Αναμενόμενο διαζύγιο στην Επιτροπή Ανταγωνισμού

Αλλαγή φρουράς με ένα προδιαγεγραμμένο διαζύγιο στην Επιτροπή Ανταγωνισμού, με την κυβέρνηση να επιλέγει για τη θέση του προέδρου τη συνταξιούχο ανώτατη δικαστικό και πρώην πρόεδρο του ΣτΕ, Μαίρη Σαρπ, αντικαθιστώντας τον τεχνοκράτη καθηγητή Γιάννη Λιανό. Ο τελευταίος, επιλογή του πρωθυπουργού το 2019, είχε βρεθεί στο επίκεντρο των επιθέσεων από τουλάχιστον δύο υπουργούς τον τελευταίο ενάμιση χρόνο.

Η θητεία του λήγει επισήμως στις 3 Ιανουαρίου 2024 και η πιθανότητα ανανέωσής της ήταν μηδαμινή μετά τις δημόσιες αντιπαραθέσεις του με τον υπουργό Ανάπτυξη Κώστα Σκρέκα –όσο και με τον προκάτοχό του, Αδωνι Γεωργιάδη– με αιχμή τα θέματα της ακρίβειας, καθώς, όπως φαίνεται, η κυβέρνηση βρήκε τον αποδιοπομπαίο τράγο που έψαχνε («Εφ.Συν.», «Αναζητείται... αποδιοπομπαίος τράγος», 1.11.2023).

Οι κόντρες του με την κυβέρνηση ξεκίνησαν τον Ιούνιο του 2022, όταν ο ίδιος διατύπωσε γραπτά και προφορικά στον Αδωνι Γεωργιάδη τεκμηριωμένες αντιρρήσεις σχετικά με την πρόταση διορισμού της Χαρίκλειας Νικολοπούλου στη θέση της αντιπροέδρου της Επιτροπής Ανταγωνισμού. Ο Γεωργιάδης αντέδρασε έντονα δημοσίως, λέγοντας πως η «κυβέρνηση αποφασίζει» και «όποιος δεν μπορεί να συνεργαστεί, παραιτείται».

Ο πρόεδρος της Επιτροπής Ανταγωνισμού σε κάθε ευκαιρία υπογράμμιζε πως η Επιτροπή Ανταγωνισμού παραμένει σκανδαλωδώς υποστελεχωμένη, ενώ πετούσε το μπαλάκι των ευθυνών και στο υπουργείο Εσωτερικών. Σε δημόσια ανάρτησή του τον Σεπτέμβριο του 2023 επανέλαβε τα αιτήματά του:

«Η ακρίβεια και αύξηση κόστους ζωής είναι το Νο 1 πρόβλημα/προτεραιότητα σήμερα και εμείς περιμένουμε ακόμα να προχωρήσουν οι προσλήψεις στην Επιτροπή Ανταγωνισμού που είχαν προγραμματιστεί για το 2021 και 2022 και για τις οποίες υπάρχουν ήδη οι πόροι. [...] Τις χρειαζόμαστε περισσότερο από ποτέ. Ας σκεφτούμε επίσης τρόπους να ενισχύσουμε την προστασία των καταναλωτών με διαδικασίες συλλογικών διευθετήσεων και αγωγών, όπως π.χ. στην Ολλανδία».

Στις αρχές Νοεμβρίου ο Λιανός δέχθηκε ευθεία επίθεση από τον υπουργό Ανάπτυξης για τους ελέγχους στην αγορά. «Η Επιτροπή Ανταγωνισμού είναι Ανεξάρτητη Αρχή και οφείλει και αυτή να κάνει ελέγχους. Θέλουμε αποτελέσματα, δεν θέλουμε ρεπορτάζ, το ρεπορτάζ το κάνει ο καταναλωτής κάθε μέρα όταν πάει στο σούπερ μάρκετ», είπε ο υπουργός σε τηλεοπτική εκπομπή.

Περί αγορανομίας

Η αντίδραση του κ. Λιανού ήταν άμεση, μέσω αναλυτικής ανάρτησής του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. «Η Επιτροπή Ανταγωνισμού δεν είναι αγορανομία. Μπορούμε να επιβάλουμε πρόστιμα μόνο εάν έχει στοιχειοθετηθεί αντιανταγωνιστική σύμπραξη (π.χ. καρτέλ) ή κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης (επιχείρηση με πλέον του 40% της αγοράς)», τόνιζε.

Πρόσθεσε πως «ο μέσος όρος ολοκλήρωσης στην Ευρωπαϊκή Ενωση μιας υπόθεσης καρτέλ είναι περίπου 50 μήνες, ενώ στην Ελληνική Επιτροπή Ανταγωνισμού τα τελευταία τρία έτη μάς παίρνει πλέον πολύ λιγότερο από αυτόν τον μέσο όρο. [...] Για όλες τις άλλες περιπτώσεις ακρίβειας, αρμόδιο είναι το υπουργείο Ανάπτυξης και η ΔΙΜΕΑ (Διυπηρεσιακή Μονάδα Ελέγχου Αγοράς) η οποία έχει την αρμοδιότητα να εφαρμόζει τις διατάξεις για τα περιθώρια κέρδους».

Σε χθεσινή ανάρτησή του, ο κ. Λιανός ανέφερε: «Τελευταία συνεδρίαση του προεδρείου της Επιτροπής Ανταγωνισμού του ΟΟΣΑ αυτή την εβδομάδα όπου εκπροσωπώ την Ελλάδα. Μετακομίζω σε νέα “πράσινα λιβάδια” καθώς έχω ήδη αποδεχτεί από τον Απρίλιο του 2023 μια θέση επιβολής ανταγωνισμού σε άλλη δικαιοδοσία» (πιθανότατα στην Αγγλία).

Για την αντικαταστάτριά του, Μαίρη Σαρπ, ήταν σχεδόν σίγουρο πως θα αξιοποιηθεί από την κυβέρνηση σε κάποια ανεξάρτητη αρχή καθώς ήδη από το 2021 προαλειφόταν αρχικά για τη θέση της προέδρου της ενοποιημένης Ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων και της Αρχής Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών με αντικείμενο τη διαχείριση του Ταμείου Ανάκαμψης, με πρόταση του αντιπροέδρου της κυβέρνησης («Εφ.Συν.», 11/7/2021, «Ποιος δημόσιος έλεγχος;»).

Ολυμπιακά έργα

Υπενθυμίζεται πως η πλειοψηφία του ΣτΕ, υπό την προεδρία της Μαίρης Σαρπ, είχε κρίνει ότι η πρώην πρόεδρος του Αρείου Πάγου Βασιλική Θάνου έπρεπε να απολυθεί από την Επιτροπή Ανταγωνισμού με τη δικαιολογία ότι ήταν πρόσωπο υπό «πολιτική επιρροή».

Ανάμεσα στις τελευταίες αποφάσεις υπό την προεδρία της Μ. Σαρπ ήταν η έγκριση για τη μεταφορά των αρχαίων από τον σταθμό Βενιζέλου στη Θεσσαλονίκη, η απόρριψη της αίτησης ακύρωσης που υπέβαλαν τα έκπτωτα (με νόμο της Ν.Δ.) μέλη της Αρχής Ανταγωνισμού και η απόρριψη των αιτήσεων ακυρότητας κατοίκων της ευρύτερης περιοχής του Ελληνικού που είχαν ισχυριστεί ότι τμήματα του Μητροπολιτικού Πόλου είχαν δασικό χαρακτήρα.

Μεταξύ άλλων, ήταν εισηγήτρια σε υποθέσεις που αφορούσαν ολυμπιακά έργα και στην υπόθεση του Μνημονίου, ενώ μετείχε στη σύνθεση της Ολομέλειας του Δικαστηρίου στην υπόθεση των τηλεοπτικών αδειών.