To «άγιο σφυροδρέπανο»

Η εικόνα του προέδρου της Βολιβίας Εβο Μοράλες να προσφέρει στον Πάπα Φραγκίσκο έναν Εσταυρωμένο σε ένα σφυροδρέπανο έκανε τον γύρο του κόσμου προκαλώντας κάθε είδους σχόλια, ιδίως στα κοινωνικά μέσα. ΜΜΕ (περιλαμβανομένων και ελληνικών) έγραψαν για «Σοκ από το “άγιο σφυροδρέπανο”» και επέλεξαν να δημοσιεύσουν φωτογραφία στην οποία ο Πάπας δείχνει έκπληκτος κι όχι εκείνες όπου χαμογελά πλατιά.

Υποστήριξαν το ανυπόστατο περί επιστροφής του από τον Ποντίφικα και ανακάλυπταν «πηγές» που έφεραν το Βατικανό ενοχλημένο, παρότι σε επίσημη ανακοίνωσή του ο εκπρόσωπος του Βατικανού Φεντερίκο Λομπάρντι δήλωσε πως «ο Πάπας δεν εξέφρασε καμιά αρνητική αντίδραση σχετικά με αυτό».

Πολλοί στο facebook –που αγνοούν την ιστορία της χώρας- κατηγόρησαν τον Μοράλες ότι λοιδορεί τη θρησκεία προσφέροντας στον πνευματικό ηγέτη των Καθολικών ένα σύμβολο του κομμουνισμού.

Η δε αντιπολίτευση -που γνωρίζει την Ιστορία αλλά προτιμά να την ξεχνά- ξεσπάθωσε κατηγορώντας τον ως «αλαζόνα, αμαθή και ασεβή». Αμαθείς ωστόσο ή φανατικοί διαστρεβλωτές μιας ιστορικής χειρονομίας είναι όσοι αντέδρασαν με αυτόν τον τρόπο.

Οπως εξήγησε εκπρόσωπος της κυβέρνησης, ο Εσταυρωμένος και το σφυροδρέπανο αποτελούν «σύμβολο των αγροτών και των εργατών της Βολιβίας». Το δε δώρο του προέδρου Μοράλες στον Ποντίφικα αποτελεί επιπλέον αντίγραφο του διάσημου ξυλόγλυπτου που φιλοτέχνησε τη δεκαετία του ‘70 ο ιησουίτης ιερέας Λουίς Εσπινάλ Καμπς για να εκφράσει την ενότητα του χριστιανικού κόσμου με τις μαρξιστικές ιδέες που ευαγγελιζόταν η Θεολογία της Απελευθέρωσης.

Ο Εσπινάλ, που υπήρξε και κινηματογραφιστής και δημοσιογράφος, πήγε από τη Βαρκελώνη στη Βολιβία τη δεκαετία του 1970, στρατεύτηκε στο «δίκαιο των φτωχών» και κατήγγειλε συστηματικά τις καταχρήσεις των στρατιωτικών κυβερνήσεων που εναλλάσσονταν στην εξουσία εκείνη την εποχή.

Το 1980 απήχθη από παραστρατιωτικούς οι οποίοι αφού τον υπέβαλαν σε φρικτά βασανιστήρια τον θέρισαν με 12 σφαίρες. Εκείνη την εποχή διηύθυνε το αριστερό αυτοδιαχειριζόμενο περιοδικό «Aquí», το οποίο λίγο πριν από τον θάνατό του είχε αποκαλύψει στοιχεία για ένα νέο πραξικόπημα που προετοιμαζόταν: έγινε τέσσερις μήνες μετά τον θάνατό του.

Ταραγμένα χρόνια

Τραγική συγκυρία τα ταραγμένα εκείνα χρόνια είναι ότι δύο μέρες μετά τη δολοφονία του Εσπινάλ, στις 24 Μαρτίου του 1980 και για τους ίδιους ακριβώς λόγους, δολοφονήθηκε και ο αρχιεπίσκοπος του Σαλβαδόρ, Οσκαρ Αρνούλφο Ρομέρο. «Ο Σαλβαδοριανός πέθανε γιατί υπερασπίστηκε τα δικαιώματα των φτωχών εν μέσω της σφαγής που βίωνε η χώρα του και τον Λουίς Εσπινάλ τον δολοφόνησαν γιατί έλεγε αλήθειες και πήρε το μέρος των ανυπεράσπιστων», δήλωσε στο BBC ο Ισπανός ιησουίτης ιερέας Χαβιέρ Αλμπό, που υπήρξε φίλος του Εσπινάλ. «Ο θάνατος τους αδελφοποίησε».

Με πρωτοβουλία του Πάπα Φραγκίσκου, ο αρχιεπίσκοπος Ρομέρο αγιοποιήθηκε τον περασμένο Μάιο και το ίδιο ακριβώς ζητούν οι Βολιβιανοί πιστοί των λαϊκών στρωμάτων να κάνει το Βατικανό για τον δικό τους «ιησουίτη ήρωα». Αίτημα που επανέλαβαν στον επίσης ιησουίτη Πάπα, όταν επισκέφθηκε τον λόφο όπου βρέθηκε το άψυχο σώμα του αγωνιστή ιερέα και τέλεσε επιμνημόσυνη δέηση.

Αφού παρέλαβε από τον πρόεδρο Μοράλες και τη διάκριση «Πατήρ Λουίς Εσπινάλ Καμπς» που θέσπισε το Κοινοβούλιο της χώρας, ο Ποντίφικας παραβρέθηκε στο κλείσιμο της Παγκόσμιας Συνάντησης Λαϊκών Κινημάτων, όπου ηγέτες κοινωνικών και κοινοτικών οργανώσεων από τέσσερις ηπείρους ανάμεσα στα άλλα απέτισαν φόρο τιμής στον Εσπινάλ και επανέλαβαν το αίτημα για αγιοποίησή του.