Πάνε ταμείο τον Απρίλιο οι 13 κατασκευαστικές

Με πολύ υψηλά πρόστιμα άνω των 80 εκατ. ευρώ σε συνολικά 13 κατασκευαστικές εταιρείες κλείνει επισήμως τον Απρίλιο το ελληνικό σκέλος της πολύκροτης υπόθεσης του «καρτέλ των εργολάβων» στα δημόσια έργα.

Αναπάντητο, ωστόσο, θα παραμείνει για τουλάχιστον έναν με δύο μήνες ακόμη το ερώτημα αν θα έχουν την ίδια ή διαφορετική τύχη οι μεγάλες πολυεθνικές κατασκευαστικές εταιρείες που εμπλέκονται στην ίδια υπόθεση αλλά οι φάκελοί τους εξετάζονται ξεχωριστά.

Οι διαφορετικές ταχύτητες με τις οποίες κλείνει η πολύκροτη υπόθεση του καρτέλ οφείλονται στο γεγονός πως οι εγχώριες τεχνικές εταιρείες που κατηγορήθηκαν από την Επιτροπή Ανταγωνισμού στο πλαίσιο της έρευνας που ξεκίνησε τον Φεβρουάριο του 2013 εντάχθηκαν στη διαδικασία «διευθέτησης» και αποδέχτηκαν την ενοχή τους προκειμένου να έχουν ευνοϊκότερη μεταχείριση σε ό,τι αφορά τις ποινές.

Αντίθετα, όλοι οι ξένοι όμιλοι αρνήθηκαν να κάνουν χρήση της διευθέτησης, απορρίπτουν τις κατηγορίες και παρότι ήταν leaders των κοινοπραξιών στα επίμαχα μεγάλα έργα, ισχυρίζονται πως δεν έχουν καμία ευθύνη και ενεπλάκησαν από τις ελληνικές εταιρείες.

Μεταξύ των εταιρειών που βρέθηκαν στο στόχαστρο της Επιτροπής Ανταγωνισμού είναι η γερμανική Hochtief, η Siemens, η οποία είναι πιθανόν να καλύπτεται από τη συμφωνία με το Ελληνικό Δημόσιο, η γαλλική Vinci, η ισπανική FCC, η γαλλική Alstom Transport, η ολλανδική Van Oord, καθώς και οι ιταλικές Salini (σήμερα Salini Impregilo), Seli, Impresa, Rizzani, Maire Tecnimont και Taddei, κ.α.

Εχει μεγάλο ενδιαφέρον να φανεί στην πορεία αν υπάρχουν πράγματι στοιχεία σε βάρος των μεγάλων ξένων ομίλων των οποίων οι ακροάσεις ξεκίνησαν σχεδόν δύο χρόνια μετά την έρευνα, αν και σε ποιον βαθμό θα παίξει ρόλο η εμπλοκή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην υπόθεση μετά την παρέμβαση που έγινε με αφορμή τις χρηματοδοτήσεις έργων μέσω ΕΣΠΑ και πόσο σκληρά ή ήπια θα αντιμετωπιστούν οι εταιρείες αυτές, δεδομένου ότι δεν εντάχθηκαν στη «διευθέτηση».

Από ελληνικής πλευράς στο επίκεντρο της υπόθεσης βρέθηκαν κυρίως οι τέσσερις μεγάλες τεχνικές εταιρείες της χώρας, και συγκεκριμένα η Ακτωρ του ομίλου Μπόμπολα, η Intrakat του ομίλου Κόκκαλη, η Τέρνα του Γ. Περιστέρη και η J&P Αβαξ του ομίλου Παρασκευαΐδη.

Στις εταιρείες αυτές τα συνολικά πρόστιμα που καταλογίστηκαν είναι 79 εκατ. ευρώ και θα ήταν πολύ υψηλότερα αν δεν είχαν κάνει χρήση της «διευθέτησης» και δεν είχαν παραδεχτεί την ενοχή τους.

Οι εταιρείες κατηγορήθηκαν για παράνομες συμπράξεις και συνεννοήσεις με στόχο τον προκαθορισμό των εκπτώσεων ή το μοίρασμα της πίτας των μεγάλων έργων σε συνεργασία με ξένες πολυεθνικές και μικρότερες τεχνικές εταιρείες.

Εξαιρέσεις

Από το πακέτο της έρευνας, που περιλαμβάνει μεγάλης αξίας δημόσια έργα των τελευταίων ετών, όπως το Μετρό, ο Προαστιακός, σιδηροδρομικά έργα του ΟΣΕ, η Εγνατία Οδός κ.α., εξαιρέθηκαν οι συμβάσεις παραχώρησης των μεγάλων συγχρηματοδοτούμενων οδικών αξόνων.

Η εξαίρεση αυτή αποτελεί μεγάλη ανάσα τόσο για τις εταιρείες που κατά καιρούς ενεπλάκησαν στην εκτέλεσή τους όσο και για το ίδιο το Δημόσιο, αλλά και για τις τράπεζες και τους χρηματοδοτικούς οργανισμούς που συνέβαλαν στη χρηματοδότησή τους.

Θεωρήθηκε, σύμφωνα με πηγές, πως η φύση των έργων παραχώρησης ήταν διαφορετική, οι συμβάσεις είχαν διαφορετική τυπολογία και δεν μπορούσε να αποδειχθεί συνεννόηση ή σύμπραξη, δεδομένου ότι τα κοινοπρακτικά σχήματα άλλαξαν τα τελευταία 30 χρόνια πολλές φορές μετόχους.

Με λίγα λόγια, αν στην έρευνα έμπαιναν και οι μεγάλες παραχωρήσεις, η αναστάτωση που θα προκαλούνταν θα ήταν πολύ μεγάλη.

Τώρα το πρόβλημα μεταφέρεται στις εταιρείες του κατασκευαστικού κλάδου που κρίθηκαν ένοχες και οι οποίες καλούνται να καταβάλουν στο Δημόσιο τα πρόστιμα άνω των 80 εκατ. ευρώ.

Οι ποινές καταλογίστηκαν στη βάση των εσόδων που πραγματοποίησαν οι εταιρείες κατά τον χρόνο που υπέπεσαν στο αδίκημα και θεωρούνται αρκετά υψηλές για τα δεδομένα του κλάδου, αλλά όχι σε τέτοιο βαθμό που να απειλούν τη βιωσιμότητα των εταιρειών.

Οι επιχειρήσεις αναζητούν ήδη τρόπο να ρυθμίσουν με διαφορετικό τρόπο την καταβολή των προστίμων, η οποία προβλέπεται ότι γίνεται εφάπαξ με την έκδοση της απόφασης.

Εξετάζονται διάφορες εναλλακτικές λύσεις, όπως λ.χ. να συμψηφιστούν τα πρόστιμα με χρέη από επιστροφή ΦΠΑ που έχει το Δημόσιο απέναντί τους, είτε με ένταξη στις 12 ή περισσότερες δόσεις, κ.ά.