Καθαίρεσαν τον Ιμράν Χαν με πρόταση δυσπιστίας

Ημέρες πολιτικής και κοινωνικής αναταραχής προμηνύονται οι επόμενες στο Πακιστάν. Μια γεωπολιτικά κομβική χώρα και πυρηνική δύναμη, όπου αφενός ο στρατός ελέγχει την εξωτερική και αμυντική πολιτική, κινώντας τα νήματα άλλοτε από το παρασκήνιο και άλλοτε από το προσκήνιο, όπως συνέβη με το πραξικόπημα του 1999.

Αφετέρου, κανείς πρωθυπουργός δεν έχει καταφέρει να ολοκληρώσει την πενταετή θητεία του από το 1947, μετά την ανεξαρτησία.

Ακριβώς αυτό συνέβη χθες και με τον Ιμράν Χαν, πρώην αστέρα του κρίκετ, που εξελέγη το 2018 με σύνθημα την αλλαγή και την καταπολέμηση της διαφθοράς, στέλνοντας στην αντιπολίτευση τις δυο αντίπαλες πολιτικές δυναστείες που μονοπωλούσαν την εξουσία για δεκαετίες: τον συντηρητικό Πακιστανικό Μουσουλμανικό Σύνδεσμο (PML-N) και το κεντροαριστερό Λαϊκό Κόμμα (PPP).

Ομως η μετέπειτα όλο και πιο αντιαμερικανική ρητορική του, η στάση του στον πόλεμο στην Ουκρανία (ανήμερα της ρωσικής εισβολής ήταν στο Κρεμλίνο, ανταλλάσσοντας θερμή χειραψία με τον πρόεδρο Πούτιν), η επί των ημερών του αναβάθμιση των σχέσεων με την Κίνα, η προσπάθεια προσέγγισης με το Ιράν, καθώς και οι αντιρρήσεις που έφερε προσφάτως στην αλλαγή του επικεφαλής των Υπηρεσιών Πληροφοριών, έφεραν τον Χαν σε τροχιά σύγκρουσης με τον πανίσχυρο στρατό.

Τα ξημερώματα της Κυριακής, καθαιρέθηκε από το Κοινοβούλιο και πέρασε στα χρονικά και ως ο πρώτος Πακιστανός πρωθυπουργός που ανατρέπεται με πρόταση δυσπιστίας.

Την κατέθεσε η αντιπολίτευση. Τη στήριξαν πρώην κυβερνητικοί εταίροι του Χαν, που τον εγκατέλειψαν προ ημερών καταγγέλλοντάς τον για τη δεινή οικονομική κατάσταση στη χώρα. Ως εκ τούτου η πρόταση υπερψηφίστηκε, έπειτα από εβδομάδες πολιτικού δράματος και ημέρες συνταγματικού χάους.

Εχοντας ήδη χάσει την κοινοβουλευτική πλειοψηφία και καταγγέλλοντας δημόσια «ξένη συνωμοσία» σε βάρος του με «δάκτυλο» των ΗΠΑ, ο Χαν προσπάθησε αρχικά να αποφύγει την ψηφοφορία, διατάσσοντας τη διάλυση του Κοινοβουλίου και την προκήρυξη εκλογών εντός τριμήνου.

Κάνοντας λόγο για «πολιτικό πραξικόπημα», η αντιπολίτευση προσέφυγε στο Ανώτατο Δικαστήριο, που με τη σειρά του έκρινε αντισυνταγματική την εντολή του πρωθυπουργού και διέταξε να γίνει κανονικά η ψηφοφορία επί της πρότασης δυσπιστίας.

Αυτή άρχισε το Σάββατο και ολοκληρώθηκε χθες τα ξημερώματα, με την αποχώρηση των κυβερνητικών βουλευτών, την παραίτηση του προέδρου της Βουλής και με το προδιαγεγραμμένο αποτέλεσμα, με πλειοψηφία μόλις δυο ψήφων.

Ομως το πολιτικό δράμα κάθε άλλο παρά έχει τελειώσει. Η χώρα δεν θα πάει σε εκλογές -οι επόμενες είναι προγραμματισμένες τον Αύγουστο του 2023.

Διάδοχος εκ των έσω

Αντίθετα, η καθαίρεση Χαν ανοίγει τώρα τον δρόμο για μια νέα κυβέρνηση συνασπισμού, με προσωρινό πρωθυπουργό τον 70χρονο αρχηγό της σημερινής αξιωματικής αντιπολίτευσης, Σαμπάζ Σαρίφ. Μέλος της πλούσιας δυναστείας των Σαρίφ, ο ηγέτης του συντηρητικού PML-N είναι αδελφός του πρώην πρωθυπουργού Ναουάζ Σαρίφ, ο οποίος καθαιρέθηκε και καταδικάστηκε για διαφθορά μετά τις αποκαλύψεις των Panama Papers. Ο ίδιος ο Σαμπάζ είχε συλληφθεί το 2020 για ξέπλυμα βρόμικου χρήματος και αφέθηκε πέρυσι αφέθηκε ελεύθερος με εγγύηση...

Με το βλέμμα ήδη στραμμένο στις επόμενες εκλογές, ο Χαν διακηρύττει ότι δεν θα αναγνωρίσει τη νέα κυβέρνηση και χθες προανήγγειλε την παραίτηση των 155 βουλευτών του κόμματός του (επί συνόλου 342 εδρών). Από χθες, κάλεσε τους οπαδούς του να ξεχυθούν διαμαρτυρόμενοι στους δρόμους, με το που θα τελειώνει τα βράδια η καθημερινή νηστεία για το Ραμαζάνι.

Προετοιμαζόμενες για άγριες ταραχές, οι πακιστανικές αρχές απέκλεισαν από νωρίς τους κεντρικούς δρόμους που οδηγούν στο Kοινοβούλιο και στη διπλωματική συνοικία στην πρωτεύουσα, το Ισλαμαμπάντ, στοιβάζοντας ακόμη και γιγάντια κοντέινερ από χάλυβα το ένα πάνω στο άλλο.

«Η χώρα βρίσκεται αντιμέτωπη με κάθε μορφής χάους εξαιτίας της επικής κακοδιαχείρισης της κυβέρνησης του Ιμράν Χαν», δήλωσε ο εν αναμονή πρωθυπουργός Σαρίφ στον Guardian. «Από την παραλυμένη γραφειοκρατία, μέχρι τις προκλήσεις στην εξωτερική πολιτική και στη διαλυμένη οικονομία», υποστήριξε, «το χάος κυριαρχεί».

Παρά την κυβερνητική αλλαγή, αυτό αναμένεται να συνεχιστεί στη χώρα των 220 εκατομμυρίων κατοίκων, που γειτνιάζει με το Αφγανιστάν, την Κίνα και την «εχθρό» Ινδία, κατέχει κομβικό ρόλο στην Κεντρική Ασία και έχει μακρά, πλην δοκιμαζόμενη συμμαχία με τον μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο της, τις ΗΠΑ.