«Ώρα για αλλαγή» λένε οι Εργατικοί μετά την προκήρυξη εκλογών από τον Σούνακ

Τη διεξαγωγή πρόωρων εκλογών στις 4 Ιουλίου ανακοίνωσε το απόγευμα της Τετάρτης ο Βρετανός πρωθυπουργός. Ο Ρίσι Σουνάκ βρισκόταν σε τρομερή πολιτική πίεση τις τελευταίες ημέρες, μετά τη νίκη των Εργατικών στις τοπικές εκλογές. 

Πρόκειται για τις πρώτες εθνικές εκλογές στο Ηνωμένο Βασίλειο μετά από πέντε χρόνια και το κυβερνών Συντηρητικό Κόμμα απειλείται σοβαρά να χάσει την εξουσία. Οι Συντηρητικοί κέρδισαν τη διακυβέρνηση το 2010 και έχουν τερματίσει πρώτοι σε άλλες δύο αναμετρήσεις από τότε.

Ο πρωθυπουργός Ρίσι Σουνάκ όρισε την 4η Ιουλίου ως ημερομηνία για τις εκλογές, μήνες νωρίτερα από τη λήξη της θητείας του. Είχε προθεσμία έως τον Δεκέμβριο για να προκηρύξει εκλογές που έπρεπε να πραγματοποιηθούν το αργότερο έως τις 28 Ιανουαρίου 2025.

Οι πολίτες σε όλο το Ηνωμένο Βασίλειο θα επιλέξουν τα 650 μέλη της Βουλής των Κοινοτήτων για μια θητεία πέντε ετών. Το κόμμα που θα κερδίσει την πλειοψηφία -είτε μόνο του είτε σε συνασπισμό- θα σχηματίσει την επόμενη κυβέρνηση.

Ο Ρίσι Σουνάκ, πρώην επικεφαλής του υπουργείου Οικονομικών που είναι πρωθυπουργός από τον Οκτώβριο 2022, αναμένεται να οδηγήσει τους Συντηρητικούς στις εκλογές. Ο βασικός αντίπαλός του θα είναι ο Κιρ Στάρμερ, πρώην διευθυντής των εισαγγελικών αρχών στην Αγγλία και αρχηγός του Εργατικού Κόμματος από τον Απρίλιο 2020.

Λίγο μετά τις έκτακτες ανακοινώσεις του Σούνακ, ο Κιρ Στάρμερ έκανε μία σύντομη δήλωση κατά την οποία έδωσε έμφαση στη λέξη «αλλαγή» και εξήγησε γιατί το Ηνωμένο Βασίλειο δεν πρέπει να στηρίξει τους Τόρις

Η «ευκαιρία για αλλαγή» είναι το διακύβευμα των γενικών εκλογών, σύμφωνα με τον ηγέτη των Εργατικών. «Σταματήστε το χάος», «ώρα για αλλαγή» και «επαναφορά της οικονομίας και της πολιτικής μας», μερικές από τις φράσεις που χρησιμοποίησε ο Στάρμερ.

Τα μικρότερα κόμματα 

Μικρότερα κόμματα, μερικά από τα οποία έχουν ισχυρή περιφερειακή υποστήριξη, θα μπορούσαν να παίξουν καθοριστικό ρόλο για το σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού εάν Συντηρητικοί και Εργατικοί δεν κερδίσουν την πλειοψηφία.

Το Εθνικό Κόμμα της Σκωτίας, το οποίο αγωνίζεται για την ανεξαρτησία της Σκωτίας, οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες και το Δημοκρατικό Ενωτικό Κόμμα, που επιδιώκει να διατηρήσει τους δεσμούς μεταξύ Βρετανίας και Βόρειας Ιρλανδίας, είναι σήμερα τα μεγαλύτερα κόμματα στο Κοινοβούλιο, μετά τους Συντηρητικούς και τους Εργατικούς. Πολλοί αναλυτές κρίνουν πως το νέο Μεταρρυθμιστικό Κόμμα, που δημιουργήθηκε από αντάρτες των Τόρις, μπορεί να αποσπάσει ψήφους από τους Συντηρητικούς.

Τι ακολουθεί

• Η Παρασκευή 24 Μαΐου είναι η ημερομηνία λήξης της τωρινής κοινοβουλευτικής θητείας του Ηνωμένου Βασιλείου
• Την Πέμπτη 30 Μαΐου η Βουλή διαλύεται - σηματοδοτώντας το επίσημο τέλος της σημερινής Βουλής
• Η προθεσμία υποβολής υποψηφιοτήτων είναι την Τρίτη 18 Ιουνίου
• Την Τρίτη 9 Ιουλίου οι νεοεκλεγείς βουλευτές θα συνεδριάσουν για πρώτη φορά για να ορκιστούν και να εκλέξουν Πρόεδρο
• Την Τετάρτη 17 Ιουλίου είναι η επίσημη έναρξη της νέας Βουλής
   

Ποια ατζέντα θα απασχολήσει προεκλογικά 

Οικονομία

Η Βρετανία είναι αντιμέτωπη με υψηλό πληθωρισμό και αργή οικονομική ανάπτυξη, που «έσπρωξαν» περισσότερους ανθρώπους στα φτωχότερα κοινωνικά στρώματα. Οι Συντηρητικοί κατάφεραν να επιτύχουν τον στόχο για μείωση του πληθωρισμού κατά το ήμισυ, ο οποίος κορυφώθηκε στο 11,1% τον Οκτώβριο του 2022, αλλά η οικονομία διολίσθησε σε ύφεση το τελευταίο εξάμηνο του 2023, εγείροντας ερωτήματα σχετικά με τις οικονομικές πολιτικές της κυβέρνησης.

Μετανάστευση

Η ξενοφοβική πολιτική των Συντηρητικών για την απέλαση μεταναστών στη Ρουάντα έχει προκαλέσει διεθνή κατακραυγή. Η κυβέρνηση κατόρθωσε να περάσει από το βρετανικό Κοινοβούλιο το ακροδεξιό νομοσχέδιο για την απέλαση αιτούντων άσυλο στη Ρουάντα. Το νομοσχέδιο έχει επικριθεί από την αντιπολίτευση και τις οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων ρατσιστικό, καθώς αντιβαίνει το διεθνές δίκαιο και τις πρόνοιές του για την προστασία των δικαιωμάτων προσφύγων και μεταναστών. 

Υγειονομική περίθαλψη

Η Εθνική Υπηρεσία Υγείας της Βρετανίας, η οποία παρέχει δωρεάν υγειονομική περίθαλψη σε όλους, μαστίζεται από μεγάλες λίστες αναμονής για όλες τις υπηρεσίες, από την οδοντιατρική περίθαλψη μέχρι τη θεραπεία του καρκίνου. Εδώ και χρόνια η κυβέρνηση είναι αντιμέτωπη με έντονη αρνητική κριτική, καθώς δημοσιεύονται διαρκώς περιπτώσεις ασθενών που περιμένουν ασθενοφόρο επί ώρες ή αναμένουν αρκετό χρονικό διάστημα για να λάβουν θεραπεία. 

Το περιβάλλον

Ο Σούνακ έκανε πίσω σε μια σειρά περιβαλλοντικών δεσμεύσεων, καθυστερώντας την προθεσμία για τον τερματισμό της πώλησης επιβατικών οχημάτων που κινούνται με βενζίνη και ντίζελ και επιτρέποντας νέες γεωτρήσεις πετρελαίου στη Βόρεια Θάλασσα. Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις τονίζουν ότι πρόκειται για λανθασμένες πολιτικές, τη στιγμή που ο κόσμος προσπαθεί να αντιμετωπίσει την κλιματική αλλαγή.