Χαμηλό ενδιαφέρον για τα πετρέλαια

Από τη σπουδή της προηγούμενης κυβέρνησης να διαφημίσει τους πακτωλούς των δισεκατομμυρίων που θα εισρεύσουν από τα κοιτάσματα πετρελαίου και αερίου πριν καν εκείνα... ανακαλυφθούν, ο τομέας των υδρογονανθράκων στη χώρα μας φαίνεται ότι περνά τώρα στις πιθανές ακυρώσεις διαγωνισμών και σε «φιάσκο» των ερευνών.

Υπό το βλέμμα των δανειστών -που πλέον παρακολουθούν τον τομέα στενότερα από ποτέ, ο διαγωνισμός για τον γύρο παραχωρήσεων για τα 20 θαλάσσια οικόπεδα σε Ιόνιο και Κρήτη κινδυνεύει να πάει «άπατος» αν δεν πάρει παράταση, ενώ στο πλαίσιο της αξιολόγησης των προσφορών για τους εν εξελίξει διαγωνισμούς στη Δυτική Ελλάδα εκφράζονται ακόμη και σκέψεις ακύρωσης των μοναδικών προσφορών που έχουν υποβληθεί από ελληνικές εταιρείες.

Η περίοδος σαφώς δεν είναι ευνοϊκή για τέτοιας κλίμακας επενδύσεις, πολλώ δε μάλλον όταν μιλάμε για πτώση των τιμών του πετρελαίου ακόμη και κάτω από τα 60 δολάρια, υψηλό επενδυτικό «ρίσκο χώρας» λόγω της οικονομικής κρίσης και αμφισβήτηση κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας από χώρες όπως η Αλβανία. Ωστόσο, οι πληροφορίες που σχετίζονται με τους εν εξελίξει διαγωνισμούς εντείνουν τις ανησυχίες για σταδιακή απαξίωση των προς παραχώρηση θαλάσσιων και χερσαίων περιοχών, μια εξέλιξη που εκ των πραγμάτων θα ωφελήσει τις πολυεθνικές της πετρελαϊκής βιομηχανίας οι οποίες περιμένουν να αποκτήσουν… «μπιρ παρά» τα ελληνικά οικόπεδα.

■ Με κίνδυνο τελικά να τιναχτεί στον αέρα ο μεγαλύτερος γύρος παραχωρήσεων που προκηρύχθηκε ποτέ στην Ελλάδα για έρευνες πετρελαίου και φυσικού αερίου σε Ιόνιο και Κρήτη, πλησιάζει η ημερομηνία της 14ης Ιουλίου οπότε και λήγει η προθεσμία υποβολής προσφορών για τον διεθνή διαγωνισμό από τις πετρελαϊκές επιχειρήσεις.

Ο αρμόδιος υπουργός Παναγιώτης Λαφαζάνης δέχεται εισηγήσεις να παρατείνει κατά 2-3 μήνες ακόμη το χρονοδιάγραμμα υποβολής προσφορών ώστε να αποφευχθεί το πολύ πιθανό σήμερα ενδεχόμενο ναυαγίου ή και οριστικής ακύρωσης του διαγωνισμού. Τα μηνύματα που υπάρχουν οδηγούν στην εκτίμηση πως το ενδιαφέρον θα είναι περιορισμένο έως μηδενικό από μεγάλα ονόματα της διεθνούς πετρελαϊκής βιομηχανίας, καθώς η αναταραχή στην οικονομία, το αυξημένο «ρίσκο χώρας» και οι χαμηλές τιμές του πετρελαίου εκτιμάται ότι θα λειτουργήσουν αποτρεπτικά για να εκδηλωθεί ενδιαφέρον.

Προσδοκίες

Ωστόσο, διαφαίνεται, παρά τη συγκυρία, η πρόθεση του υπουργείου Παραγωγικής Ανασυγκρότησης να μην αναβάλει τον διαγωνισμό. Πρόθεση που ίσως εδράζεται είτε στα σχέδια του ομίλου των ΕΛΠΕ (όμιλος Λάτση 41% - ΤΑΙΠΕΔ 35,3%) να υποβάλει κάποια προσφορά ή ακόμη και σε προσδοκίες ότι θα ευοδωθούν οι προσπάθειες προσέλκυσης ρωσικών ή νοτιοαμερικανικών πετρελαϊκών εταιρειών.

Παράγοντες της ενεργειακής αγοράς εκτιμούν πως το χειρότερο σενάριο θα ήταν είτε να κατατεθεί μόνο μία προσφορά από κάποιον ενδιαφερόμενο, ο οποίος ωστόσο εκ των πραγμάτων δεν θα μπορούσε να υλοποιήσει τις τεράστιες επενδύσεις για ερευνητικές γεωτρήσεις (100-150 εκατ. δολάρια ανά γεώτρηση) και στη συνέχεια ή θα εγκατέλειπε ή θα περιοριζόταν στο «εμπόριο» περιοχών, είτε ο διαγωνισμός τελικά να οδηγηθεί σε αποτυχία και ακύρωση. Το αποτέλεσμα αυτών των εξελίξεων θα ήταν να απαξιωθούν τα 20 οικόπεδα και να οδηγηθούν με χαμηλό κόστος αργότερα στα χέρια πολυεθνικών που κρατούν τώρα, λόγω της συγκυρίας, στάση αναμονής...

■ Επιπλέον, αυτές τις μέρες βρίσκεται σε εξέλιξη η αξιολόγηση των προσφορών που υποβλήθηκαν στον διαγωνισμό για την παραχώρηση των χερσαίων περιοχών στη Δυτική Ελλάδα. Η εταιρεία Ενεργειακή Αιγαίου (Energean), που εκμεταλλεύεται τον Πρίνο, έχει υποβάλει προσφορά για Αρτα-Πρέβεζα και Αιτωλοακαρνανία, ενώ τα ΕΛΠΕ «χτυπούν» επίσης την περιοχή της Αρτας-Πρέβεζας καθώς και της ΒΔ Πελοποννήσου.

Ο εν λόγω διαγωνισμός παραλίγο να κηρυσσόταν άγονος, καθώς μόλις την τελευταία στιγμή τον Φεβρουάριο του 2015 η ιταλική ENEL αποχώρησε από τη διαδικασία, παρότι ήταν εκείνη που είχε ζητήσει τον διαγωνισμό, ενώ και άλλοι μεγάλοι όμιλοι που φέρονταν πρόθυμοι να εκδηλώσουν ενδιαφέρον δεν εμφανίστηκαν ποτέ.

Επαναπροκήρυξη

Η «Εφ.Συν.» πληροφορείται από πηγές του υπουργείου Παραγωγικής Ανασυγκρότησης πως υπάρχουν σκέψεις να ακυρωθεί και η διαδικασία για τις περιοχές της Αιτωλοακαρνανίας και της Βορειοδυτικής Πελοποννήσου, με το αιτιολογικό ότι κατατέθηκε από μία προσφορά για κάθε περιοχή.

Και σε αυτή την περίπτωση το ερώτημα είναι αν πίσω από τις σκέψεις να κηρυχθεί άγονος ο διαγωνισμός υπάρχουν συμφέροντα που θα επωφελούνταν από τυχόν επαναπροκήρυξή του στο μέλλον υπό σαφώς δυσμενέστερους όρους.

Ετσι, αυτήν την περίοδο παίζεται η τύχη της έρευνας και παραγωγής υδρογονανθράκων στη χώρα μας για τις επόμενες δεκαετίες, καθώς μιλάμε για διαδικασίες ιδιαίτερα χρονοβόρες και υψηλού κόστους.

Προφανώς, οι μεγάλες πολυεθνικές παρακολουθούν -κάποιες από αυτές, άλλωστε, είναι παρούσες ήδη στην Κύπρο (ENI, Total), κάποιες άλλες στην Αλβανία- έστω κι αν είναι απούσες από τις τρέχουσες διαδικασίες. Η γενικότερη συγκυρία στη χώρα από τη μια λειτουργεί αποτρεπτικά για την άμεση εμπλοκή τους, από την άλλη όμως δημιουργεί προσδοκίες για μελλοντική είσοδο με πολύ ευνοϊκούς για εκείνες όρους.

Κι αυτό όταν για πρώτη φορά η ελληνική κυβέρνηση ενέταξε το θέμα των υδρογονανθράκων και ειδικότερα αυτό του μεγάλου γύρου παραχωρήσεων 20 θαλάσσιων οικοπέδων σε Ιόνιο και Κρήτη σε επίσημο έγγραφο προς τους «θεσμούς» (προτάσεις Βαρουφάκη τον Φεβρουάριο στη σύνοδο κορυφής), δίνοντας λαβή σε όσους υποστηρίζουν ότι οι ξένοι παρακολουθούν με μεγάλο ενδιαφέρον τις εγχώριες εξελίξεις.