«Τσίμπησε» 3,2% ο πληθωρισμός στις ΗΠΑ, μετά από ένα χρόνο

Ο πληθωρισμός στις ΗΠΑ αυξήθηκε για πρώτη φορά εδώ και έναν χρόνο, στο 3,2%, κυρίως λόγω του υψηλού κόστους στέγασης, αλλά παρέμεινε στάσιμος σε μηνιαίο επίπεδο, σύμφωνα με τον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (CPI) που ανακοίνωσε το υπουργείο Εργασίας.

Ο ετήσιος πληθωρισμός καταγράφηκε στο 3,2%, από 3% τον προηγούμενο μήνα. Οι αναλυτές προέβλεπαν ωστόσο μεγαλύτερη αύξηση, στο 3,3%. Σε μηνιαίο επίπεδο, παρέμεινε σταθερός στο 0,2%, όπως αναμενόταν.

«Ο δείκτης του κόστους στέγασης είναι αυτός που συνέβαλε περισσότερο (…) καθώς αντιπροσωπεύει το 90% της (μηνιαίας) αύξησης», ανέφερε το υπουργείο. Αυξημένος ήταν επίσης ο δείκτης τιμών των ασφαλειών αυτοκινήτων.

Μια θετική εξέλιξη είναι ότι ο δομικός πληθωρισμός, στον οποίο δεν υπολογίζονται οι τιμές της ενέργειας και των τροφίμων, συνέχισε να επιβραδύνεται, στο 4,7% έναντι 4,8% σε ετήσια βάση. «Οι τιμές κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση», ανέφερε σε υπόμνημά της η Ρουμπίλα Φαρούκι, οικονομολόγος στο High Frequency Economics. Αυτή είναι μια «καλή είδηση» για την ομοσπονδιακή τράπεζα (Fed), που έχει προχωρήσει σε αλλεπάλληλες αυξήσεις επιτοκίων για να συγκρατήσει τον πληθωρισμό, πρόσθεσε.

Τα δεδομένα τιμών της Πέμπτης θα είναι μεταξύ των βασικών προϋποθέσεων που θα σταθμίσει η Fed για να αποφασίσει εάν θα συνεχίσει να αυξάνει τα επιτόκια της. Στην προσπάθειά της να τιθασεύσει τον πληθωρισμό, η Fed έχει αυξήσει το επιτόκιο αναφοράς της 11 φορές από τον Μάρτιο του 2022, σε υψηλό 22 ετών.

Ένα άλμα στις τιμές της ενέργειας έχει αναζωπυρώσει ορισμένες από τις πληθωριστικές πιέσεις που διέπουν την οικονομία. Οι τιμές της βενζίνης αυξήθηκαν σχεδόν κατά 30 σεντς τον περασμένο μήνα σε εθνικό μέσο όρο 3,83 δολαρίων το γαλόνι.

Οι οικονομολόγοι λένε ότι στον αγώνα για την καταπολέμηση του πληθωρισμού, η εύκολη πρόοδος πιθανότατα έχει ήδη επιτευχθεί. Οι τιμές της βενζίνης, για παράδειγμα, αν και ενδέχεται να αναπηδήσουν από μήνα σε μήνα, έχουν ήδη πέσει από τον εθνικό μέσο όρο κορυφής άνω των 5 δολαρίων το γαλόνι, που έφτασε τον Ιούνιο του περασμένου έτους, μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Μεγάλο μέρος της πληθωριστικής έκρηξης που ξεκίνησε το 2021 προκλήθηκε από μπλοκαρισμένες αλυσίδες εφοδιασμού: τα λιμάνια, τα εργοστάσια και τα ναυπηγεία κατακλύζονταν από την εκρηκτική οικονομική ανάκαμψη μετά την πανδημική ύφεση του 2020. Το αποτέλεσμα ήταν καθυστερήσεις, ελλείψεις ανταλλακτικών και υψηλότερες τιμές. Ωστόσο, οι εκκρεμότητες της εφοδιαστικής αλυσίδας μειώθηκαν το περασμένο έτος, μειώνοντας απότομα την ανοδική πίεση στις τιμές των αγαθών. Οι τιμές των βιομηχανοποιημένων προϊόντων μακράς διάρκειας μειώθηκαν πράγματι τον Ιούνιο.

Τώρα, η Fed αντιμετωπίζει ένα τρομακτικό πρόβλημα: επίμονες πληθωριστικές πιέσεις στις επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών — εστιατόρια, ξενοδοχεία, χώρους διασκέδασης και παρόμοια — όπου οι μισθοί αντιπροσωπεύουν σημαντικό μερίδιο του κόστους. Οι ελλείψεις εργαζομένων έχουν οδηγήσει πολλές από αυτές τις εταιρείες παροχής υπηρεσιών σε απότομη αύξηση των μισθών.

Την περασμένη εβδομάδα, για παράδειγμα, το Υπουργείο Εργασίας ανέφερε ότι το μέσο ωρομίσθιο αυξήθηκε 4,4% τον Ιούλιο σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, περισσότερο από το αναμενόμενο. Για να καλύψουν το υψηλότερο κόστος εργασίας τους, οι εταιρείες αύξησαν τις τιμές τους, τροφοδοτώντας έτσι τον πληθωρισμό.

Ένας άλλος παράγοντας που δρα ενάντια στις συνεχιζόμενες μειώσεις των ρυθμών πληθωρισμού από έτος σε έτος είναι ότι οι τιμές εκτινάχθηκαν στα ύψη το πρώτο εξάμηνο του περασμένου έτους, πριν επιβραδυνθούν το δεύτερο εξάμηνο. Επομένως, οποιαδήποτε αύξηση των τιμών τον Ιούλιο θα είχε ως αποτέλεσμα την τόνωση του ετήσιου πληθωρισμού.

Ενδεικτικά, οι τιμές των μεταχειρισμένων αυτοκινήτων, που είχαν εκτοξευθεί στα ύψη μετά την πανδημία, σημείωσαν πτώση: Υποχώρησαν 5,1% τον Ιούλιο σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος στα 29.198 δολάρια, σύμφωνα με το Edmunds.com. Ο Ιούλιος του περασμένου έτους ήταν κοντά στο αποκορύφωμα των αυξήσεων των τιμών των μεταχειρισμένων αυτοκινήτων, ως αποτέλεσμα της σπανιότητας νέων οχημάτων που προκλήθηκε από μια παγκόσμια έλλειψη τσιπ υπολογιστών. Οι αγοραστές που ήθελαν νέα οχήματα αλλά δεν τα βρήκαν, εισήλθαν στην αγορά μεταχειρισμένων, εκτοξεύοντας τις τιμές στα  μεταχειρισμένα.

Φέτος, ωστόσο, οι τιμές των μεταχειρισμένων οχημάτων άρχισαν να πέφτουν, μόλις οι αυτοκινητοβιομηχανίες κατάφεραν να αποκτήσουν περισσότερα τσιπ κι έτσι μπορούσαν να παράγουν περισσότερα νέα οχήματα. Πολλοί αγοραστές που αναγκάστηκαν να αγοράσουν μεταχειρισμένα, επιστρέφουν τώρα στην αγορά νέων οχημάτων. Οι τιμές των μεταχειρισμένων οχημάτων αναμένεται να μειωθούν, τουλάχιστον σε μια μέση κατάσταση, μέσα στο έτος.

Παρά τις χρόνιες ανησυχίες για υψηλότερο κόστος εργασίας, ο δείκτης κόστους απασχόλησης του Υπουργείου Εργασίας αυξήθηκε πιο αργά από τον Απρίλιο έως τον Ιούνιο. Εξαιρουμένων των κρατικών θέσεων εργασίας, οι αμοιβές των εργαζομένων αυξήθηκαν κατά 1% - λιγότερο από την αύξηση 1,2% τους πρώτους τρεις μήνες του 2023. Σε σύγκριση με ένα χρόνο νωρίτερα, οι μισθοί και τα ημερομίσθια αυξήθηκαν κατά 4,6%, έναντι αύξησης 5,1% σε ετήσια βάση το πρώτο τρίμηνο.

Τα ενοίκια, που είχαν εκτιναχθεί στα ύψη μετά την πανδημία, «παγώνουν» επίσης. Ερευνητές της Ομοσπονδιακής Τράπεζας του Σαν Φρανσίσκο έγραψαν αυτή την εβδομάδα ότι «ο στεγαστικός πληθωρισμός από έτος σε έτος θα συνεχίσει να επιβραδύνεται, μέχρι τα τέλη του 2024 και μπορεί ακόμη και να γίνει αρνητικός μέχρι τα μέσα του επόμενου έτους».

Οι αξιωματούχοι της Fed θα έχουν πολλά δεδομένα να συνυπολογίσουν πριν αποφασίσουν αν θα συνεχίσουν να αυξάνουν τα επιτόκια. Η έκθεση της Πέμπτης είναι ο πρώτος από τους δύο αριθμούς του CPI που θα μελετήσουν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής πριν από την επόμενη συνάντησή τους στις 19-20 Σεπτεμβρίου. Επιπλέον, ο ευνοημένος δείκτης πληθωρισμού, που ονομάζεται δείκτης τιμών δαπανών προσωπικού εισοδήματος, βγαίνει στις 31 Αυγούστου. Και η έκθεση για τις θέσεις εργασίας του Αυγούστου θα δημοσιευτεί την 1η Σεπτεμβρίου.

Πολλοί οικονομολόγοι και αναλυτές της αγοράς πιστεύουν ότι η πιο πρόσφατη αύξηση των επιτοκίων της Fed τον Ιούλιο θα αποδειχθεί η τελευταία της: Σχεδόν το 87% των εμπόρων δεν αναμένουν αύξηση επιτοκίων από τη Fed τον επόμενο μήνα, σύμφωνα με το FedWatch Tool του Ομίλου CME.