Βουνό από προβλήματα θα κληθεί να αντιμετωπίσει η μέλλουσα κυβέρνηση των Εργατικών που θριάμβευσαν στις εκλογές της περασμένης Πέμπτης στη Βρετανία και φιλοδοξούν να αναζωογονήσουν την προβληματική οικονομία οδηγώντας την σε βιώσιμη ανάπτυξη.
Οι Συντηρητικοί αφήνουν τη χώρα μετά από 14 χρόνια ταραχώδους διακυβέρνησης, στη διάρκεια των οποίων η λιτότητα, το Brexit και ένα καταστροφικό στοίχημα μείωσης της φορολογίας υπέρ των οικονομικά ισχυρών οδήγησαν σε στασιμότητα, συρρίκνωση εισοδημάτων, επιδείνωση του βιοτικού επιπέδου, μείωση των επενδύσεων, κατάρρευση υποδομών, χρεοκοπημένες τοπικές κυβερνήσεις, χρόνια έλλειψη στέγης, αύξηση αστέγων και κρίση στο Εθνικό Σύστημα Υγείας. Από έναν πληθυσμό σε ηλικία εργασίας (16 έως 64 ετών) περίπου 42,4 εκατομμυρίων, πάνω από 2,8 εκατομμύρια είναι σήμερα άνεργοι λόγω χρόνιων προβλημάτων υγείας. Περίπου 6,7 εκατομμύρια άνθρωποι σε Αγγλία, Σκοτία και Ουαλία επιδοτούνται με μια πενιχρή ελεημοσύνη (Universal Credit) προκειμένου να αντεπεξέλθουν στο αυξανόμενο κόστος διαβίωσης. Μεταξύ αυτών και πολλοί εργαζόμενοι.
H κυβέρνηση του θριαμβευτή των εκλογών, Κιρ Στάρμερ, καλείται να δώσει σύντομα λύση σε όλα αυτά τα προβλήματα υπό τον περιορισμό του δημόσιου χρέους, που αγγίζει πλέον το 100% του ΑΕΠ, στο υψηλότερο επίπεδο από τη δεκαετία του 1960.
Φόροι και επενδύσεις
Υπό το πρίσμα αυτό, αυξήσεις φόρων και περικοπές δημόσιων δαπανών ίσως να είναι αναπόφευκτες, πόσο μάλλον όταν η βρετανική οικονομία ταλανίζεται από μια επίμονα χαμηλή ανάπτυξη. Οι Εργατικοί ισχυρίζονται ότι μπορούν να αλλάξουν αυτήν την τροχιά επιτυγχάνοντας αναβάθμιση του ρόλου της κυβέρνησης και αρμονική συνεργασία με τις επιχειρήσεις και τους εργαζόμενους.
Οι αναλυτές αντιτείνουν από την πλευρά τους ότι ο τερματισμός της οικονομικής στασιμότητας θα απαιτήσει σημαντική αύξηση των επενδύσεων από τις επιχειρήσεις και την κυβέρνηση για την τόνωση της παραγωγικότητας, που ήταν εξαιρετικά χαμηλή για περισσότερο από μια δεκαετία.
Οι Εργατικοί έχουν καταστήσει σαφές ότι η επανεκκίνηση της οικονομικής ανάπτυξης -μέσω υψηλότερων δημόσιων επενδύσεων, μιας νέας βιομηχανικής στρατηγικής και μεταρρυθμίσεων- συνιστά κορυφαία προτεραιότητά τους. Αν τα καταφέρουν, τότε η μείωση του χρέους και η εξισορρόπηση των υπόλοιπων δημοσιονομικών μεγεθών που έχουν υποσχεθεί θα είναι πιο εύκολη υπόθεση. Αν όχι, τότε αναγκαστικά, είτε θα υπάρξουν περικοπές, είτε εκτροχιασμός των δημοσιονομικών στόχων, είτε αύξηση των φόρων.
Οι Εργατικοί διαμηνύουν πάντως ότι η αναπτυξιακή τους πολιτική είναι πλήρως κοστολογημένη. Μεταξύ των μέτρων που εισηγούνται, πιο εντυπωσιακό προβάλλει το Ταμείο Εθνικού Πλούτου, ύψους 7,3 δισ. στερλινών, για επενδύσεις σε υποδομές και μετάβαση στην πράσινη ενέργεια. Προβλέπεται ακόμη η σύσταση μιας νέας δημόσιας εταιρείας ενέργειας, της Great British Energy, με στόχο την απανθρακοποίηση του ενεργειακού δικτύου του Ηνωμένου Βασιλείου έως το 2030. Το κόστος της εκτιμάται σε 8,3 δισ. λίρες και εν μέρει θα χρηματοδοτηθεί από τη φορολόγηση των εταιρειών πετρελαίου και φυσικού αερίου. Από το πρόγραμμα των Εργατικών ξεχωρίζει ακόμη η μεταρρύθμιση των πολεοδομικών νόμων, με στόχο την πρόκληση κατασκευαστικής έκρηξης και τη δημιουργία 1,5 εκατ. σπιτιών την επόμενη πενταετία, η οποία θα βοηθήσει να γίνει η στέγαση πιο προσιτή.
Αμφισβητήσεις
Οι σκεπτικιστές αντιτείνουν ότι οι προτάσεις αυτές είναι σε μεγάλο βαθμό τεχνικές, τα κέρδη που θα προκύψουν ελάχιστα και σε καμία περίπτωση αρκετά για να αντιμετωπιστούν οι συνεχιζόμενες απώλειες του Brexit. Οι μακροπρόθεσμες απώλειες του Brexit στην παραγωγή εκτιμώνται στο 4% του ΑΕΠ, ενώ στο εμπόριο περίπου 15%.
Υπάρχουν ωστόσο κάποια φωτεινά σημεία, όπως οι εξαγωγές υπηρεσιών, που από το 2021 αυξήθηκαν ταχύτερα από τον μέσο όρο της G7. Το Ηνωμένο Βασίλειο είναι πλέον ο δεύτερος μεγαλύτερος εξαγωγέας υπηρεσιών στον κόσμο -μια κατηγορία που περιλαμβάνει τη χρηματοδότηση, το δίκαιο, την εκπαίδευση, την αρχιτεκτονική και τις τέχνες-, πίσω μόνο από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο Στάρμερ και η κυβέρνησή του θα χρειαστεί να αξιοποιήσουν αυτά όπως και τα υπόλοιπα συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας τους για να πετύχουν τους στόχους τους.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας