Τα αμερικανο-ρωσικά διλήμματα της Ε.Ε. για την επάρκεια σε φυσικό αέριο

Οι 27 στο άτυπο συμβούλιο των υπουργών Οικονομικών που συγκάλεσε η πολωνική προεδρία συμφώνησαν να αποδεχτούν απόκλιση έως 10% από τον στόχο. Σύμφωνα με το σχέδιο, που θα τεθεί στην κρίση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, τα κράτη θα έχουν τη δυνατότητα απόκλισης ±5 ποσοστιαίων μονάδων υπό τον όρο ότι δεν θα τίθεται σε κίνδυνο η ευρωπαϊκή αγορά φυσικού αερίου. Πρακτικά η πρόσθετη ευελιξία και οι παρεκκλίσεις από τους στόχους αναπλήρωσης περιορίζουν τον πραγματικό στόχο της Ε.Ε. για αποθέματα αερίου στις αποθήκες της στο 67% πριν από την έναρξη κάθε χειμώνα. Και το γεγονός ότι αυτό θα ισχύσει για τους επόμενους τρεις χειμώνες, μέχρι και το 2027, προδίδει την εκτίμηση ότι η ενεργειακή αβεβαιότητα της Ε.Ε. έχει ακόμα μέλλον. Σήμερα οι αποθήκες φυσικού αερίου της Ε.Ε. έχουν πληρότητα μόλις 35%.

Συναφείς με αυτή την εξέλιξη είναι οι πληροφορίες από τις Βρυξέλλες ότι στη διαπραγμάτευση για αμοιβαία «μηδενικούς δασμούς» που έχει προτείνει η Κομισιόν -διαπραγμάτευση που διευκολύνεται και από την απόφαση Τραμπ για τρίμηνη αναστολή των δασμών 20% που έχει επιβάλει στα εισαγόμενα αγαθά από την Ε.Ε. (25% για αυτοκίνητα)- η ηγεσία της Ενωσης σκοπεύει να ρίξει το χαρτί του αμερικανικού LNG. Δηλαδή θα προτείνει στον Αμερικανό πρόεδρο να αυξήσει τις παραγγελίες υγροποιημένου αερίου από τις ΗΠΑ, πράγμα που θα ικανοποιήσει τις προσδοκίες που έχει καλλιεργήσει ο Τραμπ στο αμερικανικό λόμπι των ορυκτών καυσίμων. Πέρσι οι ΗΠΑ εξήγαγαν στην Ε.Ε. το 45% του LNG και ήταν μακράν ο μεγαλύτερος προμηθευτής της Ενωσης, χωρίς πάντως να έχουν μηδενιστεί και οι παραδόσεις ρωσικού υγροποιημένου αερίου παρά τις ευρωπαϊκές κυρώσεις.

Πάντως με δεδομένο ότι το κόστος του LNG είναι υψηλότερο από την τιμή του αερίου που διοχετεύεται από το δίκτυο των αγωγών (το αέριο στον ολλανδικό κόμβο TTF έχει πέσει στα 34 ευρώ ανά μεγαβατώρα), στα σενάρια που εξετάζει το «ιερατείο» των Βρυξελλών, και σίγουρα κάποιες χώρες προθυμότερες από άλλες, είναι η μερική επαναφορά της ροής ρωσικού αερίου, εφόσον βέβαια τελεσφορήσει η αμερικανική πίεση για εκεχειρία.

Αυτό που συζητείται είναι το ενδεχόμενο αποκατάστασης των ροών ρωσικού αερίου σε ποσοστό έως 25% μέσω Ουκρανίας, για να αντισταθμίσει κάπως την εξάρτηση από το αμερικανικό LNG.

Τα σενάρια αυτά, αν και εκπορευόμενα σχεδόν από τις ίδιες πηγές, είναι από αντιφατικά έως αλληλοαναιρούμενα. Και αύξηση του αμερικανικού LNG και μερική επαναφορά του ρωσικού αερίου φαίνεται να συγκρούονται. Ακόμα δε κι αν υποθέσουμε ότι μπορεί να συνυπάρξουν στο πλαίσιο μιας αμερικανορωσικής ενεργειακής «Γιάλτας» για την Ευρώπη, προσκρούουν στη στρατηγική της πράσινης μετάβασης. Αν η Ε.Ε. αναζητήσει ενεργειακή ασφάλεια στην εξάρτηση από το αμερικανορωσικό αέριο, τι θα κάνει το πλεόνασμα ηλεκτροπαραγωγής από ανανεώσιμες πηγές;