Με πρόστιμα συνολικού ύψους 80,7 εκατ. ευρώ σε δεκαπέντε από τις μεγαλύτερες κατασκευαστικές εταιρείες στην Ελλάδα κλείνει από την Επιτροπή Ανταγωνισμού ο βαρύς φάκελος του «καρτέλ των εργολάβων», ενώ σε εκκρεμότητα παραμένει ακόμη η έκδοση απόφασης για τις ποινές των ξένων κατασκευαστικών ομίλων που αποδείχθηκε ότι εμπλέκονται στο ίδιο καρτέλ.
Η αποκάλυψη (το 2013) της υπόθεσης του καρτέλ που είχαν συστήσει ελληνικές και ξένες κατασκευαστικές εταιρείες έφερε στο φως στοιχεία για ένα από τα μεγαλύτερα οικονομικά σκάνδαλα που συντελέστηκαν στη χώρα από τα τέλη της δεκαετίας του ’80 μέχρι πρόσφατα.
Υπό άλλες συνθήκες, οι ποινές που θα επιβάλλονταν στις εμπλεκόμενες εταιρείες θα ήταν πολύ μεγαλύτερες των 80 εκατ. ευρώ.
Η υπαγωγή όμως των ελληνικών ομίλων στη διαδικασία «διευθέτησης» που προβλέπει ελάφρυνση προστίμου κατά 15% σε περίπτωση ομολογίας ενοχής, η δύσκολη οικονομική κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει ο κλάδος, η αδυναμία πληρωμής που επικαλέστηκαν κάποιες εταιρείες, αλλά και η παραγραφή του χρόνου τέλεσης κάποιων αδικημάτων είχαν αποτέλεσμα οι τελικές κυρώσεις να είναι αισθητά χαμηλότερες.
Οι διαφορετικές ταχύτητες με τις οποίες κλείνει η πολύκροτη υπόθεση του καρτέλ οφείλονται στο γεγονός πως οι ξένοι όμιλοι αρνήθηκαν να κάνουν χρήση της διευθέτησης, απορρίπτοντας τις κατηγορίες και, παρότι ήταν leaders των κοινοπραξιών στα επίμαχα μεγάλα έργα, ισχυρίζονται πως δεν έχουν καμία ευθύνη.
Το σκεπτικό της απόφασης
Η νόθευση των διαγωνισμών επιτεύχθηκε κυρίως μέσω του προσδιορισμού, προ της κατάθεσης των οικονομικών προσφορών, του μειοδότη και της υποβολής προσφορών κάλυψης και, σε ορισμένες περιπτώσεις, μέσω του προσδιορισμού εκ των προτέρων των σχημάτων που θα εκτελούσαν τα κρίσιμα έργα.
Η οριζόντια σύμπραξη υλοποιήθηκε, κυρίως, μέσω τακτικών συναντήσεων των εμπλεκόμενων ανταγωνιστών και/ή της σύναψης διασφαλιστικών/αποζημιωτικών συμφωνητικών. Στον μηχανισμό κατανομής εντάχθηκαν, μεταξύ άλλων, έργα μετρό της περιόδου 2005-2006 και 2012, έργα ΣΔΙΤ της περιόδου 2008-2009 και έργα υποδομής της περιόδου 2011-2012».
Συμμετοχή στο καρτέλ είχαν ως προς συγκεκριμένους διαγωνισμούς και οι εταιρείες κατώτερης τάξης εργοληπτικού πτυχίου (6ης) ΘΕΜΕΛΗ Α.Ε., ΕΡΕΤΒΟ Α.Ε., ΕΚΤΕΡ Α.Ε., ΧΡΙΣΤ. Δ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ Α.Ε. και ΔΟΜΙΚΗ ΚΡΗΤΗΣ Α.Ε., καθεμία κατά τον χρόνο συμμετοχής της.
Για όλες τις παραπάνω εταιρείες η Επιτροπή μείωσε κατά 15% το ύψος των προστίμων, όπως προβλέπεται στο πλαίσιο της Διαδικασίας Διευθέτησης Διαφορών χάρη «και στην ανεπιφύλακτη παραδοχή από μέρους τους της συμμετοχής και ευθύνης τους στις παραβάσεις που διαπιστώθηκαν».
Η Επιτροπή Ανταγωνισμού αναγνώρισε ελαφρυντικά στις εταιρείες ΑΚΤΩΡ ΑΤΕ και J&P - ΑΒΑΞ Α.Ε., επειδή προσκόμισαν νέα πρόσθετα αποδεικτικά στοιχεία για την υπόθεση, καθώς και στην εταιρεία ΕΚΤΕΡ Α.Ε. λόγω της αποστασιοποίησής της από το καρτέλ, ενώ αντίθετα για την εταιρεία J&P - ΑΒΑΞ Α.Ε. η θέση της επιβαρύνθηκε επειδή παρακώλυσε δύο επιτόπιους ελέγχους στα γραφεία της.
Ωστόσο, δύο εταιρείες (δεν κατονομάζονται) επικαλέστηκαν αδυναμία πληρωμής των προστίμων και για πρώτη φορά η Επιτροπή Ανταγωνισμού έκανε δεκτό το αίτημα μείωσης των κυρώσεων, αφού πρώτα έλαβε υπόψη την οικονομική τους κατάσταση, τη φερεγγυότητά τους και τη δυνατότητα των μετόχων τους να συνδράμουν οικονομικά.
Παραγραφή για την περίοδο 1981-2000
Χειραγώγηση και μοίρασμα διαγωνισμών γίνονταν, όπως παραδέχθηκαν οι ίδιες οι εταιρείες, και κατά την περίοδο 1989-2000, αλλά και πολύ νωρίτερα από το 1981.
Σύμφωνα με την Επιτροπή Ανταγωνισμού, οι εταιρείες ΑΚΤΩΡ, ΑΒΑΞ, Αθηνά, ΕΤΕΘ, ΤΕΡΝΑ, ΑΕΓΕΚ, Τεχνική Ολυμπιακή, ΘΕΜΕΛΗ, και ΕΚΤΕΡ είχαν υιοθετήσει κατά την περίοδο 1989-2000 κοινό σχέδιο κατανομής και χειραγώγησης διαγωνισμών δημόσιων έργων μέσω των ανωτέρω πρακτικών, καθεμία κατά τον χρόνο συμμετοχής της.
Συμμετοχή στην ανωτέρω σύμπραξη είχαν ως προς συγκεκριμένους διαγωνισμούς και οι εταιρείες ΧΡΙΣΤ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ και ΔΟΜΙΚΗ ΚΡΗΤΗΣ.
Ωστόσο η εξουσία της Επιτροπής Ανταγωνισμού να επιβάλει κυρώσεις για την ενιαία και διαρκή παράβαση της περιόδου αυτής έχει παραγραφεί σύμφωνα με το άρθρο 42 του Ν. 3959/2011.
Επίσης, με την ίδια απόφασή της, η Επιτροπή Ανταγωνισμού διαπίστωσε αυτοτελείς πρακτικές κατανομής διαγωνισμών για τα έτη 1981-1988 και 2001-2002.
Τις παραβάσεις αυτές αποδέχθηκαν οι εμπλεκόμενες επιχειρήσεις, καθεμία ανά διαγωνισμό στην κατανομή του οποίου συμμετείχε.
Επιπλέον των εταιρειών ΑΚΤΩΡ, ΑΒΑΞ, ΕΤΕΘ Α.Ε., ΤΕΡΝΑ, ΑΕΓΕΚ και Τεχνική Ολυμπιακή, στην κατανομή δύο διαγωνισμών των ετών 2001-2002 συμμετείχαν και οι εταιρείες SIEMENS A.G. και SIEMENS Α.Ε. Οι παραβάσεις αυτές έχουν επίσης παραγραφεί και ο γερμανικός όμιλος δεν τιμωρήθηκε.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας