Η τέχνη του εφικτού;

Ολοι ήξεραν ότι η μετεκλογική Βραζιλία, όποιος κι αν κέρδιζε, θα ήταν διαφορετική. Η Βουλή που προέκυψε από τις εκλογές αποτελεί την πιο χαρακτηριστική εικόνα για την πύρρειο νίκη του Εργατικού Κόμματος (ΡΤ): το 48% των βουλευτών (248 στους 513) είναι εκατομμυριούχοι και το 80% είναι λευκοί. 

Αν για το Διασυνδικαλιστικό Τμήμα Κοινοβουλευτικής Συμβουλευτικής αυτή είναι η Βουλή με το πιο συντηρητικό προφίλ της ιστορίας της χώρας μετά την πτώση της δικτατορίας, το προφίλ της δεύτερης θητείας της προέδρου δημιουργεί πολλά ερωτήματα, τουλάχιστον ως προς τις πρώτες επιλογές της. 

Στη διάρκεια της προεκλογικής της εκστρατείας η Ντίλμα επαναλάμβανε ότι δεσμεύεται με τον λαό και όχι με τους τραπεζίτες και κατηγορούσε τον αντίπαλό της Αέσιο Νέβες για φιλελευθερισμό. Στην πρώτη της μετεκλογική συνέντευξη, πολιορκημένη από το τεράστιο σκάνδαλο της πετρελαϊκής Petrobras αλλά και από την επείγουσα ανάγκη να καθησυχάσει επενδυτές και αγορές που την πολέμησαν σθεναρά όλο αυτό το διάστημα, ασπάστηκε βασικές θέσεις του αντιπάλου της ξεκαθαρίζοντας: «Θα τακτοποιήσουμε τα του οίκου μας, θα ελέγξουμε τον πληθωρισμό και θα θέσουμε δημοσιονομικούς περιορισμούς. Θα περικόψουμε τις δαπάνες. Πρέπει να προχωρήσουμε σε αναπροσαρμογή». 

Ακόμη πιο ενδεικτικά είναι τα ονόματα που ακούγεται ότι επέλεξε για καίριες κυβερνητικές θέσεις. Για το υπουργείο Οικονομικών ο Ζοακίμ Λέβι, διευθυντής της Bradesco, της δεύτερης μεγαλύτερης ιδιωτικής τράπεζας της Βραζιλίας, σπουδαγμένος στο Σικάγο και δηλωμένος οπαδός φιλελεύθερων συνταγών, στον αντίποδα των κεϊνσιανών αναπτυξιακών πολιτικών που διακηρύσσει ότι πρεσβεύει το κυβερνών Εργατικό Κόμμα. Για το υπουργείο Ανάπτυξης και Βιομηχανίας ο Αρμάντο Μοντέιρο, πρόεδρος έως το 2006 της πανίσχυρης Εθνικής Συνομοσπονδίας Βιομηχάνων. Και για το υπουργείο Γεωργίας η Κάτια Αμπρέου, υπέρμαχος των μεγάλων αγροτοβιομηχανικών ομίλων που αφήνουν ακτήμονες χιλιάδες αγρότες. 

Ο διορισμός τους δεν έχει ακόμη ανακοινωθεί επίσημα, αλλά και μόνο η πρόταση έχει φέρει αναταραχή στο εσωτερικό του ΡΤ, ένα τμήμα του οποίου θεωρεί πως και μόνο η υποψηφιότητά τους αποτελεί πλήρη αναίρεση όσων η Ντίλμα υποσχέθηκε προεκλογικά για τη δεύτερη θητεία της. Παλιά στελέχη του PT έλεγαν στην εφημερίδα «Clarin»: «Θέσαμε στόχο να μπούμε στον κρατικό μηχανισμό για να τον μετασχηματίσουμε από τα πάνω και μέσω αυτού να αλλάξουμε τις κοινωνικές σχέσεις. Κερδίσαμε το 2002, αλλά τόσα χρόνια δεν μετασχηματίσαμε ούτε τη φύση του βραζιλιάνικου κράτους ούτε τις κοινωνικές σχέσεις. Μόνο εμείς μεταλλαχθήκαμε έτσι που σήμερα μοιάζουμε περισσότερο στους παλιούς μας πολιτικούς αντιπάλους». 

Ηταν ο Λούλα που πρώτος εφάρμοσε το αξίωμα ότι η πολιτική είναι η τέχνη του εφικτού. Οταν ο πρώην συνδικαλιστής ανέλαβε την κυβέρνηση το 2003, διόρισε υπουργό Οικονομικών τον Ζοακίμ Λέβι (για τον οποίο σήμερα έχει ξεσπάσει πολεμική) και αυτός ήταν ο πρωτεργάτης της δημοσιονομικής προσαρμογής που σημάδεψε τα πρώτα χρόνια της διακυβέρνησής του. 

Ο Λούλα φέρεται ενθουσιασμένος που η Ντίλμα ακολουθεί τα βήματά του, γράφει ο Ερίκ Νεπομουσένο στην Pagina12. «Στα δύο πρώτα χρόνια της θητείας της θα βάλει τάξη στα οικονομικά έστω και με σκληρά αντιλαϊκά μέτρα ώστε τα δύο τελευταία να είναι χρόνια ανάπτυξης και κοινωνικών πολιτικών. Κι έτσι το 2018 θα ανατείλει φωτεινό και ο Λούλα να μπορέσει να επιστρέψει θριαμβευτής διεκδικώντας ξανά την προεδρία. Το σενάριο μοιάζει κυνικό αν και λογικό. Απομένει να φανεί πώς θα αντιδράσει η πλατεία».