Πολύχρωμο μπέρδεμα στα νέα τιμολόγια ρεύματος

Ανάμεσα στη... Σκύλλα της ρήτρας αναπροσαρμογής και τη Χάρυβδη των ειδικών «πράσινων» τιμολογίων που θέσπισε η κυβέρνηση καλούνται να κολυμπήσουν μέσα στον Δεκέμβριο εκατομμύρια καταναλωτών ηλεκτρικής ενέργειας. Οι εταιρείες προμήθειας έχουν ήδη ξεκινήσει να επικοινωνούν με τους πελάτες, τους λένε με χίλιους διαφορετικούς τρόπους ότι τα πράσινα τιμολόγια προκαλούν έως και διπλάσια χρέωση και τους κατευθύνουν στα κυμαινόμενα με τις ρήτρες.

Κάπου εκεί, όμως, ξυπνούν οι μνήμες από το όχι και τόσο μακρινό 2021. Ηταν τότε που η ΔΕΗ ξεκίνησε να εφαρμόζει ρήτρα αναπροσαρμογής με βάση τη χονδρεμπορική τιμή και χιλιάδες πελάτες της έψαξαν να βρουν καταφύγιο σε άλλους προμηθευτές. Εκείνο το κυνήγι της καλύτερης χρέωσης κατέληξε σε πολλά ναυάγια. Αρκετές εταιρείες διαφήμιζαν πολύ χαμηλή ονομαστική χρέωση, χωρίς να εξηγούν ευκρινώς ότι στην τελική τιμή προστίθεται και η ρήτρα αναπροσαρμογής. Οι λογαριασμοί άρχισαν να φουσκώνουν με τη βοήθεια και του πολέμου στην Ουκρανία, τα ποσά χρέωσης να γίνονται τριψήφια και τετραψήφια και οι εξαπατημένοι πελάτες στα πρόθυρα εγκεφαλικού επεισοδίου να κοιτάζουν μαθηματικούς τύπους και συντελεστές προσαύξησης («Εφ.Συν.», «Η οδύσσεια ενός καταναλωτή ρεύματος», 8/10/2021).

Φαίνεται όμως ότι εκείνη η περιπέτεια ξεχάστηκε κάπως με τη βοήθεια και των οριζόντιων επιδοτήσεων που δόθηκαν εν όψει των εκλογών και ξεπέρασαν τα 12 δισεκατομμύρια ευρώ. Μετά την απομάκρυνση «εκ της κάλπης», η κυβέρνηση θυμήθηκε ότι το σωστό είναι να δίνονται επιδοτήσεις μόνο στους ευάλωτους και καταργεί τις οριζόντιες από 1/1/2024. Σε αυτό το σημείο, το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) θέσπισε τα «πράσινα» τιμολόγια λέγοντας ότι με αυτόν τον τρόπο «προστατεύει» τους καταναλωτές από αυθαίρετες αποφάσεις εταιρειών. Μόνο που στην πράξη, οι εταιρείες τώρα που ξεκινούν να επικοινωνούν με τους πελάτες, τους λένε ότι τα πράσινα τιμολόγια θα είναι ακριβότερα κατά 10% έως 100% σε σχέση με τα κίτρινα (κυμαινόμενα) με τη ρήτρα.

Αναγνώστες της «Εφ.Συν.» μάς μεταφέρουν ήδη τηλεφωνικούς διαλόγους με εκπροσώπους των εταιρειών που οδηγούν σε έντονο πονοκέφαλο και αναπάντητα ερωτήματα. Σε κάποιες περιπτώσεις η επικοινωνία γίνεται γραπτά αλλά και μέσω ηλεκτρονικής εφαρμογής που δείχνει τη διαφορά ανάμεσα στις χρεώσεις. Ενδεικτικά παραδείγματα:

● Στο τηλέφωνο, ο εκπρόσωπος μεγάλου προμηθευτή λέει: «Αν διαλέξετε πράσινο τιμολόγιο, η χρέωση θα είναι 28 λεπτά ανά κιλοβατώρα (σ.σ.: από 10 λεπτά το 2021), ενώ το κυμαινόμενο θα χρεώνει 14 λεπτά». Οταν, όμως, ο πελάτης ρωτά αν η χρέωση των 14 λεπτών θα είναι μόνιμη, η απάντηση φυσικά είναι αρνητική. Εκεί υπεισέρχεται η ρήτρα με τους συντελεστές α, β και L και ΤΕΑ και το τι αντιπροσωπεύει ο καθένας.

● Σε ηλεκτρονικό μήνυμα, άλλος σημαντικός προμηθευτής παρουσιάζει τα πράγματα πιο επιστημονικά με βάση τις ΤΕΑ (τιμές χονδρικής του Χρηματιστηρίου Ενέργειας) του 2023. Λέει λοιπόν ότι ο πελάτης με εκείνες τις τιμές θα πλήρωνε σε πράσινο τιμολόγιο 21 λεπτά ανά κιλοβατώρα, ενώ με κάποιο από τα κυμαινόμενα 16-18 λεπτά.

● Αλλος προμηθευτής έχει πειράξει τους συντελεστές L που θέτουν τα όρια της ΤΕΑ πάνω από τα οποία ενεργοποιείται η ρήτρα. Στο πράσινο τιμολόγιο, το άνω όριο του συντελεστή είναι 0,05, ενώ στο κίτρινο είναι 0,06 (και οι δύο τιμές είναι πολύ υψηλότερες από τη μέση ΤΕΑ πάντως). Επίσης, η βασική χρέωση στο πράσινο είναι 0,115 ανά κιλοβατώρα, ενώ στο κίτρινο 0,082.

Η προσπάθεια των προμηθευτών να ωθήσουν τους πελάτες μακριά από τα πράσινα τιμολόγια δείχνει καθολική, παρά το γεγονός ότι τα πράσινα τιμολόγια του Ιανουαρίου θα ανακοινωθούν την 1/1/2024 και τα κίτρινα στο τέλος του μήνα. Από την άλλη πλευρά, και ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θεόδωρος Σκυλακάκης, τη μοναδική φορά που παραχώρησε συνέντευξη Τύπου στις αρχές Νοεμβρίου, δεν υποστήριξε ότι τα πράσινα θα είναι φτηνότερα και απέφυγε να μιλήσει για ρήτρες και μηχανισμούς διακύμανσης. Είπε, όμως, ότι τα τιμολόγια αυτά θεσπίζονται διότι υπάρχουν 5 εκατομμύρια παροχές για τις οποίες θα είναι δύσκολο να εντοπιστεί ο πελάτης για να δηλώσει κάποια προτίμηση τιμολογίου – άρα θα διάλεγαν οι εταιρείες εκ μέρους τους.

Είναι προφανές ότι η κυβέρνηση ελπίζει να μην προκύψει τους επόμενους μήνες κάποια ακραία αύξηση των διεθνών τιμών που θα πυροδοτούσε ανεξέλεγκτες καταστάσεις. Εάν τα πράσινα τιμολόγια αποδειχθούν ακριβότερα, αυτό θα πλήξει εκατομμύρια πελάτες που σπρώχτηκαν εκεί από την κυβέρνηση.

Οσο για τους καταναλωτές που μετρούν ακόμη και το τελευταίο ευρώ, εκείνοι θα μείνουν καταδικασμένοι να αναρωτιούνται γιατί κάθε εταιρεία αλλάζει τον πολλαπλασιαστή α, πώς προκύπτει ο προσθετέος β και πώς επηρεάζει τη χρέωση η ΤΕΑ του προηγούμενου μήνα. Θεωρητικά, το μοναδικό προνόμιο για όποιον διαλέξει πράσινο τιμολόγιο είναι ότι θα μπορεί να αλλάζει προμηθευτή κάθε μήνα, «εάν αντέχει», όπως είπε ο κ. Σκυλακάκης. Ο οποίος παραδέχθηκε επίσης ότι τα κυμαινόμενα θα αποδειχθούν φτηνότερα «εάν λειτουργήσει ο ανταγωνισμός». Και εάν υπήρχε ισχυρός μηχανισμός εποπτείας της αγοράς, θα προσθέταμε εμείς...