Οι «εκτός ύλης» καυτές εκκρεμότητες

Μέχρι να ξεσπάσει η κρίση του 2008, το βασικό «μενού» των αντιπαραθέσεων ήταν οι σχέσεις με τις ΗΠΑ ή την Ευρώπη από γεωπολιτική άποψη. Στην πρώιμη περίοδο των μνημονίων (2010-2015) η αντιπαράθεση απέκτησε άμεσα οικονομικό περιεχόμενο, αφού τα μνημόνια ήταν οιονεί οικονομικά «Συντάγματα» της χώρας επιβεβλημένα «διά ροπάλου» (δηλαδή με τον πειθαναγκασμό του άμεσου οικονομικού εκβιασμού) από τους δανειστές.

Μέχρι και τον Ιούλιο του 2015 και ιδιαίτερα τις μέρες του δημοψηφίσματος, το πολιτικό σύστημα διχάστηκε οξύτατα μεταξύ των αντιμνημονιακών και των φιλομνημονιακών δυνάμεων, στις οποίες στη φάση του δημοψηφίσματος του 2015 αποδόθηκε ο χαρακτηρισμός «Μένουμευρώπηδες».

Στη συνέχεια, η σχετική αντιπαράθεση γνώρισε μια στροφή στην εσωστρέφεια: ποιος ευθυνόταν για το 3ο μνημόνιο και αν ο ΣΥΡΙΖΑ δικαιούνταν τα εύσημα για την έξοδο από τα μνημόνια το 2018 ή έπρεπε να του επιμεριστούν ευθύνες για το αν με δική του ευθύνη η έξοδος από τα μνημόνια έγινε πιο δαπανηρή και καθυστέρησε πολύ.

Σε αντίθεση με αυτή την προϊστορία, οι εκλογές του Μαΐου 2023 είναι οι πρώτες στη νεοελληνική πολιτική ιστορία που η σιωπή για θέματα διεθνών σχέσεων της χώρας είναι τόσο εκκωφαντική και, όσον αφορά τα κόμματα εξουσίας (ΣΥΡΙΖΑ και Ν.Δ.), απόλυτη!

Ακόμη και η αντιπαράθεση γύρω από τον φράχτη του Εβρου δεν είχε ευρωπαϊκή αιχμή αλλά εσωστρεφή χαρακτήρα: ο ΣΥΡΙΖΑ υποστήριξε ότι η πολιτική του στο θέμα βασίζεται σε ευρωπαϊκή απόφαση. Γενικότερα, ο ΣΥΡΙΖΑ κατηγορεί τη Ν.Δ. ότι αποκλίνει από το «ευρωπαϊκό κεκτημένο» σε ζητήματα κυρίως που αφορούν τα δημοκρατικά δικαιώματα και το «κράτος δικαίου». Πάντως κανένα από τα δύο κόμματα εξουσίας δεν κατηγορεί πλέον το άλλο για «ξενοδουλεία», αφού οι «ευρωπαϊκοί κανόνες» είναι πλέον κοινά αποδεκτοί ως βάση της εσωτερικής πολιτικής.

Τρία είναι τα θέματα που αφορούν τις σχέσεις με «κέντρα» του διεθνούς συστήματος και έχουν, άμεσα ή έμμεσα, οικονομικό ενδιαφέρον:

1 Το ζήτημα των εξοπλιστικών προγραμμάτων: Πέρα από ζητήματα γεωπολιτικής φύσης (περισσότερο ή λιγότερο ΗΠΑ ή Ευρώπη κ.λπ.), από οικονομική άποψη, το ύψος των δαπανών για τα εξοπλιστικά προγράμματα ανέρχεται σε πολλά δισ. ευρώ, οι δε αποπληρωμές θα αρχίσουν στη διάρκεια της επόμενης κυβερνητικής τετραετίας.

Δεδομένου ότι η Ελλάδα «οφείλει» να επανέλθει από το 2024 στη «δημοσιονομική πειθαρχία», δηλαδή στη δημοσιονομική λιτότητα και τα υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα, και ότι οι μνημονιακές συνέπειες στις κοινωνικές δαπάνες (παιδεία, υγεία κ.λπ.) ουδόλως έχουν αρθεί, το κόστος είναι διόλου ευκαταφρόνητο.

Το ερώτημα λοιπόν προκύπτει αβίαστα: Αυτό το υψηλό κόστος θεωρείται δεδομένο; Η πολιτική εξοπλισμών συγκαταλέγεται πλέον στα «εθνικά θέματα», όπου τα κόμματα εξουσίας συναινούν και ασκούν απαρέγκλιτα την ίδια πολιτική με επουσιώδεις μόνο διαφοροποιήσεις;

2 Το ζήτημα των νέων ευρωπαϊκών δημοσιονομικών κανόνων: Για την Ελλάδα, με το υπέρογκο δημόσιο χρέος (το υψηλότερο στην Ευρώπη), οι νέοι ευρωπαϊκοί δημοσιονομικοί κανόνες μόνο ευκαταφρόνητο ζήτημα δεν μπορεί να χαρακτηριστεί. Η πρόταση της Κομισιόν θέτει το όριο χρέους στο 60% του ΑΕΠ.

Πρόσφατη γερμανική παρέμβαση προτείνει οι χώρες με υπερβάλλον χρέος (πάνω από 60% του ΑΕΠ) να υποχρεούνται να το μειώνουν κατά 1 μονάδα του ΑΕΠ ετησίως. Η συγκυρία, με τον υψηλό αποπληθωριστή του ΑΕΠ (που μειώνει το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ ενώ αυτό αυξάνεται σε όγκο), δημιουργεί ίσως την «παραίσθηση» ότι όλα αυτά δεν αφορούν την Ελλάδα, αλλά αυτή η συγκυρία μπορεί κάλλιστα να αλλάξει.

Γιατί λοιπόν κανένα από τα δύο κόμματα εξουσίας, αλλά και κανένα άλλο κόμμα, δεν εκφέρει άποψη για το σημαντικό αυτό ζήτημα; Είναι αδιάφορο τι θα γίνει τελικά;

3 Το ζήτημα των νέων ευρωπαϊκών κανόνων για τη «διάσωση» των τραπεζών: Πρόσφατα, τη Μ. Εβδομάδα, δημοσιοποιήθηκαν κάποιες «ιδέες» της Κομισιόν για τη διάσωση των τραπεζών. Η Κομισιόν προτείνει ένα σύστημα προτεραιοτήτων όσον αφορά ποιος θα «πληρώσει» νέες διασώσεις του τραπεζικού συστήματος ως εξής: Πρώτα θα αναλάβουν να καλύψουν τις καταθέσεις μέχρι 100.000 ευρώ τα εθνικά συστήματα εγγύησης των καταθέσεων.

Στη συνέχεια, θα ενεργοποιηθούν διαδικασίες bail-in, δηλαδή θα πληρώσουν, κατά σειρά, οι μέτοχοι και οι ομολογιούχοι των τραπεζών. Αφού εξαντληθούν αυτά τα «μέσα», θα αναλάβει το ευρωπαϊκό σύστημα εγγύησης των καταθέσεων, που προς το παρόν ασφαλίζει καταθέσεις μέχρι 100.000 ευρώ. Και αφού εξαντληθούν όλα τα μέσα, οι ανασφάλιστες καταθέσεις θα «κουρευτούν».

Δεδομένου ότι οι αιτίες της πρόσφατης διεθνούς τραπεζικής κρίσης παραμένουν και δεν υπάρχει ευρωπαϊκό σύστημα εγγύησης των καταθέσεων πάνω από το ύψος των 100.000 ευρώ, το ζήτημα είναι φλέγον και αφορά τους Ελληνες καταθέτες και τις ελληνικές τράπεζες. Κι όμως, «ούτε φωνή ούτε ακρόαση»: κανείς δεν συζητεί γι’ αυτό!

Κανείς επίσης δεν συζητεί για το γεγονός ότι οι καταθέσεις υφίστανται ήδη ένα γενναίο «κούρεμα» εξαιτίας του πληθωρισμού, που στην τριετία 2021-2023 θα σημάνει απομείωση της αξίας τους τουλάχιστον κατά 15%!

Κι ενώ κανείς δεν ασχολείται με αυτά τα ουσιαστικά, ένα είδος προπαγάνδας που απευθύνεται σε λωτοφάγους ανακηρύσσει σαν υπ’ αριθμόν ένα κίνδυνο για το τραπεζικό σύστημα και τις καταθέσεις τον Βαρουφάκη και τη μυστική-σατανική συμφωνία του με τον Τσίπρα να «ανατινάξουν» τις τράπεζες!