Σιγή στα σαλόνια, επίθεση στα μέτωπα

Από ανατροπή σε ανατροπή οδεύει η πυρετώδης διπλωματική μάχη γύρω από τον τερματισμό της ρωσο-ουκρανικής σύρραξης, την ώρα που στα πεδία των πραγματικών μαχών οι ουκρανικές δυνάμεις υφίστανται ολοένα και βαρύτερες απώλειες.

Ετσι, μετά την προχθεσινή συμφωνία-εξπρές των Ουκρανών με τους Αμερικανούς στην Τζέντα της Σαουδικής Αραβίας για «πλήρη εκεχειρία» 30 ημερών ως πρώτο βήμα προς την ειρήνη, ο Τραμπ στέλνει σήμερα στη Μόσχα τον ειδικό μεσολαβητή του, Στίβεν Γουίτκοφ, σε μία μάλλον απελπισμένη πρόταση να πείσει τους Ρώσους να συζητήσουν έστω ένα «πακέτο» προσωρινών και μεσοβέζικων προτάσεων. Ενα πακέτο που βέβαια έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τις γνωστές αξιώσεις του Κρεμλίνου, που είναι φανερό πως βλέπει οποιαδήποτε προσωρινή αναστολή των εχθροπραξιών ως ένα κόλπο των δυτικών για να δώσουν χρόνο ανασύνταξης και επανεξοπλισμού στην παραποιούσα ουκρανική άμυνα. Και το οποίο, ως εκ τούτου, είναι εξαιρετικά δύσκολο αν όχι απίθανο να αποδεχτεί η ρωσική πλευρά.

Αλλωστε η μόνη πραγματική είδηση, πέρα από τις κορόνες και τις ρητορείες, που βγήκε από την αμερικανο-ουκρανική συνάντηση της Τζέντα είναι πως η Αμερική προχώρησε στο άμεσο «ξεπάγωμα» της στρατιωτικής και οικονομικής βοήθειας, αλλά και της ροής «εμπιστευτικών στρατιωτικών πληροφοριών» προς την Ουκρανία, σε αντάλλαγμα για τις «υποχωρήσεις» του Κιέβου – που για την ώρα δεν είναι ουσιαστικές υποχωρήσεις, αφού δεν περιλαμβάνουν κάποια δέσμευση για αναγνώριση των εδαφικών κερδών της Ρωσίας, για αποστρατιωτικοποίηση και ουδετερότητα ή έστω για τη διεξαγωγή εκλογών.

Με άλλα λόγια, η Ουάσινγκτον, ενώ υποτίθεται ότι μεσολαβεί για μια μόνιμη και βιώσιμη ειρήνη μεταξύ των δύο εμπολέμων, προτείνει εκεχειρία ενός μήνα, την ίδια στιγμή που δηλώνει ανοιχτά ότι σκοπεύει να επανεξοπλίσει την Ουκρανία – μια εξόφθαλμα αντιφατική ενέργεια, που φυσικά έσπευσε να σχολιάσει με καυστικό τρόπο σε χθεσινή συνέντευξή του ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ.

Απότομη αλλαγή

Ο Τραμπ, βέβαια, είναι σπεσιαλίστας στις απότομες αλλαγές κατεύθυνσης και αυτό φαίνεται πως κάνει και τώρα, μετά από το σόου με τον Ζελένσκι. Χτες είπε μάλιστα ξεκάθαρά ότι μετά το ντιλ με το Κίεβο «η απόφαση [για την κατάπαυση του πυρός] είναι τώρα στα χέρια της Ρωσίας», συμπληρώνοντας πως «ελπίζουμε τώρα να φέρουμε στο τραπέζι τη Ρωσία, αλλά από την ουκρανική πλευρά έχουμε [δέσμευση για] πλήρη κατάπαυση του πυρός, αυτό είναι καλό». Είπε επίσης ότι τις επόμενες ημέρες έχει προγραμματιστεί τηλεφωνική συνομιλία του με τον Πούτιν, αλλά απέφυγε κάθε αναφορά στις απειλές για πρόσθετες κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας σε περίπτωση άρνησης, σαν αυτές που εμμέσως πλην σαφώς εκτόξευσε νωρίτερα κατά της Μόσχας ο ΥΠΕΞ Μάρκο Ρούμπιο. Και τέλος, πρόσθεσε ότι έχει μεν λάβει κάποια «θετικά μηνύματα» από τη ρωσική πλευρά, αλλά ότι αυτό «προφανώς δεν σημαίνει τίποτα», καθώς «η κατάσταση είναι πολύ σοβαρή... και θα μπορούσε να οδηγήσει σε έναν τρίτο παγκόσμιο πόλεμο».

Πού τα είδε ο Τραμπ τα «θετικά μηνύματα», δεν μας είπε. Στην πραγματικότητα, οι πρώτες επίσημες αντιδράσεις από τη ρωσική πλευρά είχαν θερμοκρασία... Σιβηρίας, με τον εκπρόσωπο του Βλαντίμιρ Πούτιν, Ντμίτρι Πεσκόφ, να αποφεύγει οποιοδήποτε σχόλιο για την αμερικανο-ουκρανική συμφωνία: «Προτρέχετε. Εμείς δεν θέλουμε να το κάνουμε αυτό. Περιμένουμε από τις ΗΠΑ να μας δώσουν μέσω διαφόρων διπλωματικών οδών λεπτομερείς πληροφορίες για την ουσία των συνομιλίων που έγιναν στην Τζέντα. Θα τις μελετήσουμε και μετά θα δούμε», ήταν ο... χρησμός του port-parole του Κρεμλίνου.

Ο Πεσκόφ, αντίθετα, έσπευσε να σχολιάσει χωρίς καθυστέρηση τη νέα συντριβή των Ουκρανών στο καταδικασμένο προγεφύρωμα του Κουρσκ, λέγοντας με νόημα ότι «ο ρωσικός στρατός προελαύνει με επιτυχία στην περιοχή, και η δυναμική μας είναι πολύ καλή». Με άλλα λόγια, το ρωσικό «μήνυμα» είναι: για ποια «εκεχειρία» μιλάτε, την ώρα που ένα προσωρινό πάγωμα των εχθροπραξιών θα βόλευε μόνο τη δική σας πλευρά; Με δεδομένη μάλιστα τη δραματική για τους Ουκρανούς κατάσταση στο Κουρσκ και στα περισσότερα μέτωπα του Ντονμπάς, το πιο πιθανό σενάριο είναι πως η Ρωσία θα καθυστερήσει όσο περισσότερο μπορεί να απαντήσει ρητά στις αμερικανικές «προτάσεις», ώστε να αξιοποιήσει στο έπακρο τη «δυναμική» που προαναφέραμε, χωρίς όμως και να κλείνει οριστικά την πόρτα στις όποιες μελλοντικές διαπραγματεύσεις.

Μην ξεχνάμε ότι στο Κουρσκ χιλιάδες Ουκρανοί μαχητές έχουν ουσιαστικά περικυκλωθεί από τους Ρώσους στη μεθοριακή πόλη Σούντζα και είτε σκοτώνονται προσπαθώντας να φύγουν πεζή είτε αιχμαλωτίζονται μαζικά από τους Ρώσους. Από τα περίπου 1.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα ρωσικού εδάφους που ήλεγχαν στα τέλη Αυγούστου, απομένουν πια λιγότερα από 140 σε ουκρανικά χέρια, ενώ οι απώλειες σε έμψυχο δυναμικό αλλά και πάσης φύσεως θωρακισμένα άρματα και οχήματα δυτικής κατασκευής είναι τεράστιες.

Μάλιστα ο Πούτιν ταξίδεψε χθες επί τούτω στο Κουρσκ για να συναντηθεί και ουσιαστικά να πανηγυρίσει τη νέα σαρωτική νίκη με τον αρχιστράτηγο Γκερασίμοφ, που ανακοίνωσε περιχαρής ότι ήδη έχουν παραδοθεί περισσότεροι από 430 επίλεκτοι Ουκρανοί στρατιώτες. Να σημειώσουμε δε πως ο Πούτιν επέμεινε και χθες ότι οι Ουκρανοί αλλά και οι ξένοι μισθοφόροι που αιχμαλωτίζονται στο Κουρσκ θα πρέπει να δικαστούν τώρα για «τρομοκρατικές πράξεις» σε βάρος των Ρώσων αμάχων.

Καμένο χαρτί

Σε κάθε περίπτωση, η τυχοδιωκτική επιχείρηση του Ζελένσκι στο Κουρσκ, που σχεδιάστηκε για να δώσει υποτίθεται ένα πρόσθετο διαπραγματευτικό χαρτί στην Ουκρανία, αλλά και για να αναγκάσει τη Ρωσία να μετακινήσει δυνάμεις από το κυρίως μέτωπο του Ντονμπάς, εξελίσσεται νομοτελειακά σε ακόμα μία καταστροφή για τις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις. Και το χειρότερο για το Κίεβο είναι ότι οι Ρώσοι συνεχίζουν να κερδίζουν εδάφη σε όλη την ανατολική γραμμή επαφής, από την Κουπιάνσκ στο Βορρά μέχρι το Ποκρόφσκ στον Νότο, στα σύνορα Ντονέτσκ και Ζαπορίζια.