Διαπραγματεύσεις για το μεταναστευτικό μετά το φονικό ναυάγιο στα Κανάρια

Το φονικό ναυάγιο πλοιαρίου προσφύγων και μεταναστών στα Κανάρια νησιά, το Σάββατο, επανέφερε τη μεταναστευτική κρίση στο επίκεντρο της πολιτικής συζήτησης στην Ισπανία.

«Είμαστε αντιμέτωποι με μια μεγάλης κλίμακας ανθρωπιστική κρίση. Πρέπει να μας βοηθήσουν, οι κάτοικοι των Κανάριων νησιών έχουμε ανάγκη από βοήθεια», τόνισε ο Φερνάντο Κλαβίχο, επικεφαλής της περιφερειακής κυβέρνησης των Κανάριων νησιών μετά το ναυάγιο αυτό που σημειώθηκε στα ανοικτά του νησιού ελ Ιέρο.

Σύμφωνα με το λιμενικό και την κυβέρνηση, 84 ή 90 άνθρωποι επέβαιναν στο μικρό πλοίο το οποίο ανατράπηκε στη μέση της νύκτας. Από αυτούς διασώθηκαν 27 και 9 πνίγηκαν. Οι αγνοούμενοι εκτιμάται ότι είναι περισσότεροι από 50.

Η τραγωδία αυτή είναι μία από τις πιο φονικές των τελευταίων 30 ετών στη λεγόμενη μεταναστευτική οδό των Κανάριων νησιών. Σημειώθηκε την ώρα που οι αφίξεις μεταναστών στο αρχιπέλαγος, το οποίο βρίσκεται στα ανοικτά των βορειοδυτικών ακτών της Αφρικής, έχουν σημειώσει κατακόρυφη άνοδο από την αρχή του έτους.

Στη διάρκεια των πρώτων εννέα μηνών του 2024, 30.808 μετανάστες – εκ των οποίων το 12% ανήλικοι-- έχουν φτάσει στα Κανάρια νησιά. Πρόκειται για διπλάσιο αριθμό σε σχέση με πέρυσι, σύμφωνα με το ισπανικό υπουργείο Εσωτερικών. Όλα δείχνουν εξάλλου ότι ο αριθμός ρεκόρ των περσινών αφίξεων (40.000) θα ξεπεραστεί φέτος.

Οι μαζικές αφίξεις μεταναστών ώθησαν την κυβέρνηση των Κανάριων νησιών να κρούσουν τον κώδωνα του κινδύνου επανειλημμένα τους τελευταίους μήνες: οι αρχές του αρχιπελάγους φροντίζουν σχεδόν 5.500 ανήλικους, την ώρα που οι ικανότητες υποδοχής του αρχιπελάγους είναι για 2.000.

Υπό πίεση η κυβέρνηση του Ισπανού πρωθυπουργού Πέδρο Σάντσεθ και το Λαϊκό Κόμμα, το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, επανέλαβαν τη Δευτέρα τις συζητήσεις με την περιφερειακή κυβέρνηση των Κανάριων νησιών σχετικά με τη μεταφορά των ανήλικων μεταναστών στην ηπειρωτική χώρα, κάτι που σταμάτησε να συμβαίνει τον Ιούλιο.

Στόχος των συνομιλιών είναι να μεταρρυθμιστεί η νομοθεσία ώστε να επιτραπεί η μετεγκατάσταση προς άλλες περιφέρειες της Ισπανίας μέρους των ανήλικων μεταναστών που φτάνουν στα Κανάρια, προκειμένου να έχουν καλύτερες συνθήκες διαβίωσης και κυρίως προκειμένου να μοιράζονται πιο δίκαια οι προσπάθειες για τη φιλοξενία τους.

Σύμφωνα με την πολιτική επιστήμονα Κριστίνα Μόνγκε, κάποιες περιφερειακές κυβερνήσεις που ανήκουν στο Λαϊκό Κόμμα ζητούν από τη Μαδρίτη επιπλέον πόρους για να ενισχύσουν την ασφάλεια με αντάλλαγμα τη φιλοξενία μεταναστών, ένα αίτημα που εμποδίζει τις συζητήσεις.

Ο επικεφαλής του Λαϊκού Κόμματος Αλμπέρτο Νούνιεθ Φεϊχό προκάλεσε αντιδράσεις τον Ιούλιο όταν είπε ότι είναι απαραίτητο να επιβληθούν πιο αυστηροί έλεγχοι στα σύνορα, διότι “οι Ισπανοί έχουν το δικαίωμα να βγαίνουν στους δρόμους χωρίς να ανησυχούν”.

Μετά την τραγωδία στο ελ Ιέρο, ο Φεϊχό, που προσπαθεί να μην χάσει ψηφοφόρους από το ακροδεξιό κόμμα Vox, εκτίμησε ότι το ναυάγιο αυτό αποτελεί απόδειξη ότι η Ισπανία είναι αντιμέτωπη με “έκτακτη ανάγκη”.

Σύμφωνα με την πιο πρόσφατη δημοσκόπηση του Κέντρου Κοινωνιολογικών Ερευνών (CIS), η μετανάστευση αποτελεί πλέον τη βασική ανησυχία των Ισπανών, μπροστά από την ανεργία, κάτι που έχει να συμβεί από το 2007.

Τα βίντεο και οι φωτογραφίες που μεταδίδουν συνεχώς τα μέσα ενημέρωσης και οι οποίες δείχνουν μετανάστες να φτάνουν σε γεμάτα πλοιάρια στις ισπανικές ακτές “προκαλούν ανησυχία”, εκτιμά η Μόγνκε. Τελικά, αυτό “πιστεύω ότι μπορεί να βλάψει την κυβέρνηση”, προσθέτει.

Τον Αύγουστο ο Σάντσεθ πραγματοποίησε περιοδεία σε τρεις χώρες της δυτικής Αφρικής – τη Μαυριτανία, τη Γκάμπια και τη Σενεγάλη-- οι οποίες θεωρούνται – και κυρίως η πρώτη-- βασικά σημεία αναχώρησης των πλοιαρίων των μεταναστών. Σκοπός του: να ενισχύσει τη συνεργασία για την αντιμετώπιση της παράτυπης μετανάστευσης προς τα Κανάρια νησιά. Σύμφωνα με τον Ισπανό υπουργό Εσωτερικών Φερνάντο Γκράντε- Μαρλάσκα, η συνεργασία αυτή επέτρεψε να αποτραπεί περίπου το 40% “των παράτυπων αναχωρήσεων” από τις αφρικανικές ακτές. “Έσωσε ζωές”, τόνισε.

Η θαλάσσια οδός του Ατλαντικού προς τα Κανάρια νησιά είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη λόγω των ισχυρών ρευμάτων, κυρίως όταν οι μετανάστες χρησιμοποιούν υπερπλήρη πλοιάρια, τα οποία συνήθως δεν είναι και σε καλή κατάσταση. Χιλιάδες άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους στην προσπάθειά τους να φτάσουν στα Κανάρια νησιά τα τελευταία χρόνια.