Ευτυχώς που υπάρχει η βοήθεια της οικογένειας

Σε ποιο μέλλον να ελπίζουν οι νέοι όταν έξι στους δέκα είναι άνεργοι και η «παρουσία του πελατειακού συστήματος στην Ελλάδα» ζει και βασιλεύει, σύμφωνα με τα στοιχεία μεγάλης έρευνας του Πανεπιστημίου Αιγαίου, που παρουσιάστηκε το Σαββατοκύριακο στην αίθουσα Δημοτικού Συμβουλίου Θεσσαλονίκης.

Οπως φαίνεται, για περισσότερο από έναν χρόνο βρίσκεται εκτός αγοράς εργασίας το 53% των ανέργων νέων στην Ελλάδα, ενώ οι περισσότεροι από αυτούς, μόλις δύο στους δέκα στις ηλικίες 20-24, είναι εγγεγραμμένοι στον ΟΑΕΔ. Τον ρόλο του υποστηρικτή αναλαμβάνει στην Ελλάδα η οικογένεια: από αυτήν δέχονται επτά στους δέκα άνεργους νέους σημαντική βοήθεια για να επιβιώσουν.

Τα ενδιαφέροντα αυτά στοιχεία παρουσιάστηκαν στο συνέδριο «In4Youth - Διαδικασίες ένταξης στην αγορά εργασίας των νέων σε περίοδο οικονομικής κρίσης», το οποίο διοργανώθηκε από το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Τμήμα Κοινωνιολογίας, τη Θεσσαλονίκη – Ευρωπαϊκή Πρωτεύουσα Νεολαίας 2014 και το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών.

Την παρουσίαση του ερευνητικού έργου έκανε ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Αιγαίου, Σωτήρης Χτούρης, τονίζοντας:

■ Στις ηλικίες 15-34, εργάζονται μόλις οι 4 στους δέκα: Ανεργοι δηλώνουν το 30,6%, ενώ 28,5% απαντά «δεν αναζητώ εργασία».

■ Το 53% των άνεργων νέων βρίσκεται σε καθεστώς ανεργίας μακράς διαρκείας (πάνω από 12 μήνες), σε συνδυασμό με περιστασιακή άτυπη εργασία.

■ Μόλις το 22% των ανέργων νέων ηλικίας 20-24% είναι εγγεγραμμένο στον ΟΑΕΔ, ενώ αυτοί που παίρνουν επίδομα στην ηλικία αυτή δεν ξεπερνούν το 0,70%!

■ Το ποσοστό των άνεργων νέων που αναζητεί για πρώτη φορά εργασία στις ηλικίες 25-34 ετών ανέρχεται στο 45% αυτής της ομάδας και στο 7% του συνόλου των ανέργων. (Αυτό δείχνει ότι ένας σημαντικός αριθμός των νέων εισέρχεται πολύ καθυστερημένα για πρώτη φορά στην αγορά εργασίας. Δομικοί και οικογενειακοί λόγοι εξηγούν αυτή την επιλογή.)

Πελατειακό σύστημα

Η έρευνα επιβεβαιώνει και την ισχυρή παρουσία του πελατειακού συστήματος στην Ελλάδα: Οι μεγαλύτερες ηλικίες, 30-34 ετών, απευθύνθηκαν πιο συχνά (ποσοστό 44%) σε πολιτικούς «φίλους» για να βρουν εργασία.

H κοινωνική ένταξη και η ουσιαστική υποστήριξη των ανέργων «εγκλωβίζεται» στο πλαίσιο της οικογένειας, με αποτέλεσμα η επαγγελματική τους πορεία να καθορίζεται κυρίως από τις σχέσεις αλληλεγγύης και αμοιβαιότητας που υπάρχουν σε αυτήν. Ετσι: συχνά έως πολύ συχνά απαντά ότι δέχεται βοήθεια από την οικογένεια το 72% των ανέργων νέων, μερικές φορές το 19,4% και μόλις το 6,2% σπάνια.

Το 53% των άνεργων νέων που δέχονται συχνά ή πολύ συχνά βοήθεια από την οικογένεια διαφωνούν ότι κινδυνεύουν από τον κοινωνικό αποκλεισμό.

Επίσης, το 50% των άνεργων νέων που δέχονται βοήθεια δεν αισθάνονται ιδιαίτερα μειονεκτικά απέναντι στον κοινωνικό τους περίγυρο.

Η οικονομική κρίση και η κρίση χρέους μετά το 2009 έχει περιορίσει, όμως, δραστικά τα οικονομικά αποθέματα των νοικοκυριών. Ετσι, το 15,8% των άνεργων νέων του δείγματος παρουσιάζουν οικογενειακό εισόδημα μικρότερο από 500 ευρώ, ενώ ένα άλλο 28,7% παρουσιάζει εισόδημα μικρότερο από 1.000 ευρώ. Η ανεργία συνδυάζεται, έτσι, άμεσα με τον κίνδυνο φτώχειας για το 44,5 των νέων και των νοικοκυριών στα οποία ζουν.

● «Η θέα ενός νέου ανθρώπου στην ουρά του ΟΑΕΔ είναι ό,τι πιο θλιβερό μπορεί να παρουσιάσει μια χώρα. Κανονικά η μεγαλύτερη έγνοια μας θα ήταν πώς να εντάξουμε και να κρατήσουμε τους νέους στην αγορά εργασίας», τόνισε από την πλευρά της, η Μαρία Πασχαλίδου, επικεφαλής της Θεσσαλονίκης - Ευρωπαϊκής Πρωτεύουσας Νεολαίας 2014.

Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε επιλεγμένες γεωγραφικά περιοχές της χώρας (Αθήνα – Αττική, Θεσσαλονίκη – Κεντρική Μακεδονία, Ηράκλειο, Μυτιλήνη, Πάτρα, Χίος, Ιόνια νησιά).