Τι έκανες στον πόλεμο, «Zipfer»;

Τη λύπη του που οι αστοχίες ενός από τα μέλη του προκάλεσαν δικαιολογημένα εκνευρισμό και διαμαρτυρία εκφράζει μεγάλος όμιλος εργοστασίων ζυθοποιίας στην Αυστρία, επισημαίνοντας ότι αυτό δεν είχε σκοπό να εμποδίσει ομάδα μαθητών να συνεισφέρουν σημαντικά στο έργο μνήμης στην Ανω Αυστρία και πως η επιθυμητή ημερομηνία δεν ήταν δυνατή επειδή δεν υπήρχε εκπαιδευμένο προσωπικό για τους επισκέπτες λόγω μιας εκδήλωσης, αλλά στο μεταξύ υπήρξε εναλλακτική λύση.

Η Επιτροπή Μαουτχάουζεν, του ομώνυμου πρώην ναζιστικού στρατοπέδου συγκέντρωσης, η οποία είχε ασκήσει κριτική ότι η συγκεκριμένη ζυθοποιία αρνιόταν για χρόνια να συμβιβαστεί με την ιστορία του εξωτερικού στρατοπέδου συγκέντρωσης στην περιοχή Τσιπφ, αναφέρει τώρα ότι η βάση της συζήτησης έχει πλέον αποκατασταθεί και οι δύο πλευρές θέλουν να μείνουν σε επαφή, προγραμματίζοντας για τον Αύγουστο συνομιλίες προς καλύτερη συνεργασία και δυνατότητα πρόσβασης στις εγκαταστάσεις της ζυθοποιίας για έρευνα.

Από παλιά υπήρχαν φήμες γύρω από το ζυθοποιείο «Zipfer» στην περιοχή Φεκλαμπρούκ, από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο κατά την εποχή των ναζί, για το οποίο, μετά από χρόνια έρευνας, ένας ιστορικός του οποίου οι πρόγονοι κατάγονται από την περιοχή δημοσίευσε τώρα ένα βιβλίο που κυκλοφορεί αυτές τις ημέρες.

Στον χώρο του ζυθοποιείου «Zipfer» στο Νοϊνκίρχεν αν ντερ Φέκλα, αποθήκες και σήραγγες εξακολουθούν να μαρτυρούν το πρόγραμμα πυραύλων του ναζιστικού τρομοκρατικού καθεστώτος, στο πλαίσιο του οποίου, μέχρι το τέλος του πολέμου, περίπου 500 θάλαμοι καύσης πυραύλων V2 δοκιμάστηκαν εκεί, ενώ παράγονταν και το ανάλογο καύσιμο.

Με την υποστήριξη των σημερινών και των προηγούμενων ιδιοκτητών που άνοιξαν τα αρχεία τους, ο Στέφαν Βέντρατς, δισέγγονος ενός από τους μηχανουργούς της ζυθοποιίας, πέρασε πέντε χρόνια ερευνώντας τον ρόλο της εταιρείας κατά τη ναζιστική περίοδο. Ωστόσο, όπως τονίζει, «η επιχείρηση εξοπλισμών ήταν περισσότερο βάρος παρά ευκαιρία, καθώς η ζυθοποιία περιορίστηκε σοβαρά και καταστράφηκαν σημαντικά περιουσιακά στοιχεία της».

Η ζυθοποιία ήταν συνδεδεμένη με το καθεστώς σε επίπεδο προσωπικού, μια και ένας αδελφός του εγκληματία πολέμου Ερνστ Καλτενμπρούνερ ήταν πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου από το 1938.

Για τους σημερινούς ιδιοκτήτες, η έρευνα αποδεικνύει αυτό που πάντα υπέθεταν, ότι δηλαδή «η ζυθοποιία “Zipfer” λειτουργούσε ως προκάλυμμα για ένα εργοστάσιο όπλων» και ότι «τα γεγονότα που έλαβαν χώρα εδώ, σε αυτήν την τοποθεσία, δεν ήταν προς το συμφέρον των ζυθοποιών», όπως σημειώνει ο Κρίστιαν Χούμπερ, κεντρικό στέλεχος του ομίλου ζυθοποιιών BrauUnionAustria.

Ο ιστορικός Στέφαν Βέντρατς πιστεύει ότι χρειάζεται περισσότερη έρευνα για τον ρόλο των ζυθοποιείων σε σχέση με τα διαβόητα Ες Ες και για τους προμηθευτές στις καντίνες του στρατοπέδου συγκέντρωσης, με τον ίδιο να είναι πεισμένος ότι αυτό δεν συνέβη μόνο στην περίπτωση της «Zipfer», γιατί «υπάρχουν και άλλες ζυθοποιίες όπου αυτό συνέβαινε», και πως η συγκεκριμένη ζυθοποιία δεν επωφελήθηκε ουσιαστικά από την επιχείρηση εξοπλισμών, αλλά επωφελήθηκε από την καταναγκαστική εργασία.

Στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Ρεντλ-Τσιπφ, που υπήρξε ένα «υποστρατόπεδο» συγκέντρωσης του διαβόητου ναζιστικού στρατοπέδου εξόντωσης Μαουτχάουζεν στην Ανω Αυστρία, οι κρατούμενοι είχαν κατασκευάσει ένα σύστημα σηράγγων και αργότερα οι πύραυλοι V2 δοκιμάζονταν εκεί, ενώ παραγόταν και το καύσιμο για αυτούς.

Στην τωρινή περίπτωση, οι μαθητές της ομάδας έρευνας, που αρχικά δεν μπόρεσαν να έχουν πρόσβαση στις εγκαταστάσεις της συγκεκριμένης ζυθοποιίας, έχουν στόχο τους να ερευνήσουν και να συγκεντρώσουν τεκμήρια γενικότερα για τα ναζιστικά υποστρατόπεδα συγκέντρωσης στην περιοχή Φεκλαμπρούκ.