειψης ιατρικής περίθαλψης, αξιοπρεπούς στέγης και υποστήριξης για τους αιτούντες άσυλο και τους πρόσφυγες», αναφέρει το δελτίο Τύπου των οργανώσεων.
Απαιτούν να δημιουργηθεί ένας μηχανισμός πρόληψης των παραβιάσεων των δικαιωμάτων και συμμόρφωσης με την εθνική, την ευρωπαϊκή και τη διεθνή νομοθεσία, διαφορετικά πρέπει να ανασταλεί η εφαρμογή της και τα κράτη να αποσύρουν την υπογραφή τους.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας