Τσαλαπατά το διεθνές δίκαιο και τα ανθρώπινα δικαιώματα

Μπούμερανγκ κινδυνεύει να γυρίσει στον Μπόρις Τζόνσον η νομοθετική απόπειρα παράκαμψης του Πρωτοκόλλου της Βόρειας Ιρλανδίας που εξαγγέλθηκε χθες. Το Πρωτόκολλο αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της συμφωνίας του Brexit που συνυπέγραψε η Βρετανία με την Ε.Ε. και η μονομερής αλλαγή του από τη βρετανική κυβέρνηση καταγγέλλεται ότι παραβιάζει το διεθνές δίκαιο.

Η νέα (επαπειλούμενη εδώ και βδομάδες) πολιτική ντρίμπλα του… εφτάψυχου πλην ακόμα στριμωγμένου πρωθυπουργού δεν προκαλεί νευρική κρίση μόνο στις Βρυξέλλες, όπως αναμενόταν εξάλλου, εγείροντας το ενδεχόμενο νομικής διαμάχης ή και ξεσπάσματος εμπορικού πολέμου με το Λονδίνο σε μια κάκιστη συγκυρία λόγω της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία και των παρενεργειών της. Γίνεται αφορμή να πυροδοτηθεί κι άλλος γύρος εσωκομματικών τριβών στους Τόρις, καθώς αρκετοί βουλευτές τους διαφωνούν ριζικά με το νομοσχέδιο για τροποποίηση του Πρωτοκόλλου.

Επιγραμματικά προβλέπει χαλάρωση των τελωνειακών ελέγχων για τα αγαθά που μεταφέρονται από τη Βρετανία στη Βόρεια Ιρλανδία (και όχι στη Δημοκρατία της Ιρλανδίας άρα στην ενιαία αγορά της Ε.Ε.), ενώ καταργεί τον ρόλο του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου σε περίπτωση διαιτησίας. Παρότι δεν τιμά την υπογραφή της σε μια διεθνή συμφωνία, η κυβέρνηση Τζόνσον ισχυρίζεται πως οι νομοθετικές προτάσεις της είναι θεμιτές και νόμιμες, καταγγέλλοντας την ευρωπαϊκή πλευρά για αδιαλλαξία στην αντιμετώπιση των προβλημάτων που επιφέρει το Πρωτόκολλο στις εμπορικές συναλλαγές με τη Βόρεια Ιρλανδία. Οι Βρυξέλλες ωστόσο, νομικοί, ακόμα και βουλευτές των Τόρις θεωρούν έκνομη την κίνηση, αφού δίνει στη βρετανική κυβέρνηση την εξουσία να παρακάμπτει μονομερώς όρους της συμφωνίας, χωρίς ευρωπαϊκή συναίνεση.

Το νομοσχέδιο δεν θα περάσει εύκολα από τη Βουλή των Κοινοτήτων και τη Βουλή των Λόρδων. Οπως έγραφαν χαρακτηριστικά οι «Financial Times», μέλη της κοινοβουλευτικής ομάδας του κυβερνώντος κόμματος -το 41% των οποίων ψήφισε μόλις την περασμένη βδομάδα υπέρ της καρατόμησης του Τζόνσον από την πρωθυπουργία λόγω του σκανδάλου «πάρτι-γκέιτ»- τον κατηγορούν τώρα πως «βλάπτει το Ηνωμένο Βασίλειο και όλα όσα υποστηρίζουν οι Συντηρητικοί», αφού παραβαίνει το διεθνές δίκαιο με το νομοσχέδιο, πλήττοντας την αξιοπιστία και το κύρος της χώρας.

Η δε πλειοψηφία των νεοεκλεγέντων βουλευτών της Βόρειας Ιρλανδίας -με πρώτους εκείνους του Sinn Féin που επικράτησε στις πρόσφατες τοπικές κάλπες- ενημέρωσαν γραπτώς τον Τζόνσον πως δεν το στηρίζουν. Ακόμα και το ηττημένο ενωτικό κόμμα DUP -που έχει μπλοκάρει τον σχηματισμό νέας βορειοϊρλανδικής συγκυβέρνησης στο Μπέλφαστ, απαιτώντας εκβιαστικά κατάργηση ή αλλαγή του Πρωτοκόλλου- επιφυλάχτηκε να τοποθετηθεί όταν προχωρήσει η νομοθετική διαδικασία. Στο δε Δουβλίνο το νομοσχέδιο χαρακτηρίστηκε ως «νέο χαμηλό» της κυβέρνησης Τζόνσον, την ώρα που οι Βρυξέλλες απορρίπτουν την επαναδιαπραγμάτευση του Πρωτοκόλλου. Κι ενώ ο αρμόδιος για το Brexit αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Μάρος Σέφτσοβιτς, προαναγγέλλει «συμμετρική» απάντηση, κατά τον Βρετανό πρωθυπουργό το νομοσχέδιο αφορά «σχετικώς επουσιώδη» βήματα ώστε να μειωθεί η γραφειοκρατία και να διευκολυνθεί το εμπόριο στη Βόρεια Ιρλανδία.

Σε θρίλερ είχε εξελιχθεί στο μεταξύ η πραγματοποίηση ή μη της σημερινής πρώτης προγραμματισμένης πτήσης για την υπεράκτια μετεγκατάσταση αιτούντων άσυλο από τη Βρετανία στη Ρουάντα, στο πλαίσιο της άσπλαχνης και πιθανόν παράνομης αντιπροσφυγικής πολιτικής της κυβέρνησης Τζόνσον. Αλλες δύο χθεσινές προσπάθειες της τελευταίας στιγμής για δικαστικό πάγωμα της άκρως αμφιλεγόμενης διαδικασίας μέσω ασφαλιστικών μέτρων απέτυχαν, αν και επιμέρους δικαστικές προσφυγές κατάφεραν να μειώσουν από 31 σε λιγότερους από 8, σύμφωνα με ανθρωπιστικές οργανώσεις, τον αριθμό των πρώτων αιτούντων άσυλο που θα εξοριστούν στην Αφρική. Σύμφωνα με αντικρουόμενες διαρροές από το υπουργείο Εσωτερικών, από τη μια η πτήση όδευε μάλλον προς ακύρωση, από την άλλη επρόκειτο να γίνει ακόμα και για μόλις έναν απελαθέντα. Οπως επισήμαιναν βρετανικά ΜΜΕ πάντως, μέχρι κι ο διάδοχος του βρετανικού θρόνου, πρίγκιπας Κάρολος, θεωρεί την πολιτική αυτή «φρικτή».