Βαριές οι επιπτώσεις ενός Grexit στην ελληνική οικονομία

Επειτα από πέντε χρόνια συνεχούς εφαρμογής ενός προγράμματος οικονομικής προσαρμογής στην Ελλάδα, χωρίς προηγούμενο στην Ιστορία, ο διεθνής οίκος συμβουλευτικών και ελεγκτικών υπηρεσιών Ernst & Young, σε συνεργασία με την Oxford Economics (ενός εκ των κορυφαίων βρετανικών συμβουλευτικών οίκων σε θέματα διεθνούς οικονομίας), παρουσίασε χθες πολυσέλιδη έρευνα για τις συνέπειες ενός Grexit και το πώς θα διαμορφωθεί το οικονομικο-κοινωνικό, αλλά και το επενδυτικό πεδίο μετά από αυτό.

Ο Παναγιώτης Παπάζογλου, διευθύνων σύμβουλος της Ernst & Young Ελλάδας, υποστήριξε ότι η έρευνα πραγματοποιήθηκε κατόπιν αιτήματος πελατών της εταιρείας και πως το Μαξίμου δεν έχει καν γνώση της ύπαρξής της. «Δεν την έχουμε στείλει στην κυβέρνηση» τόνισε. «H μελέτη εκπονήθηκε από τον Μάρτιο έως τα τέλη Μαΐου 2015 και επιλέξαμε να δημοσιοποιήσουμε τώρα τα αποτελέσματά της, καθώς θεωρήσαμε πως ο κόσμος -κυρίως οι εργαζόμενοι- πρέπει να καταλάβει τι σημαίνει επακριβώς το ενδεχόμενο επιστροφής σε ένα εθνικό νόμισμα» εξήγησε ο κ. Παπάζογλου.

Πράγματι, στη μελέτη διερευνώνται οι παρενέργειες μόνο για την περίπτωση μιας συντεταγμένης αποχώρησης της Ελλάδας από το ευρώ, όχι όμως και από την Ε.Ε. και με την προϋπόθεση της επαναδιαπραγμάτευσης των όρων της συνθήκης της Λισαβόνας και συγκεκριμένα ονομαστικού κουρέματος του χρέους κατά 50%.

«Για λόγους που όλοι καταλαβαίνουμε, το ενδεχόμενο άτακτης χρεοκοπίας και αιφνίδιας εξόδου από την ευρωζώνη δεν το εξετάσαμε καν. Οι συνέπειες του σεναρίου αυτού είναι αδύνατον να αποτιμηθούν, καθώς θα είχαμε δραστική μείωση του ΑΕΠ, παρατεταμένη αστάθεια και αβεβαιότητα, έξοδο από τη συνθήκη Σένγκεν και την ίδια την Ευρωπαϊκή Ενωση, ενώ η προοπτική επανόδου σε συνθήκες ανάπτυξης και ευημερίας δεν θα μπορούσε να οριοθετηθεί χρονικά. Πολύ απλά, θα άνοιγαν οι πύλες της κολάσεως» διευκρίνισε ο κ. Παπάζογλου.

Μόνιμη λιτότητα

«Αντίθετα, το σενάριο μιας συντεταγμένης εξόδου από την ευρωζώνη προϋποθέτει διαπραγμάτευση με τους εταίρους, αν και η έξοδος ούτως ή άλλως, σε καμία των περιπτώσεων δεν σημαίνει ότι θα είναι ομαλή. Ο,τι και αν συμβεί, η λιτότητα δεν μπορεί να αποφευχθεί, ειδικά όταν μιλάμε για μια χώρα σαν την Ελλάδα, που εισάγει από πρώτες ύλες μέχρι τρόφιμα και είδη πολυτελείας. Χωρίς εξαγωγική δύναμη ισχυρή και με ένα επισφαλές περιβάλλον για τους επενδυτές -κυρίως όσον αφορά το ελληνικό δίκαιο, με τις τεράστιες χρονικές καθυστερήσεις του και όχι τόσο τη φορολογία- δεν μπορούμε να μιλάμε για ανάπτυξη» δήλωσε. «Από μία άτακτη χρεοκοπία, κερδισμένοι θα είναι μόνο όσοι έχουν τα χρήματά τους στο εξωτερικό.

Αντίθετα, λίγη εμπιστοσύνη να είχαμε στο κράτος ως πολίτες και με μικρές αλλά σημαντικές διαρθρωτικές κινήσεις το σκηνικό μπορεί εύκολα να αλλάξει υπέρ της χώρας. Το βασικό κλειδί είναι η δημιουργία ενός ισχυρού εξαγωγικού τομέα» κατέληξε ο κ. Παπάζογλου, προσθέτοντας ότι όπως είναι τα πράγματα, ούτε ο τουρισμός μπορεί να αποφέρει κέρδη, καθώς η τουριστική περίοδος είναι πολύ μικρή. «Από τρίμηνη πρέπει να καλύψει όλο τον χρόνο, με υπηρεσίες εναλλακτικού και όχι μόνο τουρισμού» δήλωσε.

Οσον αφορά τη συγκεκριμένη έρευνα, αυτό που έγινε ήταν να προσομοιάσουν την ελληνική οικονομία σε συνθήκες Grexit, αποδεχόμενοι πως οι εταίροι θα συμφωνούσαν σε κούρεμα 50% (αν και ακόμη και τότε το χρέος δεν θα μπορούσε να φτάσει κάτω από το 130% του ΑΕΠ).

Οι άμεσες επιπτώσεις σε οικονομία και κοινωνία, συνοπτικά, θα ήταν οι εξής:

■ Τουλάχιστον 50% άμεση υποτίμηση του νέου νομίσματος (το ποσοστό εξαρτάται και από τις οικονομικές πολιτικές που θα εφαρμοστούν, αλλά και από τις όποιες κερδοσκοπικές πιέσεις μπορεί να εκδηλωθούν).

■ Το πρώτο διάστημα θα ήταν πολύ πιθανό να έχουμε δελτίο σε βασικά αγαθά (τρόφιμα, φάρμακα κ.λπ.).

■ Υπέρμετρη αύξηση των εισαγόμενων προϊόντων. Το γεγονός αυτό θα δημιουργούσε τεράστιο πρόβλημα επιβίωσης, καθώς η Ελλάδα τις τελευταίες δεκαετίες εισάγει σε ποσοστό 80% (από πρώτες ύλες μέχρι σιτάρι και άχυρο) και δεν παράγει.

■ Αμεση μείωση της εγχώριας ζήτησης κατά 25% και του πραγματικού ΑΕΠ από 15% έως και 20%, που θα σήμαινε ότι η χώρα σωρευτικά από το 2007 θα έχανε σχεδόν το ήμισυ του εγχώριου πραγματικού εισοδήματος.

■ Εκτίναξη του πληθωρισμού και περαιτέρω σημαντική αύξηση της ανεργίας.

■ Μείωση των πραγματικών μισθών, των πιστώσεων και των επενδύσεων, τουλάχιστον για τα δύο πρώτα χρόνια.

■ Κατά τον πρώτο χρόνο μετά την έξοδο, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ σε όρους ευρώ θα μπορούσε να μειωθεί σε περίπου 11.000 € σε σύγκριση με τα επίπεδα των 17.000 € το 2014. Η σημαντική αυτή συμπίεση του πραγματικού διαθέσιμου εισοδήματος θα έπληττε πολύ περισσότερο τα νοικοκυριά σταθερού και χαμηλού εισοδήματος, με επακόλουθο αντίκτυπο τη φτώχεια και τη μεγάλη αύξηση της ανισότητας.

■ Γεωπολιτική, στρατηγική και οικονομική απομόνωση της χώρας.

■ Δραματικές συνθήκες σε κοινωνικό επίπεδο, όπως πιθανή αύξηση της εγκληματικότητας.

■ Για τουλάχιστον έξι μήνες μετά την έξοδο από το κοινό νόμισμα, η οικονομία θα λειτουργούσε χωρίς επίσημο νόμισμα. Ολες οι τιμές, οι συμβάσεις, τα περιουσιακά στοιχεία και οι υποχρεώσεις που διέπονται από το ελληνικό δίκαιο θα έπρεπε να μετατραπούν σε νέο νόμισμα, ενώ θα χρειαζόταν μια παρατεταμένη διακοπή λειτουργίας του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Σε τέτοιες συνθήκες, θα ήταν πιθανή και η εξάπλωση της ανταλλακτικής οικονομίας (barter trading).