Οι επιζώντες του Άουσβιτς προειδοποιούν για το «αυξανόμενο μίσος» στον πλανήτη

Σαφές μήνυμα έστειλαν όσοι κατάφεραν και επέζησαν από το Άουσβιτς, κατά την 80ή επέτειο από την απελευθέρωση του ναζιστικού στρατοπέδου του θανάτου.

Οι 56 επιζήσαντες του Άουσβιτς προειδοποίησαν για το αυξανόμενο μίσος που παρατηρούν στον σύγχρονο κόσμο, κατά τη διάρκεια των τελετών που πραγματοποιήθηκαν στον χώρο αυτού του πρώην στρατοπέδου συγκέντρωσης.

Χαρακτηριστικές είναι οι δηλώσεις του 99χρονου Λέον Βαιντράουμπ, από το Λοτζ της Πολωνίας, ο οποίος κατήγγειλε τα κινήματα των νεοναζί και της ακραίας δεξιάς, λέγοντας: «Αυτή η ιδεολογία, μια στάση που κηρύττει εχθρότητα και μίσος προς τους άλλους, ορίζει τον ρατσισμό, τον αντισημιτισμό και την ομοφοβία ως αρετές».

Οι γερμανικές δυνάμεις των Ναζί δολοφόνησαν περίπου 1,1 εκατομμύριο ανθρώπους στην τοποθεσία αυτή στη νότια Πολωνία, η οποία βρισκόταν υπό γερμανική κατοχή κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Τα περισσότερα από τα θύματα ήταν Εβραίοι που σκοτώθηκαν μαζικά σε θαλάμους αερίων, αλλά και Πολωνοί, Ρομά, Σοβιετικοί αιχμάλωτοι πολέμου, ομοφυλόφιλοι και άλλοι, οι οποίοι στοχοποιήθηκαν από τη ναζιστική φυλετική ιδεολογία.

Συνολικά, το ναζιστικό καθεστώς δολοφόνησε 6 εκατομμύρια Εβραίους από όλη την Ευρώπη, εξολοθρεύοντας τα δύο τρίτα των Εβραίων της Ευρώπης και το ένα τρίτο όλων των Εβραίων παγκοσμίως. Το 2005, τα Ηνωμένα Έθνη όρισαν την 27η Ιανουαρίου ως Διεθνή Ημέρα Μνήμης του Ολοκαυτώματος.

Οι συμμετέχοντες και η ρωσική απουσία

Πολλοί από τους συμμετέχοντες αναμένουν ότι η φετινή ήταν τελευταία επέτειος με αξιοσημείωτο αριθμό επιζώντων, καθώς οι νεότεροι από αυτούς είναι κοντά στα 90 τους χρόνια. Ήδη ο αριθμός των επιζώντων έχει μειωθεί σημαντικά από τους 200 επιζώντες που παρευρέθηκαν στην εκδήλωση για την 75η επέτειο.

Η Γερμανία εκπροσωπήθηκε τόσο από τον καγκελάριο Όλαφ Σολτς όσο και από τον πρόεδρο της χώρας Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ. Ήταν η πρώτη φορά που έδωσαν το «παρών» αμφότεροι οι ανώτατοι ηγέτες της Γερμανίας. Προφανώς αποτελεί μήνυμα δέσμευσης του Βερολίνου να αναλάβει την ευθύνη για τα εγκλήματα του έθνους, ακόμη και όταν ένα ακροδεξιό κόμμα με ναζιστικά συμπτώματα (δηλαδή το AfD) κερδίζει αυξημένη υποστήριξη τα τελευταία χρόνια.

Παρών ήταν και ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι, η χώρα του οποίου βρίσκεται σε πόλεμο με τη Ρωσία. Αντίθετα, για άλλη μια φορά δεν κλήθηκαν οι Ρώσοι. Σημειώνεται ότι οι εκπρόσωποι της Μόσχας ήταν επίτιμοι προσκεκλημένοι στις προηγούμενες εορταστικές εκδηλώσεις ως αναγνώριση της απελευθέρωσης του στρατοπέδου από τον Κόκκινο Στρατό στις 27 Ιανουαρίου 1945. Αλλά δεν ήταν πλέον ευπρόσδεκτοι μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022.

Η ρωσική ηγεσία εξέφρασε την οργή της για τον αποκλεισμό της από τις εκδηλώσεις. «Θα θυμόμαστε πάντα ότι ήταν ο Σοβιετικός στρατιώτης που συνέτριψε αυτό το φοβερό, απόλυτο κακό και κέρδισε τη νίκη, το μεγαλείο της οποίας θα παραμείνει για πάντα στην παγκόσμια ιστορία», δήλωσε ο πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν.

Το ιστορικό του στρατοπέδου

Το στρατόπεδο δημιουργήθηκε το 1940 στους στρατώνες του Οσβιέτσιμ, στην κατεχόμενη νότια Πολωνία, και το όνομά του εκ-γερμανίσθηκε σε Άουσβιτς από τους ναζί. Οι 728 πρώτοι πολωνοί πολιτικοί κρατούμενοι έφθασαν εκεί στις 14 Ιουνίου εκείνης της χρονιάς.

Στις 17 Ιανουαρίου 1945, μπροστά στην προέλαση των σοβιετικών στρατευμάτων, οι Ες-Ες αναγκάζουν 60.000 απισχνασμένους φυλακισμένους να κάνουν πορεία προς τη δύση, σ' αυτό που θα αποκληθεί αργότερα «Πορεία του θανάτου».

Από τις 21 ως τις 26 Ιανουαρίου, οι Γερμανοί ανατίναξαν υποχωρώντας τους θαλάμους αερίου και τους φούρνους αποτέφρωσης του Μπιρκενάου και αποσύρθηκαν. 

Στις 27 Ιανουαρίου, τα σοβιετικά στρατεύματα φθάνουν και βρίσκουν 7.000 επιζώντες.

Η ημέρα της απελευθέρωσης του στρατοπέδου κηρύχθηκε από τα Ηνωμένα Έθνη Ημέρα Μνήμης του Ολοκαυτώματος.