Σενάρια μετάβασης από μικρή ΔΕΗ σε... μισή ΔΕΗ

Αυτή η τελευταία «επίσκεψη» της τρόικας στην Αθήνα είναι πολύ πιθανό να αποβεί «μοιραία» όπως όλα δείχνουν για τον δημόσιο χαρακτήρα της ΔΕΗ.

Η τελευταία μεγάλη ΔΕΚΟ της Ελλάδας, άλλοτε κραταιά και υγιής μέχρι να προκύψει το «χαράτσι» του Βενιζέλου, και σήμερα ένα κρατικό ολιγοπώλιο «υπό χρεοκοπία», αλλά πάντα φιλέτο για ενδιαφερόμενους αγοραστές, μπαίνει πλέον στο επίκεντρο της διαμάχης για τις ιδιωτικοποιήσεις, με την περίπτωσή της να προκαλεί ισχυρές τριβές και εντός της κυβέρνησης λόγω των διαφορετικών αντιλήψεων που υπάρχουν.

Τα περιθώρια ελιγμών για να αποφευχθεί ή να καθυστερήσει η πλήρης ιδιωτικοποίηση της μεγαλύτερης ενεργειακής εταιρείας της χώρας είναι σήμερα εξαιρετικά περιορισμένα.

Προς την κατεύθυνση αυτή οδηγούν τόσο τα μεγάλα προβλήματα ρευστότητας (οι συνολικές υποχρεώσεις υπερβαίνουν τα 11 δισ. ευρώ) και απλήρωτων λογαριασμών (ξεπερνούν τα 2 δισ. ευρώ μαζί με τα ρυθμισμένα χρέη) που ταλανίζουν την επιχείρηση σε μια περίοδο που πρέπει να δρομολογηθούν δαπανηρές επενδύσεις αντικατάστασης μονάδων, αλλά και η πολυεπίπεδη έρευνα που ξεκίνησαν πρόσφατα οι ευρωπαϊκές Αρχές Ανταγωνισμού σε βάρος της για κατάχρηση της δεσπόζουσας θέσης.

Στην κυβέρνηση γνωρίζουν καλά πως καλούνται να δώσουν μάχες οπισθοφυλακής όχι για να διατηρήσουν υπό δημόσιο έλεγχο τη ΔΕΗ με τους 18.500 υπαλλήλους, αλλά για να περιορίσουν κατά το δυνατόν την οικονομική «ζημιά» για το Δημόσιο και την πολιτική ζημιά για τους ίδιους.

Υποτιμημένη

Η ΔΕΗ με τα 17 δισεκατομμύρια ευρώ ενεργητικού αλλά με τα μόλις 625 εκατ. ευρώ χρηματιστηριακής αξίας έχει νόημα να ιδιωτικοποιηθεί μόνο ως «δώρο» προς τα ιδιωτικά συμφέροντα που βλέπουν να διανοίγεται μια έτοιμη αγορά αξίας 3-4 δισ. ευρώ μπροστά τους χωρίς να υπολογίζονται οι δαπάνες για νέες μονάδες και η λειτουργία «ιδιωτικών» ορυχείων.

Πολιτικά είναι βέβαιο ότι οποιαδήποτε επιτάχυνση προς το αναπόφευκτο θα προκαλέσει ισχυρές αναταράξεις στον ΣΥΡΙΖΑ που έχει προσδώσει εμβληματική αξία στη διατήρηση του δημόσιου χαρακτήρα της επιχείρησης και στην κατάργηση του νόμου για τη «μικρή ΔΕΗ».

Ετσι έχουμε φτάσει αυτή τη στιγμή όλοι όσοι ασχολούνται άμεσα ή έμμεσα με το θέμα, να πωλούν και από κάτι για να γλιτώσουν τη «ρετσινιά» της ολοσχερούς ιδιωτικοποίησης.

Ηδη ο ΑΔΜΗΕ που ήταν 100% θυγατρική της ΔΕΗ στα δίκτυα οδεύει προς απόσχιση και έχει συμφωνηθεί η πώληση του 24% στην κινεζο-ιταλική State Grid έναντι 320 εκατ. ευρώ.

Η τρόικα ζητά επίσης την άμεση διάθεση του 17% της ΔΕΗ σε στρατηγικό επενδυτή στον οποίο πιθανόν θα παραχωρηθεί και το μάνατζμεντ, ενώ παράλληλα πιέζει για την αύξηση των δημοπρατούμενων ποσοτήτων ενέργειας που πωλούνται σε χαμηλές τιμές στους ιδιώτες ανταγωνιστές της ΔΕΗ.

Παράλληλα με την αύξηση των ποσοτήτων, οι δανειστές έχουν βάλει στο τραπέζι και το σενάριο ιδιωτικοποίησης του 40% των λιγνιτικών και υδροηλεκτρικών μονάδων της ΔΕΗ, το οποίο επιδιώκεται να ενταχθεί αναλυτικά ως εναλλακτικό μέτρο στο αναθεωρημένο μνημόνιο.

Η διοίκηση της ΔΕΗ από την πλευρά της έχει αντιπροτείνει σχέδιο για την «πώληση» 700.000 πελατών σε ιδιώτες προμηθευτές προκειμένου με αυτό τον τρόπο να μειώσει γρήγορα το μερίδιό της στη λιανική, ενώ προωθεί παράλληλα και επιχειρηματικές συμπράξεις κυρίως με Κινέζους (CMEC για τη μονάδα Μελίτη ΙΙ) στην κατασκευή νέων μονάδων παραγωγής.

Ειδικά το σχέδιο για τις συμπράξεις ο οποίος δεν είναι ακόμη ξεκάθαρο σε ποιο βαθμό μπορεί να υλοποιηθεί, είναι ένα ζήτημα που προκαλεί και εσωτερικές διαφωνίες εντός της κυβέρνησης δεδομένου ότι υπάρχουν φωνές που θα ήθελαν τη ΔΕΗ να συνεργάζεται με ευρωπαϊκές επιχειρήσεις.

Επιμένουν οι δανειστές

Οι δανειστές έχουν διαμηνύσει σε όλους τους τόνους πως αυτή τη φορά η σμίκρυνση του μεριδίου της ΔΕΗ προς όφελος των ιδιωτών παραγωγών ενέργειας και προμηθευτών ρεύματος, και εν συνεχεία η πώληση του 17% των μετοχών της εταιρείας που διασφαλίζει στο ελληνικό Δημόσιο την πλειοψηφία (51%), αποτελούν θέμα χρόνου.

Με το τρίτο Μνημόνιο η κυβέρνηση έχει ήδη δεσμευτεί πως το μερίδιο αγοράς της ΔΕΗ στη χονδρική και τη λιανική ρεύματος θα μειωθεί στο 49% μέχρι το τέλος του 2019, ώστε να «ανοίξει» η αγορά ηλεκτρισμού σε ιδιώτες που σήμερα ελέγχουν περίπου 10% της αγοράς. Αυτό συνιστά μια άμεση «διαρροή» τζίρου τουλάχιστον 3 δισ. ευρώ από τη ΔΕΗ.

Πρόκειται για μια έμμεση ιδιωτικοποίηση όπου, όμως, αντί να πωληθούν υδροηλεκτρικές και λιγνιτικές μονάδες στους ιδιώτες, πωλείται σε χαμηλή τιμή η παραγωγή τους στην οποία δεν έχουν πρόσβαση οι υπόλοιποι ανταγωνιστές της ΔΕΗ.

Η επιλογή των δημοπρασιών τύπου NOME που έγινε ως «ισοδύναμο» της «Μικρής ΔΕΗ» δεν φαίνεται προς το παρόν να αποδίδει τα αναμενόμενα ως προς τη μείωση του μεριδίου της ΔΕΗ.

Η τάση διαρροής πελατών προς τον ανταγωνισμό έχει ανακοπεί και ΔΕΗ εξακολουθεί σήμερα να ελέγχει το 90% της αγοράς, ενώ ο στόχος για το τέλος του 2016 ήταν να έχει μειωθεί στο 87,24% και να υποχωρήσει το 2017 στο 75,24%, στο 62,24% το 2018 και στο 49,5% το 2019.

Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να εντείνονται οι πιέσεις των δανειστών για βίαιη απελευθέρωση της αγοράς. Πληροφορίες φέρουν τους δανειστές να ζητούν πλέον την πώληση του 40% των λιγνιτικών και υδροηλεκτρικών μονάδων εντός του 2018 ως εναλλακτικό τρόπο απελευθέρωσης της αγοράς, απαγορεύοντας παράλληλα την καθ’ οιονδήποτε τρόπο συμμετοχή εταιρειών που ελέγχονται από το Δημόσιο στη διαδικασία.

Εκτός ατζέντας...

Η στάση της κυβέρνησης απέναντι σε όλες αυτές τις προκλήσεις παραμένει προς το παρόν ασαφής.

Ο αρμόδιος υπουργός Γ. Σταθάκης αντιτίθεται στην πίεση για αύξηση των δημοπρατούμενων ποσοτήτων ενέργειας, ισχυρίζεται ότι η πώληση μονάδων είναι εκτός κυβερνητικής ατζέντας ενώ σε ό,τι αφορά την πώληση του 17% της ΔΕΗ που σήμερα δεν θα απέφερε πάνω από 110 εκατ. ευρώ στο Δημόσιο, η επίσημη κυβερνητική γραμμή είναι ότι το ποσοστό του ΤΑΙΠΕΔ δεν θα πουληθεί, αλλά θα γίνει προσπάθεια να μεταφερθεί μαζί με το υπόλοιπο 34% στο «υπερταμείο» για μελλοντική αξιοποίηση.

Οποιες και αν είναι οι αποφάσεις των επόμενων μηνών, τα συμφέροντα που συναθροίζονται γύρω από την «τριπλή ιδιωτικοποίηση» της ΔΕΗ είναι μεγάλα και ισχυρά, και δύσκολα η κυβέρνηση θα πετύχει κάτι περισσότερο από μια χρονική παράταση στην ήδη δρομολογημένη πορεία τεμαχισμού και αποδυνάμωσης της πάλαι ποτέ πανίσχυρης κρατικής εταιρείας ηλεκτρισμού.

Δεύτερη ευκαιρία για τις 36 δόσεις

Μέχρι την ερχόμενη Παρασκευή 3 Μαρτίου αποφάσισε η ΔΕΗ να παρατείνει την προθεσμία ένταξης πελατών της στο Πρόγραμμα «Δεύτερη Ευκαιρία».

Οσοι πελάτες είχαν ρυθμίσει την αποπληρωμή της οφειλής τους με το πρόγραμμα των 36 δόσεων, αλλά στην πορεία δεν μπόρεσαν να ανταποκριθούν, θα έχουν τη δυνατότητα επανένταξης στο πρόγραμμα με νέα αίτηση στην οποία θα συμπεριλάβουν και το τρέχον ποσό της οφειλής τους.

Για τους οφειλέτες έως και 500 ευρώ συνεχίζει να ισχύει η δυνατότητα υποβολής αίτησης έως 30 Απριλίου, ώστε να ανασταλεί η πληρωμή του οφειλόμενου ποσού για ένα έτος, υπό την προϋπόθεση της εμπρόθεσμης εξόφλησης των λογαριασμών που θα εκδοθούν εφεξής.