Δεν έπεισε ούτε τον Χαρδούβελη ο Στουρνάρας

Θύελλα αντιδράσεων εντός και εκτός κυβέρνησης προκάλεσε η χθεσινή αποκάλυψη της «Εφ.Συν.» για το αίτημα που υπέβαλε στο υπουργείο Οικονομικών ο νυν διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος και «πατέρας» του ΕΝΦΙΑ, Γιάννης Στουρνάρας, να απαλλαγεί η εισηγμένη στο Χρηματιστήριο Α.Ε. από τον φόρο.

Ο αρχιτέκτονας του φόρου, ο οποίος μάλιστα μερίμνησε με συγκεκριμένη διάταξη να μην ξεφύγει από τον ΕΝΦΙΑ κανένα από τα συνήθη φορολογικά υποζύγια -ακόμα και η Εκκλησία-, προσπαθεί τώρα να γλιτώσει τα 3 εκατ. ευρώ που πρέπει να καταβάλει η κεντρική τράπεζα της χώρας για τα 29 ακίνητα που κατέχει.

Αδιαφορώντας για την ηθική διάσταση του θέματος και το γεγονός ότι η ΤτΕ ασκεί εμπορικές δραστηριότητες και μοιράζει μέρισμα εκατομμυρίων ευρώ κάθε χρόνο στους χιλιάδες Ελληνες και ξένους μετόχους της, ζητάει να μην πληρώσει έναν άδικο φόρο που ο ίδιος δημιούργησε.

Επικαλούμενος νόμους από το 1927 που βρήκε στα κιτάπια της τράπεζας αλλά και το «ουδέτερο δημοσιονομικό αποτέλεσμα για το Δημόσιο» στο οποίο -όπως υποστηρίζει- οδηγεί το καθεστώς διανομής του μερίσματος, ζητάει από το υπουργείο Οικονομικών απαλλαγή, προβάλλοντας εμμέσως και το ζήτημα των διατηρητέων κτιρίων που έχει στην κατοχή της η ΤτΕ.

Μόνο που αντίστοιχα ακίνητα κατέχουν και οι εμπορικές τράπεζες, οι οποίες ως Α.Ε. υπάγονται κανονικά στον φόρο, με τις όποιες εξαιρέσεις προβλέπονται. Και αφού ο Γιάννης Στουρνάρας είναι σίγουρος ότι η ΤτΕ απαλλάσσεται από τον ΕΝΦΙΑ, τότε γιατί πηγαίνει το θέμα στα αρμόδια δικαστικά όργανα;

Η εμμονή του κ. Στουρνάρα να μην καταβάλει το προαναφερθέν ποσό του φόρου για το 2014 η κεντρική τράπεζα ανάγκασε το υπουργείο Οικονομικών να απευθύνει ερώτημα στο Νομικό Συμβούλιο του Κράτους αναφορικά με το «αν η Τράπεζα της Ελλάδος θα πληρώσει ΕΝΦΙΑ για τα ακίνητά της».

Ο υπουργός Οικονομικών ερωτά αν η Τράπεζα της Ελλάδος για τα δικαιώματά της σε ακίνητα:

● Απαλλάσσεται από φόρους ή τέλη κατ’ εφαρμογή της διάταξης του άρθρου 73 παρ. 1 του Καταστατικού της ή

● Καταλαμβάνεται από τις νεότερες διατάξεις του ν. 4223/2013 «Ενιαίος Φόρος Ιδιοκτησίας Ακινήτων και άλλες διατάξεις» (Α287), οι οποίες δεν την απαλλάσσουν από την επιβολή τού εν λόγω φόρου.

● Πώς διαμορφώνεται η απάντηση στα παραπάνω ερωτήματα και ειδικότερα ποια είναι η ισχύς της επίμαχης διάταξης του Καταστατικού της ΤτΕ εάν ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι αυτή περιλαμβάνεται σε διεθνή σύμβαση που έχει κυρωθεί με νόμο (ν. 3423/1927) σε συνδυασμό με το ότι η μεταγενέστερη διάταξη της παρ. 3 του άρθρου 3 του ν. 4223/2013 ορίζει ότι «κάθε άλλη διάταξη, γενική ή ειδική, που αφορά απαλλαγές από φόρους ή τέλη δεν εφαρμόζεται για τον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακίνητης Περιουσίας».

Αλλος νόμος

Στο σημείο αυτό έγκειται και η μεγάλη διαφορά του νόμου σε σχέση με τους προηγούμενους που αφορούσαν ομοίως τα «χαράτσια» (ΕΕΤΗΔΕ 2011-2012 και ΕΕΤΑ 2013) και τα οποία επίσης δεν κατέβαλε η κεντρική τράπεζα.

Οσον αφορά δε τα περί «υπερνομοθετικής ισχύος» των νόμων 3423/1927 και 3424/1927 που αναφέρει στην ανακοίνωσή της η ΤτΕ και τα οποία καλείται να αξιολογήσει το ΝΣΚ (δηλαδή οι έμμισθοι δικηγόροι του κράτους), θα πρέπει να επισημανθεί ότι αυτά αφορούν διεθνείς συνθήκες που περιέχουν κανόνες δικαίου και όχι απλά προγραμματικές διατάξεις.

Ο ΕΝΦΙΑ είναι μια εσωτερική υπόθεση και τίποτε άλλο.

Αλλωστε, με βάση τον... άγραφο νόμο, οι νόμοι που καταρτίζονται καθ’ υπαγόρευσιν ή έχουν τη σφραγίδα της τρόικας, υπερισχύουν έναντι της προϋπάρχουσας αντίστοιχης νομοθεσίας.

Η ανακοίνωση της ΤτΕ

Το αιτιολογικό για την απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ αναπτύσσει σε ανακοίνωσή της η Τράπεζα της Ελλάδος.

Ειδικότερα αναφέρει:

«Σύμφωνα με τη διάταξη της παραγράφου 1 του άρθρου 73 του Καταστατικού της Τραπέζης της Ελλάδος, το οποίο κυρώθηκε με τους Νόμους 3423/1927 και 3424/1927 ως παράρτημα διεθνούς σύμβασης και έχει, συνακόλουθα, υπερνομοθετική ισχύ, η ΤτΕ απαλλάσσεται παντός φόρου ή τέλους.

Η απαλλαγή των ακινήτων που ανήκουν στην ΤτΕ από κάθε άμεσο και έμμεσο φόρο, δασμό, τέλος κ.λπ. έχει επιβεβαιωθεί από σειρά αποφάσεων των αρμόδιων δικαστηρίων, αλλά και από το ίδιο το Ελληνικό Δημόσιο.

Το ίδιο θεσμικό πλαίσιο ισχύει και για τις κεντρικές τράπεζες των περισσοτέρων χωρών-μελών της Ε.Ε.

Η διεθνής πρακτική προβλέπει την πληρωμή στο κράτος μερίσματος επί των καθαρών κερδών των κεντρικών τραπεζών, το οποίο για την περίπτωση της Τραπέζης της Ελλάδος ισοδυναμεί με ποσοστό 88% επί των καθαρών κερδών της.

Στην πράξη, η ΤτΕ αντί να καταβάλλει φόρους, πληρώνει ετησίως μέρισμα, το οποίο καλύπτει όλες τις υποχρεώσεις της προς το Δημόσιο.

Με βάση τα παραπάνω, η απαλλαγή της ΤτΕ από τον ΕΝΦΙΑ είναι δημοσιονομικά ουδέτερη, γιατί, ούτως ή άλλως, το Δημόσιο θα εισπράξει το ισόποσο του καταλογισθέντος ΕΝΦΙΑ, εν όψει της διάταξης του άρθρου 71 του Καταστατικού της Τράπεζας που περιορίζει τους μετόχους σε μέρισμα 12% και, όπως προαναφέρεται, αποδίδει στο Δημόσιο το υπόλοιπο 88%».