Πένθιμες... καμπάνες στο διεθνές εμπόριο

Καθώς ο Τραμπ έσπευσε να μαζέψει την αισιοδοξία που προκάλεσαν στις αγορές η αναστολή των 90 ημερών και οι εξαιρέσεις στη δασμολόγηση ημιαγωγών, smart phones και υπολογιστών διαμηνύοντας ότι... κανείς δεν θα γλιτώσει, ο ΟΗΕ κάλεσε χθες τον Αμερικανό πρόεδρο να εξαιρέσει τις φτωχότερες χώρες από τους ανταποδοτικούς δασμούς καθώς τα κέρδη που θα αποκομίσει είναι μηδενικά, ενώ η ζημιά που θα προκαλέσει τεράστια.

Σε έκθεσή της που δημοσιεύτηκε χθες, η Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για το Εμπόριο και την Ανάπτυξη (UNCTAD) προσδιορίζει 28 χώρες του τρίτου κόσμου στις οποίες ο Τραμπ ανακοίνωσε υψηλότερο δασμολογικό συντελεστή από το γενικό 10%, παρ’ όλο που η καθεμία εξ αυτών αντιπροσωπεύει λιγότερο από το 0,1% του εμπορικού ελλείμματος των ΗΠΑ. Σε αυτές περιλαμβάνονται το Λάος, που αντιμετωπίζει αμερικανικό δασμό 48%, ο Μαυρίκιος που κινδυνεύει αντίστοιχα να χτυπηθεί με 40% και η Μιανμάρ με 45% που παλεύει να ανακάμψει από τον πρόσφατο καταστροφικό σεισμό. 

Η έκθεση υπογραμμίζει ότι οι εν λόγω χώρες όπως και αρκετές ακόμη που στοχοποιούνται από τις ΗΠΑ με υψηλούς δασμολογικούς συντελεστές είναι απίθανο να συνιστούν απειλή για τη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου, λόγω του μικρού τους μεγέθους και των χαμηλών εξαγωγών τους. Τονίζει ότι η τρέχουσα αναστολή ισχύος των δασμών για 90 ημέρες προσφέρει ευκαιρία επανεκτίμησης του τρόπου με τον οποίο αντιμετωπίζονται αυτές οι μικρές και ευάλωτες οικονομίες. Καλεί την Ουάσινγκτον να εξετάσει το ενδεχόμενο εξαίρεσής τους από τους δασμούς καθώς θα κερδίσει ελάχιστα ή και καθόλου κέρδη, ενώ την ίδια στιγμή μπορεί να προκαλέσει σοβαρή οικονομική ζημιά.

Πολλές από αυτές τις οικονομίες είναι τόσο μικρές που ακόμη κι αν μείωναν τους δασμούς τους στα αμερικανικά προϊόντα που εισάγουν ελάχιστα θα αυξανόταν η ζήτησή τους γι’ αυτά. Το Μαλάουι, που βρίσκεται αντιμέτωπο με δασμούς 18%, εισήγαγε για παράδειγμα πέρυσι από τις ΗΠΑ αγαθά αξίας μόλις 27 εκατ. δολαρίων, η Μοζαμβίκη, που αντιμετωπίζει δασμούς 16%, είχε εισαγωγές 150 εκατ. δολαρίων, ενώ η Καμπότζη, που απειλείται με δασμούς 49%, 322 εκατ. δολάρια. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Unctad 36, αυτές οι μικρές και φτωχές χώρες θα πρόσφεραν πιθανότατα στις ΗΠΑ λιγότερο από το 1% των συνολικών εσόδων από τους δασμούς.

Εν τω μεταξύ εντείνονται τα καμπανάκια για τις επιπτώσεις του εμπορικού πολέμου του Τραμπ. Ο διευθύνων σύμβουλος της JP Morgan, Τζέιμι Ντίμον, δήλωσε ότι οι ΗΠΑ έχουν πλέον πιθανότητες ύφεσης φέτος 50%. Ο δισεκατομμυριούχος επενδυτής Ρέι Ντάλιο, ιδρυτής του Bridgewater Associates, ενός από τα μεγαλύτερα hedge fund της υφηλίου, προειδοποίησε ότι ο δασμολογικός πόλεμος του Τραμπ φέρνει κάτι χειρότερο από τη διαφαινόμενη ύφεση. Θα επιταχύνει το τέλος των εμπορικών συμφωνιών που άνθησαν μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και θα προκαλέσει συγκρούσεις σε όλο τον κόσμο. Προειδοποίησε ότι η επαναφορά υψηλότερων δασμών μετά την αναστολή των 90 ημερών θα μπορούσε να προκαλέσει μεγάλη διαταραχή στην παγκόσμια οικονομία και να πυροδοτήσει ακόμη και στρατιωτική σύγκρουση.

Μεγάλη Υφεση

Σε ανάλογο ύφος ο πρώην πρωθυπουργός της Βρετανίας, Γκόρντον Μπράουν, δήλωσε ότι η εργαλειοποίηση του παγκόσμιου εμπορικού συστήματος από τον Τραμπ με τους ξαφνικούς δασμούς απειλεί με κατάρρευση την παγκόσμια οικονομική τάξη. Απηχώντας τις ανησυχίες των τραπεζιτών και των μεγάλων του City, o Μπράουν προειδοποίησε για το ενδεχόμενο μιας νέας αναταραχής στις διεθνείς χρηματοπιστωτικές αγορές και συνέστησε κοινή δράση «για να προλάβουμε τα γεγονότα», διαφορετικά η επερχόμενη ύφεση θα μπορούσε να μετατραπεί σε Μεγάλη Υφεση, όπως αυτή της δεκαετίας του 1930. Προέτρεψε τους υπουργούς Οικονομικών και τους κεντρικούς τραπεζίτες, που θα συναντηθούν την επόμενη εβδομάδα στην εαρινή σύνοδο Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και Παγκόσμιας Τράπεζας, να συζητήσουν μέτρα στήριξης της παγκόσμιας οικονομίας. 

Ο Μπράουν, πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου από το 2007 έως το 2010, την περίοδο που εκδηλώθηκε το «κραχ» και η παγκόσμια οικονομική κρίση, υποστήριξε ότι ο εμπορικός πόλεμος απαιτεί παρόμοια «συγχρονισμένη μείωση των επιτοκίων» από τις κεντρικές τράπεζες, με την Αυστραλία, τον Καναδά, την Ε.Ε., την Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα μεταξύ εκείνων που θα μπορούσαν να συνεργαστούν. «Πρέπει να προέρχεται από την Ευρώπη ή τη Βρετανία ή ίσως από άλλα μέρη του κόσμου», είπε ο Μπράουν, καθώς ΗΠΑ και Κίνα έχουν εγκλωβιστεί στον εμπορικό πόλεμο. Αναγνώρισε πάντως ότι ο πληθωρισμός θα μπορούσε να αυξηθεί, ενδεχόμενο που κάνει τους κεντρικούς τραπεζίτες σκεπτικούς σε μείωση των επιτοκίων. Είπε όμως, από την άλλη πλευρά,

Αστάθεια

Καμπανάκι χτύπησε όμως χθες και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, προειδοποιώντας ότι μεγάλα γεγονότα γεωπολιτικού κινδύνου, συμπεριλαμβανομένων των εμπορικών εντάσεων, μπορούν να προκαλέσουν μεγάλες διορθώσεις στις τιμές των μετοχών και να αυξήσουν το κόστος δανεισμού των κυβερνήσεων. Αυτό με τη σειρά του μπορεί να προκαλέσει αστάθεια της αγοράς και να απειλήσει τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, σύμφωνα με τη χθεσινή προδημοσίευση κεφαλαίου της εξαμηνιαίας έκθεσης του Ταμείου για την Παγκόσμια Χρηματοπιστωτική Σταθερότητα. Το ΔΝΤ προέτρεψε τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα να διακρατούν αρκετό κεφάλαιο και ρευστότητα που θα τα βοηθήσουν να αντιμετωπίσουν πιθανές απώλειες από γεωπολιτικούς κινδύνους, ενώ συνέστησε ακόμα τεστ αντοχής και άλλες αναλύσεις για τον εντοπισμό και τη διαχείριση τέτοιων κινδύνων.