Η ιστορία των επεμβάσεων επαναλαμβάνεται στην Αϊτή

Οι μεγάλες δυνάμεις (ΗΠΑ, Γαλλία και Καναδάς), που εκμαίευσαν τη δημιουργία του μεταβατικού προεδρικού συμβουλίου στην Αϊτή διορίζοντας πρωθυπουργό τον Γκάρι Κονίλ, χαιρέτισαν αυτό που παρουσιάστηκε ως τελεσίγραφο που έδωσε στις συμμορίες να καταθέσουν τα όπλα, παρότι στην πραγματικότητα ήταν περισσότερο μια έκκληση αφού δεν έθετε καμία προθεσμία. Ο διαβόητος Σεριζιέ, ηγέτης τής «Ζούμε Μαζί» –ένα είδος συνομοσπονδίας εγκληματικών οργανώσεων που διεκδικεί επίσημο πολιτικό ρόλο στη χώρα– πρότεινε μάλιστα μια πιθανή παράδοση των όπλων με αντάλλαγμα διαπραγματεύσεις με τη διορισμένη κυβέρνηση, ακόμη μία εξέλιξη που κρίθηκε θετική.

Ωστόσο, αυτές οι δυνάμεις που έχουν αναλάβει ξανά πρωταγωνιστικό ρόλο για να «λύσουν» την κρίση της φτωχότερης και πιο βίαιης χώρας του δυτικού ημισφαιρίου, είναι εκείνες που ευθύνονται για τη διαφθορά, τη διαπλοκή πολιτικής εξουσίας με οργανωμένο έγκλημα, τις 200 συμμορίες που τρομοκρατούν 11,5 εκατ. πολίτες, την ατιμωρησία, το χρέος, τα προγράμματα λιτότητας, την απερίγραπτη φτώχεια, την απουσία δημοκρατικών θεσμών και την κατάντια της Αϊτής όχι σε αποτυχημένο κράτος, αλλά σε ανύπαρκτο κράτος.

«Ενα βάναυσο πείραμα»

Σε άρθρο με τίτλο «Η Αϊτή ως εργαστήριο της αυτοκρατορίας» που δημοσιεύτηκε στον ιστότοπο του NACLA (Βορειοαμερικανικό Κογκρέσο για τη Λατινική Αμερική) η Αϊτινή ερευνήτρια και καθηγήτρια του Πανεπιστημίου της Βρετανικής Κολούμπια, Τζεμίμα Πιερ, τονίζει ότι η σημερινή κρίση ανάγεται σε αποφάσεις που λήφθηκαν πριν από δεκαετίες από τις ΗΠΑ και άλλες ξένες δυνάμεις και περιγράφει την πατρίδα της ως «τόπο του πιο μακροχρόνιου και βάναυσου νεοαποικιακού πειράματος στον σύγχρονο κόσμο».

Η Αϊτή είναι η πρώτη χώρα στη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική που κήρυξε την ανεξαρτησία της το 1804 και η αρχαιότερη δημοκρατία μαύρων πρώην σκλάβων στον κόσμο. Το ανεξάρτητο κράτος αναγκάστηκε να πληρώσει στη Γαλλία μια «αποζημίωση ανεξαρτησίας» ύψους 150.000.000 φράγκων (περίπου 21 δισεκατομμύρια δολάρια σήμερα) για τις ζημίες που υπέστησαν οι γαλλικές επιχειρήσεις με την απώλεια των φυτειών αλλά και των στρατών των σκλάβων τους που έφερναν από την Αφρική. Οταν ήρθε η στιγμή να πληρώσει την πρώτη δόση των 30 εκατ. φράγκων, η Αϊτή αναγκάστηκε να τα δανειστεί από γαλλική τράπεζα, που της χρέωσε προμήθεια άλλων 6 εκατομμυρίων φράγκων. Κι έτσι μπήκε σε μια σπείρα δανεισμού και άνομου τοκισμού, χωρίς ποτέ να ορθοποδήσει. Χρειάστηκε να περάσουν περισσότερα από 140 χρόνια για να αποπληρώσει τελικά αυτή την «αποζημίωση» το 1947. Αλλά πλέον χρωστούσε υπέρογκα ποσά στους άλλους «δανειστές» και τα μετέπειτα χρόνια και στο ΔΝΤ.

Οι ΗΠΑ αρνήθηκαν επί δεκαετίες να αναγνωρίσουν την Αϊτή, από φόβο μήπως και άλλοι σκλάβοι ακολουθήσουν το επαναστατικό της παράδειγμα. Το δε 1915, ανήσυχες από την άνθηση της γερμανικής κοινότητας που είχε φτάσει να ελέγχει το 80% του διεθνούς εμπορίου της χώρας, ο πρόεδρος Γούντροου Ουίλσον αποφασισμένος να διασφαλίσει τα συμφέροντα των αμερικανικών επιχειρήσεων διέταξε στρατιωτική επέμβαση στο νησί, που έμεινε υπό αμερικανική κατοχή ώς το 1934. Αφού είχαν προηγουμένως στείλει κοινοπραξία Αμερικανών επενδυτών υπό την ηγεσία της National City Bank για να αποκτήσουν τον έλεγχο της Εθνικής Τράπεζας της Αϊτής. Είναι η πρώτη άμεση στρατιωτική επέμβαση στη χώρα, που μάλιστα παρουσιάστηκε ως μία (από τις πολλές που θα ακολουθούσαν) «αποστολή για την αποκατάσταση της τάξης και της ειρήνης».

Τάγματα θανάτου

Κι έκτοτε στήριξαν κάθε άνομη εξουσία, με αποκορύφωμα τη δικτατορία των Ντιβαλιέ, με τα παραστρατιωτικά τάγματα θανάτου των Tonton Macoutes που από το 1957 και επί 28 χρόνια κύλησε τη χώρα στο αίμα σκοτώνοντας 40.000 ανθρώπους και οδηγώντας στην εξορία πάνω από ένα εκατομμύριο, ενώ άδειασε τα δημόσια ταμεία καταστρέφοντας ακόμη περισσότερο την ευάλωτη οικονομία.

To 1991, το πραξικόπημα που ανέτρεψε τον πρώην ιερέα και εκπρόσωπο της Θεολογίας της Απελευθέρωσης Ζαν Μπερτράν Αριστίντ, τον πρώτο δημοκρατικά εκλεγμένο πρόεδρο της χώρας, έφερε την υπογραφή του Τζορτζ Μπους, λέει η Τζεμίμα Πιερ, και μόνο κάτω από τη διεθνή πίεση ο διάδοχός του Μπιλ Κλίντον επέτρεψε στον Αριστίντ να επιστρέψει για να ολοκληρώσει την θητεία του. Ο Αριστίντ επανεξελέγη το 2001 και λίγα χρόνια αργότερα, το 2004, αυτές οι μεγάλες δυνάμεις ενορχήστρωσαν νέο πραξικόπημα εναντίον του: Αμερικανοί πεζοναύτες τον έβαλαν σε αεροσκάφος και τον έστειλαν στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία.

«Η αποκαλούμενη βία των συμμοριών δεν είναι σήμερα το κύριο πρόβλημα στη Αϊτή. Το κύριο πρόβλημα είναι η μόνιμη επέμβαση της διεθνούς κοινότητας, και η διεθνής κοινότητα είναι ρητά και κατηγορηματικά οι ΗΠΑ, η Γαλλία και ο Καναδάς που έρχονται τώρα να μας “συμβουλεύσουν”», υποστηρίζει η Πιερ. «Σε αυτό το πραξικόπημα ηγήθηκαν δύο μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, οι ΗΠΑ και η Γαλλία, που πίεσαν μάλιστα το Σ.Α. να εγκρίνει την αποστολή πολυεθνικής στρατιωτικής δύναμης για να “μαζέψει το χάος” που οι ίδιες έσπειραν. Διαμόρφωσαν το αποκαλούμενο Συμβούλιο Σοφών, μεταρρύθμισαν το εκλογικό σύστημα και υπέδειξαν ποιος θα ήταν ο μεταβατικός πρόεδρος, αφήνοντας τη χώρα υπό στρατιωτική κατοχή, γιατί αυτό ήταν η MINUSTAH που παρέμεινε στο διάστημα 2004- 2017, ελέγχοντας τα πάντα».

Η Ιστορία επαναλαμβάνεται και τώρα, χωρίς να προμηνύεται πως το νέο συμβούλιο και ο πρόεδρος που επέβαλαν αυτές οι δυνάμεις θα αλλάξουν τη συνθήκη μιας χώρας που ανάμεσα σε ξένες στρατιωτικές και «ανθρωπιστικές» επεμβάσεις, αμερικανική κατοχή, νεοαποικιακές πρακτικές, δικτατορίες, διαφθορά και φυσικές καταστροφές έχει κεφαλαιοποιήσει μόνο μιζέρια και βία.