«Σε ένα περιβάλλον υψηλού πληθωρισμού, χαμηλότερων ρυθμών οικονομικής ανάπτυξης, υψηλών επιτοκίων και αυξημένης αβεβαιότητας λόγω των διαδοχικών κρίσεων, με αυξημένους γεωπολιτικούς κινδύνους και με τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης να γίνονται ολοένα πιο έκδηλες και αισθητές σε ευρύτερα τμήματα του πληθυσμού, η αξιοπιστία της οικονομικής πολιτικής ως προς τον μεσοπρόθεσμο σχεδιασμό αποκτά καθοριστική σημασία».
Με αυτή τη γενική παρατήρηση ξεκινά το κεφάλαιο «Προτάσεις πολιτικής» της Ενδιάμεσης Εκθεσης Νομισματικής Πολιτικής της Τράπεζας της Ελλάδας που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα. Σε πλήρη αντίθεση με τις τάσεις αυτοεπιβεβαίωσης και αυτοθαυμασμού που είναι έκδηλες στις δηλώσεις των υπουργών της κυβέρνησης και των κυβερνητικών στελεχών, η Εκθεση αποπνέει «σκεπτικισμό» και στοχεύει συνειδητά στην ανάδειξη προβλημάτων και κινδύνων και στην κατάθεση συστάσεων πολιτικής για την αποφυγή τους.
Η πρώτη αναθεώρηση προβλέψεων αφορά τους ρυθμούς ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας: Σε αντίθεση με τις προβλέψεις του Ιουνίου (3%), αλλά και με τις πρόσφατες εκτιμήσεις του κρατικού προϋπολογισμού του 2024 (2,9%), η Εκθεση εκτιμά ότι η ελληνική οικονομία θα αναπτυχθεί με ρυθμούς 2,5% το 2024 και 2,4% το 2025. Δεδομένου ότι πάνω από το 60% των ρυθμών ανάπτυξης οφείλεται στους πόρους και τα έργα του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ), η εκτίμηση για ρυθμό ανάπτυξης 2,5% το 2024 σημαίνει ότι η ενδογενής αναπτυξιακή δυναμική της ελληνικής οικονομίας δεν θα ξεπεράσει το 1,5%.
Επισημάνσεις
Αυτό όμως δεν είναι το σημαντικότερο στοιχείο της Εκθεσης, η οποία βρίθει επισημάνσεων και συστάσεων πολιτικής.
1. Η Εκθεση αποκαλύπτει, πέρα από κάθε αμφιβολία, τις εκτιμήσεις της ΤτΕ και του Γιάννη Στουρνάρα ότι ο πληθωριστικός κίνδυνος παραμένει και ότι, επομένως, τα επιτόκια θα παραμείνουν σε υψηλά επίπεδα για μεγάλο χρονικό διάστημα: «Περιβάλλον αυξημένων επιτοκίων για μακροχρόνιο διάστημα». Αυτή η εκτίμηση αποκτά ακόμη μεγαλύτερη σημασία αν ληφθεί υπόψη ότι ο κ. Στουρνάρας συγκαταλέγεται στα «περιστέρια» της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), που αντιστέκονταν στις αυξήσεις των επιτοκίων του ευρώ. Αποκτά επίσης ιδιαίτερη σημασία αν ληφθεί υπόψη ότι οι αγορές προεξοφλούν ταχεία και σε σύντομο χρόνο (από τα τέλη του πρώτου τριμήνου του 2024) αποκλιμάκωση των επιτοκίων. Φαίνεται πως τα πράγματα με τον πληθωρισμό και τα επιτόκια δεν θα είναι τόσο… ευήλια όσο δείχνουν οι τρέχουσες προβλέψεις.
2. Με τη βασική αυτή εκτίμηση συνδέονται οι συνεπαγόμενες εκτιμήσεις ότι α) η νομισματική πολιτική θα συνεχίσει να επιδρά συσταλτικά για την οικονομική δραστηριότητα, δηλαδή στους ρυθμούς ανάπτυξης, β) οι κίνδυνοι για την ανάπτυξη είναι κυρίως καθοδικοί.
3. Για το δημόσιο χρέος εκτιμά ότι, παρότι δεν υπάρχουν άμεσοι κίνδυνοι, αυτό δεν πρέπει να θεωρηθεί μόνιμη κατάσταση, αφού τα δάνεια προς τον δημόσιο τομέα (του EFSF και του ESM, αλλά και τα διμερή με χώρες της ευρωζώνης - GLF) θα αντικαθίστανται τα επόμενα χρόνια από δάνεια με όρους αγοράς. Για να αξιοποιηθεί το «παράθυρο ευκαιρίας» των επόμενων λίγων χρόνων, θα πρέπει να συνεχιστούν τα υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα.
...και συστάσεις
4. Η κλιματική κρίση και οι συνέπειές της έχουν επίσης περίοπτη θέση στις αξιολογήσεις της Εκθεσης. Συστήνεται α) στο υπουργείο Οικονομικών να προβλέψει ειδικά κονδύλια για έργα προσαρμογής και για αποζημιώσεις, β) στις τράπεζες να διαχειριστούν τη διασύνδεση των κινδύνων της κλιματικής αλλαγής με το χρηματοπιστωτικό σύστημα, γ) να προχωρήσει η ιδιωτική ασφάλιση περιουσιακών στοιχείων ώστε να μην επιβαρύνεται υπέρμετρα ο κρατικός προϋπολογισμός.
5. Πίσω από τις γραμμές αλλά σαφέστατα, η Εκθεση προτρέπει σε πλειστηριασμούς ακινήτων και λοιπά μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης για «κόκκινα» δάνεια προς «μη βιώσιμους πιστούχους», δηλαδή προς δανειολήπτες που δεν έχουν τη δυνατότητα να τα αποπληρώσουν. Αυτό, στο πλαίσιο της ανησυχίας για το ύψος του ιδιωτικού χρέους, που αντιστοιχεί σε υψηλό ποσοστό του ΑΕΠ.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας