Νέο πνεύμα στη Βιβλιοθήκη της Βουλής

Την ακούς να μιλά για τον πρωτοπόρο της δημοτικής Γιάννη Ψυχάρη και νομίζεις πως τον συνάντησε εχθές.

Η Ελλη Δρούλια γνωρίζει ότι στο αρχείο του με τα 150.000 φύλλα, που ανήκει στο Τμήμα της Μπενακείου Βιβλιοθήκης της Βουλής μαζί με τα 35.000 βιβλία του, υπάρχει ένα φακελάκι με ξανθές τρίχες μιας από τις πολλές αγαπημένες του.

Ανήκαν στην κόρη του ποιητή Αριστοτέλη Βαλαωρίτη, η οποία μάλιστα αυτοκτόνησε για τον ερωτύλο γλωσσολόγο και καθηγητή στη Σορβόνη, που το 1924 χρειάστηκε να πουλήσει τη βιβλιοθήκη του.

Αγοραστής ήταν ο πολιτικός και επιχειρηματίας Αντώνης Μπενάκης, ο οποίος τη δώρισε στο ελληνικό Κοινοβούλιο.

Στα τέλη του 2015 η Ελλη Δρούλια ανέλαβε διευθύντρια της Βιβλιοθήκης της Βουλής των Ελλήνων (Β.Β.).

Εργάζεται κοντά στους θησαυρούς της από το 1992, όμως δεν τους είδε ποτέ με μάτι ψυχρό.

Πάντα κοίταζε βαθιά μέσα τους, αναζητώντας τους πρωταγωνιστές της εκάστοτε καθημερινότητας και τις στιγμές που εκείνοι συναντήθηκαν με την εξουσία.

Ετσι έβλεπε τις συλλογές τεκμηρίων με χειρόγραφους κώδικες από τον 11ο έως τον 19ο αιώνα, τα παλαίτυπα βιβλία, τα έγγραφα για την Ελληνική Επανάσταση ή τον Τύπο της Κατοχής, αλλά και τη σύγχρονη ελληνική ή ξενόγλωσση βιβλιογραφία στο Τμήμα Κοινοβουλευτικής Βιβλιοθήκης ή τα πολιτικά αρχεία, και παράλληλα τα έργα τέχνης, τους χάρτες, κ.ά.

Προσέγγιζε δηλαδή και προσεγγίζει ολόκληρο τον τεράστιο πλούτο της Β.Β. που υποστηρίζει το κοινοβουλευτικό έργο, με τη σκέψη στις ιδέες, στις νοοτροπίες, στις κοινωνικές σχέσεις που αυτός καθρεφτίζει.

Τέτοια είναι η ματιά της και στο πρώτο της λογοτεχνικό βιβλίο Ρωμανός, ο ψηφωτής στη Ραβέννα, και άλλες βυζαντινές διηγήσεις (εκδ. Κανάκη).

Πρόκειται για τέσσερις ιστορικές μυθοπλασίες που σκύβουν πάνω από τους μερακλήδες τεχνίτες των ψηφιδωτών, πάνω από τις φιλοπερίεργες υφάντρες, πάνω από τους στοχαστικούς αγιογράφους, αλλά και τους στρατιώτες οι οποίοι αντιστάθηκαν ηρωικά σε δυνάμεις σαρωτικές.

Οι ιστορίες της διαδραματίζονται κατά τον 6ο, τον 7ο, τον 14ο και τον 15ο αιώνα μ.Χ., σε εποχές μεταβατικές και σε κοινωνίες μεικτές όπως οι σημερινές ευρωπαϊκές, όπου Ρωμαίοι και Λατίνοι ή Γραικοί και Βενετοί συγκατοικούσαν και συνδιαλέγονταν με πλήθος άλλους πολιτισμούς.

Μεταφέρουν τον αναγνώστη κατά σειρά στη Ραβέννα, στην Αλεξάνδρεια, στην Κρήτη ή στη Θεσσαλονίκη και την Κωνσταντινούπολη τις ημέρες της πτώσης τους, και εστιάζουν στην κοινωνική βάση.

Μέσα από την καταξίωση του κάθε επαγγέλματος και της κάθε τέχνης που περιγράφονται λεπτομερώς με ιστορική ακρίβεια και λογοτεχνικό οίστρο, αυτές οι πρωτοπρόσωπες βιωματικές αφηγήσεις αναδεικνύουν έναν γόνιμο συνδυασμό ατομικής φιλοδοξίας και συλλογικού πνεύματος που κατευθύνονται σε μια κοινή προσπάθεια.

Σαν να υπαινίσσεται η συγγραφέας το ελάχιστο ζητούμενο από τη σημερινή αντιπροσωπεία των 300 του ελληνικού Κοινοβουλίου. Και σαν να θέλει να της τραβήξει το βλέμμα προς την κοινωνία.

Ενα βλέμμα που να εκτιμά τους πολλούς όχι ως μάζα αλλά ως υποκειμενικότητες.

Με σπουδές φιλολογίας στην Αθήνα, ιστορίας στο Παρίσι (υπήρξε μαθήτρια του Σπύρου Ασδραχά) και βιβλιοθηκονομίας στην Ουαλία, η Ελλη Δρούλια ξεκίνησε στη Βουλή ως ειδική επιστήμονας.

Σήμερα είναι επικεφαλής ενός δυναμικού 70 ανθρώπων, σε μια κομβική στιγμή στην ιστορία της Βιβλιοθήκης της Βουλής.

Είναι η στιγμή που η καινούργια διοίκηση της Βουλής, με πρόεδρο τον Νίκο Βούτση, επιδεικνύει την πολιτική βούληση για ένα ουσιαστικό άνοιγμα προς την κοινωνία και προχωρά σε ριζοσπαστικές και καινοτόμες πρωτοβουλίες.

Ιδιαίτερα σημαντική είναι η ίδρυση του Τμήματος Κοινοβουλευτικών Αρχείων.

Το νέο Τμήμα θα καταστήσει προσβάσιμα σε κάθε ενδιαφερόμενο τα αρχεία των Επιτροπών της Βουλής κ.ά. και θα γίνει πολύτιμη πηγή για τον ιστορικό του μέλλοντος, κάνοντας πράξη το αίτημα της διαφάνειας και αναβαθμίζοντας έτσι τη λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος.

Μια διευθύντρια, τρία κτίρια και η κοινωνία

«Ο στόχος είναι μια καινούργια εξωστρεφής στρατηγική με εθνική εμβέλεια που θα αγκαλιάζει όλα τα Τμήματα της Β.Β., θα αξιοποιεί τις συλλογές της μέσα και από τις νέες τεχνολογίες, θα αναδεικνύει την κοινοβουλευτική πληροφορία, θα παράγει έργο που να αφορά το κοινωνικό σύνολο», μου υπογράμμισε η Ελλη Δρούλια.

«Οι δραστηριότητες που είχαν βαλτώσει θα ξεβαλτώσουν και η Βιβλιοθήκη της Βουλής θα συνεργαστεί με αδελφούς θεσμούς όπως η Εθνική Βιβλιοθήκη (ΕΒΕ), θα αναπτύξει τη μικρή εκδοτική σειρά της (με “διαμαντάκια” του Τερτσέτη, του Ψυχάρη κ.ά. για την ιστορία της Β.Β. κ.λπ.) και θα δραστηριοποιηθεί και σε άλλα ιδιόκτητα κτίρια, πέρα από το μέγαρο της πλατείας Συντάγματος, αλλάζοντας εντέλει και τη φυσιογνωμία της Αθήνας».

Εχουν ήδη αρχίσει π.χ. οι εργασίες ανακαίνισης στο κτίριο της οδού Ανθίμου Γαζή 2 (δίπλα στην Παλαιά Βουλή), που ήταν ένα κουφάρι μετά το 2004 και όπου στεγάζονταν η Μπενάκειος Βιβλιοθήκη και οι αρχειακές συλλογές προσωπικοτήτων.

Το κτίριο προβλέπεται να είναι έτοιμο σε δύο χρόνια. Για την ώρα οι «θησαυροί» του φυλάσσονται στο κτίριο των 18.000 τ.μ. του πρώην Δημόσιου Καπνεργοστάσιου στην οδό Λένορμαν 218, όπου στεγάζονται οι συλλογές ελληνικού και ξένου Τύπου (μαζί και το ψηφιοποιημένο περιεχόμενο 3.000 τίτλων εφημερίδων και περιοδικών του 19ου και του 20ού αιώνα έως το 1943) και το Τμήμα Διαχείρισης Συστημάτων της Β.Β.

Στο Καπνεργοστάσιο στεγάζεται επιπλέον το Τμήμα Βιβλιοθήκης Πόλεως με όλους τους τίτλους της ετήσιας εκδοτικής παραγωγής που κατατίθενται υποχρεωτικά σύμφωνα με τον νόμο.

Τώρα, αυτό το Τμήμα θα ανακτήσει, μετά από μισό αιώνα, τη δανειστική του λειτουργία, με βάση ένα πιλοτικό πρόγραμμα το οποίο, όταν μεταφερθεί η ΕΒΕ στο νέο κτίριο δωρεάς του Ιδρύματος Νιάρχου στο Νέο Φάληρο, θα ζωντανέψει στις δυτικές συνοικίες μια πλούσια γενική βιβλιοθήκη για το ευρύ κοινό.

Τον περασμένο Φεβρουάριο έγινε άλλωστε η πρώτη διοργάνωση στη Λένορμαν μιας τολμηρής έκθεσης για τη δυναμική της νέας ελληνικής («Γλωσσόpolis»), με επιμέλεια της Μαρίας Βλασσοπούλου και συνεργασία της Β.Β. με τον Σύνδεσμο Υποτρόφων του Ιδρύματος Ωνάση.

Τώρα, με τη σχετική ανακαίνιση, θα διαμορφωθεί εκεί «μια βιβλιοθήκη με πολλά αναγνωστήρια, που θα καλύπτει τις πληροφοριακές, ψυχαγωγικές και εκπαιδευτικές ανάγκες πολλών κοινωνικών ομάδων». Σε αυτό το πλαίσιο, εξηγεί η Ελλη Δρούλια, ενεργοποιήθηκε η διακομματική Επιτροπή Βιβλιοθήκης της Βουλής. «Το ζητούμενο της Β.Β. είναι να κινηθεί ισόρροπα και όχι ανταγωνιστικά προς την ΕΒΕ».