Πρωτοφανείς διαδηλώσεις αυξάνουν την πίεση στον Σέρβο πρόεδρο

Τη μεγαλύτερη πρόκληση της μακράς θητείας του αντιμετωπίζει ο πρόεδρος της Σερβίας, Αλεξάνταρ Βούτσιτς, καθώς οι μαζικές διαδηλώσεις με μπροστάρηδες τους φοιτητές κλιμακώθηκαν ακριβώς τρεις μήνες μετά την κατάρρευση ενός στεγάστρου στην είσοδο του σιδηροδρομικού σταθμού του Νόβι Σαντ με αποτέλεσμα 15 άνθρωποι να βρουν τραγικό θάνατο. 

Δεκάδες χιλιάδες διαδηλωτές συγκεντρώθηκαν στη βόρεια πόλη αποκλείοντας τρεις γέφυρες. «Αυτό που βλέπουμε είναι οι μεγαλύτερες διαμαρτυρίες στην ιστορία της Σερβίας», δήλωσε μεταπτυχιακός φοιτητής. «Δεν έχει ξαναγίνει κάτι τέτοιο, ο κόσμος είναι πραγματικά αναστατωμένος επειδή όλοι έχουν βαρεθεί τη διαφθορά και αυτή η κυβέρνηση είναι πολύ διεφθαρμένη» πρόσθεσε.

Μέχρι την περασμένη εβδομάδα οι αντικυβερνητικές διαδηλώσεις είχαν εξαπλωθεί σε περισσότερες από 100 επαρχιακές πόλεις και χωριά σε όλη τη χώρα. Μοναδικές στιγμές έζησε η χώρα την Παρασκευή, όταν εκατοντάδες φοιτητές έφτασαν στο Νόβι Σαντ με τα πόδια μετά από μια συγκινητική πορεία 80 χιλιομέτρων από το Βελιγράδι. «Η χώρα μας δέχεται επίθεση, από το εξωτερικό και από το εσωτερικό» έκρινε ο Βούτσιτς επαναλαμβάνοντας τον ανυπόστατο ισχυρισμό ότι οι διαδηλωτές εργάζονταν για ξένες δυνάμεις με στόχο να ανατρέψουν την κυβέρνηση.

Η κλίμακα των διαδηλώσεων, δήλωσε μεσήλικας διαδηλωτής, απέδειξε «πέραν πάσης αμφιβολίας» ότι οι διαδηλώσεις δεν τροφοδοτούνταν παρά μόνο από την αηδία για τη διαφθορά από την για την ολοένα και πιο αυταρχική διακυβέρνηση του προέδρου. Οι φοιτητές έχουν σκόπιμα αποφύγει να συνδεθούν με οποιαδήποτε ηγεσία, διασφαλίζοντας ότι οι αποφάσεις λαμβάνονται από κοινού. «Δεν επιλέγουμε τη βία και προς το παρόν ούτε η κυβέρνηση επιλέγει τη βία», δήλωσε άλλος διαδηλωτής στο Νόβι Σαντ.

Το κυβερνών Σερβικό Προοδευτικό Κόμμα προσπάθησε να εκτονώσει την κατάσταση δίνοντας στη δημοσιότητα απόρρητα έγγραφα σχετικά με την κατάρρευση του σιδηροδρομικού σταθμού και έφτασε στο σημείο να δηλώσει ότι θα ικανοποιήσει όλα τα αιτήματα των φοιτητών. Μάλιστα, μέσα την εβδομάδα ο στενός σύμμαχος του Βούτσιτς, ο πρωθυπουργός Μίλος Βούτσεβιτς, αλλά αυτό δεν αρκεί.

Η κοινωνική έκρηξη είναι αποκορύφωμα των καθιστικών διαμαρτυριών και των διαδηλώσεων που ξεκίνησαν τον Νοέμβριο λόγω της απροθυμίας της κυβέρνησης να αποδεχθεί οποιαδήποτε ευθύνη, παρότι η ανακαίνιση του σταθμού λίγο καιρό πριν την τραγωδία έγινε σε συνεργασία με μια κινεζική κρατική κοινοπραξία, στο πλαίσιο ενός μεγάλου έργου υποδομής με μέριμνα για τους κανονισμούς ασφαλείας.

«Δεν υπήρχε διαφάνεια, δεν υπήρχαν δημόσιοι διαγωνισμοί για τη σύμβαση και, στη συνέχεια, όταν συνέβη το δυστύχημα, δεν υπήρχε καμία επιθυμία για δικαιοσύνη», δήλωσε δικηγόρος, ο οποίος κατέθεσε ποινική μήνυση που τελικά ώθησε τους εισαγγελείς να ξεκινήσουν έρευνα. «Αντ' αυτού, η κυβέρνηση έκανε αυτό που κάνει πάντα, προχώρησε σε μια πλήρους κλίμακας συγκάλυψη. Υπάρχει μεγάλη αλληλεγγύη, μεγάλη ενσυναίσθηση για τους φοιτητές, όλο και περισσότεροι άνθρωποι βγαίνουν για να τους υποστηρίξουν, καθηγητές, αγρότες, όλοι» σημείωσε.

Για μια γενιά που μεγάλωσε στο διαδίκτυο, η γνώση του κόσμου πέρα από την  Σερβία είναι εύκολα διαθέσιμη. Επίσης, σημαντικό ρόλο στο κίνημα διαδραμάτισε  είναι η δυνατότητα διοργάνωσης διαδηλώσεων παρακάμπτοντας τα ελεγχόμενα από το κράτος Μέσα Ενημέρωσης.

Μεγάλες διαδηλώσεις είχαν γίνει και πέρυσι μετά τις καταγγελίες για νοθεία στις εκλογές. Σε αντίθεση με τις νέες διαδηλώσεις ήταν τα κόμματα της αντιπολίτευσης, που και τα ίδια συχνά απαξιώνονται, που είχαν ηγηθεί τότε των κινητοποιήσεων. «Ο κόσμος θέλει να φύγει επιτέλους η κυβέρνηση και ο Βούτσιτς», δήλωσε πολίτης, που συμμετείχε ως φοιτητής σε μαζικές διαδηλώσεις πριν από 25 χρόνια κατά του Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς, του ισχυρού άνδρα της Γιουγκοσλαβίας και πρώην προέδρου της Σερβίας.