Το «καναρίνι στο ανθρακωρυχείο» κελαηδάει για μεγάλους κινδύνους

Οι διαπιστώσεις...

Ο δεκάλογος των διαπιστώσεων:

1. Το ΔΝΤ παραδέχεται ότι το «στρες» της πρόσφατης τραπεζικής κρίσης ήταν μεγάλο και οδήγησε σε προσδοκίες της αγοράς για τα βραχυπρόθεσμα επιτόκια που έφτασαν σε επίπεδα «άγχους» της «Μαύρης Δευτέρας» του 1987.
2. Οι μη πραγματοποιηθείσες ζημιές από την απαξίωση τίτλων που διακρατούνται ώς τη λήξη τους (μείωση αποτιμήσεων περιουσιακών στοιχείων) είναι μέτρια για το σύνολο των τραπεζών, αλλά μπορεί να αποδειχτεί σημαντική για κάποιες από αυτές.
3. Η απώλεια και η μετατόπιση καταθέσεων μπορεί να αυξήσει το κόστος και άρα να μειώσει τη χρηματοδότηση του ιδιωτικού τομέα, ιδιαίτερα στις ΗΠΑ, πιέζοντας τις επενδύσεις και τους ρυθμούς ανάπτυξης προς τα κάτω.
4. Οι πληθωριστικές πιέσεις είναι πιο επίμονες απ’ ό,τι αναμενόταν.
5. Οι προκλήσεις για τις αγορές κρατικού χρέους από τη νομισματική σύσφιγξη είναι μεγάλες. Οι ανάγκες αναχρηματοδότησης του κρατικού χρέους αυξάνονται το 2023 και το 2024 εντείνοντας αυτές τις προκλήσεις.
6. Ο αντίκτυπος των αυστηρότερων νομισματικών πολιτικών θα μπορούσε να αυξηθεί λόγω της μόχλευσης και της διασύνδεσης του σκιώδους τραπεζικού συστήματος με το επίσημο.
7. Οι μετρήσεις βιωσιμότητας του δημόσιου χρέους συνεχίζουν να επιδεινώνονται. Δώδεκα χώρες διαπραγματεύονται την αναχρηματοδότηση του χρέους τους σε οριακά επίπεδα και άλλες είκοσι με περιθώρια 700 μονάδων βάσης.
8. Στις επιχειρήσεις η αθέτηση υποχρεώσεων παραμένει χαμηλή, αλλά η εξάντληση των αποθεμάτων ασφαλείας που δημιουργήθηκαν στην πανδημία θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε δυσκολίες αποπληρωμής και σε χρεοκοπίες.
9. Στο χρηματοπιστωτικό σύστημα επικρατούν αυξημένη μόχλευση, κακή ρευστότητα και αυξημένη διασύνδεση τραπεζικού και μη τραπεζικού χρηματοπιστωτικού τομέα.
10. Οι γεωπολιτικές εντάσεις και ο παρεπόμενος οικονομικός κατακερματισμός αυξάνουν τους κινδύνους για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα.

...και οι συστάσεις πολιτικής

Κατόπιν τούτων το Ταμείο θέτει το θεμελιώδες ερώτημα: η πρόσφατη τραπεζική κρίση αποτελεί προάγγελο συστημικού στρες που θα δοκιμάσει την ανθεκτικότητα του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος -«ένα καναρίνι στο ανθρακωρυχείο»- ή μια μεμονωμένη εκδήλωση προκλήσεων από την αύξηση των επιτοκίων;

Και δίνει μια διφορούμενη απάντηση, που παραπέμπει μάλλον στο «καναρίνι στο ανθρακωρυχείο»: αν και δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τα μέτρα των νομισματικών αρχών μετά την κρίση του 2008 έχουν κάνει το χρηματοπιστωτικό σύστημα γενικά πιο ανθεκτικό, παραμένουν οι ανησυχίες ότι παραμένουν ευπάθειες στο τραπεζικό σύστημα, στον μη τραπεζικό χρηματοπιστωτικό τομέα και στη μεταξύ τους διασύνδεση.

Υστερα θέτει το δεύτερο θεμελιώδες ερώτημα: δεδομένου ότι η τραπεζική κρίση περιπλέκει το έργο των κεντρικών τραπεζών στην αντιμετώπιση του πληθωρισμού, πώς θα εναρμονιστούν οι δύο αντιφατικές ανάγκες, η αντιμετώπιση του πληθωρισμού και η διαφύλαξη της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας; Εδώ το Ταμείο δίνει μια… αλγεβρική απάντηση: οι κεντρικές τράπεζες πρέπει να διαχωρίσουν τις πολιτικές τους στους δύο αυτούς τομείς! Και να συνεχίσουν την αύξηση των επιτοκίων και να χρησιμοποιήσουν εργαλεία παροχής ρευστότητας, για να αποφευχθεί η χρηματοπιστωτική κρίση!