Τέλος εποχής για τον Έβο Μοράλες

Ο Έβο Μοράλες, ο πρώτος ιθαγενής που εξελέγη πρόεδρος της Βολιβίας το 2006 αλλά και ο αρχαιότερος εν ενεργεία πρόεδρος στη Λατινική Αμερική υπέστη την πρώτη του πολιτική ήττα, θα εγκαταλείψει την εξουσία στις αρχές του 2020.

Στο δημοψήφισμα για τη συνταγματική αναθεώρηση,η οποία θα του επέτρεπε να είναι ξανά υποψήφιος για την προεδρία της Βολιβίας στις εκλογές του 2019, ο λαός συντάχθηκε με το ανομοιογενές μέτωπο της αντιπολίτευσης.

Η εκλογική επιτροπή εξήγησε ότι το ποσοστό των ψηφοδελτίων που έχει καταμετρηθεί (99,41%) σημαίνει ότι το αποτέλεσμα (51,33 όχι, 48,7% ναι) δεν μπορεί να μεταβληθεί.

Χθες ακόμη ο πρόεδρος της Βολιβίας εμφανιζόταν αισιόδοξος, δηλώνοντας πως «αν κερδίσουμε, θα είναι για λίγες (ψήφους), το ίδιο κι αν χάσουμε».

«Θα υπάρξει νικητής έστω και με μία ψήφο διαφορά και θα γίνει σεβαστός. Πάντα σεβαστήκαμε τη δημοκρατία, γιατί να μην το κάνουμε τώρα;», πρόσθεσε.

Το δημοψήφισμα είναι η μεγάλη ευκαιρία της δεξιάς αντιπολίτευσης, που έχει συσπειρωθεί σε ένα ανομοιογενές και κατακερματισμένο μπλοκ όπου κυριαρχούν προσωπικοί ανταγωνισμοί και απουσιάζει μια κοινά αποδεκτή ηγετική φυσιογνωμία.

Μόνο συνεκτικό της στοιχείο είναι η αντίθεσή τους στη δυνατότητα επανεκλογής του Εβο Μοράλες, αλλά και οι «κατευθυντήριες γραμμές» που τους δίνει ο εκ των ηγετών της Σάντσες Μπερσαϊν, πρώην υπουργός που φυγαδεύτηκε στις ΗΠΑ για να αποφύγει την καταδίκη του για τον θάνατο δεκάδων πολιτών στη διάρκεια του λεγόμενου «πολέμου του αερίου» το 2004.

Στη δεκαετία που κυβερνά ο Μοράλες οδήγησε στις μεγαλύτερες κοινωνικές και οικονομικές αλλαγές στην πρόσφατη ιστορία της χώρας και κέρδιζε άνετα κάθε εκλογική αναμέτρηση: το 2005 με 54% των ψήφων, το 2009 με 64% και το 2014 με 61%.

Πιστώθηκε τη μείωση της φτώχειας στη λατινοαμερικάνικη χώρα, αλλά φαίνεται ότι πλήρωσε το τίμημα των κατηγοριών περί διαφθοράς και ευνοιοκρατίας που ταλανίζουν το Κίνημα προς το Σοσιαλισμό (MAS), το κυβερνών κόμμα.

Πρώτο σκάνδαλο ήταν εκείνο της διασπάθισης χρημάτων στα προγράμματα του Ταμείου Ιθαγενών από αξιωματούχους με σημαντική κομματική θέση στο MAS, για το οποίο ο αντιπολιτευόμενος Τύπος συνέχισε να διοχετεύει ψευδή ενημέρωση, παρά τα επίσημα στοιχεία της έρευνας που δημοσιοποίησαν οι αρμόδιες ερευνητικές αρχές.

Επειτα ήρθε (προεκλογικά) η υπόθεση της υποτιθέμενης άσκησης αθέμιτης επιρροής του Μοράλες, επειδή απέκτησε παιδί με την Γκαμπριέλα Σαπάτα Μοντάνιο, διευθύνουσα σύμβουλο της κινεζικής εταιρείας CAMC που έχει συμβάσεις για δημόσια έργα.

Τι κι αν το παιδί γεννήθηκε το 2007, έκτοτε το ζευγάρι χώρισε και η Σαπάτα προσλήφθηκε στην εταιρεία το 2013, χρόνια μετά την ανάληψη αυτών των συμβάσεων;

Για τα αντιπολιτευόμενα ΜΜΕ και τα κοινωνικά δίκτυα που μετέδιδαν συστηματικά έναν οχετό κίτρινων λεπτομερειών, το «σκάνδαλο» ήταν αδιαμφισβήτητο.

Μετά τη νίκη του Μαουρίσιο Μάκρι στην Αργεντινή και τον θρίαμβο της αντιπολίτευσης στις βουλευτικές της Βενεζουέλας, η ήττα του Εβο Μοράλες θα εντείνει το φαινόμενο της υποχώρησης της κυβερνώσας λατινοαμερικανικής Αριστεράς, γεγονός που κάποιοι αναλυτές θεωρούν «τέλος ενός κύκλου» κι άλλοι χαρακτηρίζουν «συντηρητική παλινόρθωση».

Οπως κι αν έχει, ο Εβο Μοράλες ξεκαθάρισε το τοπίο της επόμενης ημέρας: «Δεν θα απογοητευτώ από μια ήττα. Είμαι προετοιμασμένος. Υπάρχει μια σκληρή ψήφος που ποτέ δεν θα αλλάξει, τόσο στις πόλεις όσο και ιδίως στις αγροτικές περιοχές, και είναι πλειοψηφία. Το βαθύ ιδεολογικό αίσθημα των κοινωνικών κινημάτων δεν θα αλλάξει. Ο λαός είναι αντιιμπεριαλιστής. Το σημαντικότερο είναι ότι ο αγώνας κατά του νεοφιλελευθερισμού θα συνεχίσει, ακόμη κι αν κερδίσει το "όχι". Δεν είμαστε απλώς μια κυβέρνηση, είμαστε μια επανάσταση ειρηνική, δημοκρατική και πολιτιστική».