Ακτιβιστές, περιβαλλοντολόγοι και υποψιασμένοι περιηγητές δίνουν ραντεβού, τα τελευταία χρόνια, στο Περού, στους πρόποδες του παγετώνα Τούκο, στην καρδιά των Ανδεων. Ακολουθούν πολυήμερη ορειβατική διαδρομή, με την ονομασία «Ο δρόμος της κλιματικής αλλαγής».
Κάθε καλοκαίρι, βλέπουν αυτόν τον επιβλητικό παγετώνα της Λατινικής Αμερικής να συρρικνώνεται δραματικά. Παγετωνικές λίμνες μαζεύουν τεράστιες ποσότητες νερού, χωράφια και σπίτια πλημμυρίζουν, σοδιές χάνονται, ιθαγενείς πληθυσμοί αντιμετωπίζουν το φάσμα της πείνας.
Η ορεινή πόλη Ουαράς, χτισμένη σε υψόμετρο 3.000 μέτρων, καθώς και η γύρω περιοχή όπου κατοικούν πάνω από 50.000 άνθρωποι, υποφέρει. Πολλοί παραδίδονται στην απελπισία. Ενας όμως, ο 44χρονος σήμερα Σαούλ Λουσιάνο Λιούγια, αγρότης και οδηγός βουνού, πατέρας δύο παιδιών, πείσμωσε και αποφάσισε να διεκδικήσει δικαιοσύνη.
Τα τελευταία 10 χρόνια, από το 2015, με την αρωγή δικηγόρων και Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων, ο Λιούγια απαιτεί από τη γερμανική πολυεθνική RWE να καταβάλει αποζημιώσεις στους πληγέντες.
Το εντυπωσιακό είναι ότι ο ενεργειακός κολοσσός δεν δραστηριοποιείται καν στο Περού. Ακόμη πιο εντυπωσιακό είναι ότι οι εισαγγελείς του κρατιδίου της Εσσης, όπου έχει την έδρα της η RWE, εξέτασαν εξονυχιστικά την αγωγή που υπέβαλε ο περουβιανός Δαβίδ εναντίον του γερμανικού Γολιάθ.
Το 2022 Γερμανοί εισαγγελείς ταξίδεψαν στο Περού συνοδευόμενοι από εμπειρογνώμονες (και δημοσιογράφους και τηλεοπτικά συνεργεία) και έκριναν ότι η υπόθεση πρέπει να διερευνηθεί δικαστικά.
Η σχετική διαδικασία ξεκίνησε χθες, Δευτέρα, σε ομοσπονδιακό δικαστήριο της πόλης Χαμ στη δυτική Γερμανία. Σε πρώτη φάση, το δικαστήριο θα εξετάσει επιστημονικές εκθέσεις σχετικά με τους πιθανούς κινδύνους για το σπίτι και τα χωράφια του Λιούγια. Μετά θα ασχοληθεί με τις επιπτώσεις της υπερθέρμανσης στην περιοχή. Τέλος –το πιο σημαντικό–, θα αποφασίσει αν θα παραπέμψει την υπόθεση σε τακτική δικάσιμο.
Ο Λιούγια ξεκίνησε τον δεκαετή αγώνα του, επικαλούμενος κατ’ αρχάς στοιχεία της οργάνωσης Carbon Majors, η οποία, μεταξύ άλλων, αποτυπώνει σε βάθος χρόνου τη μόλυνση του περιβάλλοντος από το διοξείδιο του άνθρακα και τα λεγόμενα αέρια του θερμοκηπίου. Τα στοιχεία του 2013 υποδείκνυαν την RWE ως υπεύθυνη για το 0,5% της κλιματικής αλλαγής «από την έναρξη της εκβιομηχάνισης του πλανήτη».
Νομολογία – εργαλείο
Ως εκ τούτου, ο ενάγων ζητά από την εταιρεία να καταβάλει περίπου το 0,5% του κόστους προστασίας του χωριού του, δηλαδή γύρω στα 17.000 ευρώ. Τα χρήματα θα δοθούν σε αντιπλημμυρικά έργα, αγροτικές επιδοτήσεις και αποζημιώσεις.
Ασφαλώς το ποσό είναι «ψίχουλα» για την οικονομική επιφάνεια της κραταιάς πολυεθνικής. Αλλος όμως είναι ο στόχος.
«Η υπόθεση θα δημιουργήσει ένα τεράστιο προηγούμενο για το μέλλον της κλιματικής δικαιοσύνης, μια νομολογία-εργαλείο που θα μπορούσε να εφαρμοστεί σε άλλες αστικές υποθέσεις σε άλλες χώρες του κόσμου», εξηγεί η Αντρέα Τανγκ Βαλντές, νομική σύμβουλος της Germanwatch, της ΜΚΟ που πληρώνει τα δικαστικά έξοδα του Λιούγια.
«Η αγωγή είναι νομικά απαράδεκτη, διότι καθιστά μεμονωμένες επιχειρήσεις υπεύθυνες για την παγκόσμια κλιματική αλλαγή. Οι λύσεις για το κλίμα πρέπει να αναζητώνται και να εφαρμόζονται μέσω κρατικών και διεθνών πολιτικών δράσεων, μέσω ειδικών επιστημόνων και όχι μέσω δικαστηρίων», υποστηρίζει RWE. Η πολυεθνική επιμένει ότι συμμορφωνόταν πάντοτε με την κρατική και διεθνή νομοθεσία για τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και στοχεύει να είναι ουδέτερη ως προς τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα έως το 2040.
«Θα κυνηγήσουμε και άλλους»
Ωστόσο, όπως τονίζει το euronews, «η ιστορική συμβολή της RWE στην αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη την έχει βάλει στο στόχαστρο, εγείροντας ερωτήματα σχετικά με την εταιρική ευθύνη για την κλιματική αλλαγή και τις διασυνοριακές νομικές ευθύνες».
«Τα βουνά, οι παγετώνες και οι λίμνες μάς δίνουν νερό, μας δίνουν ζωή. Η πραγματικότητα είναι ότι οι παγετώνες λιώνουν. Δυστυχώς, τα βουνά υποφέρουν και αυτό έχει συγκεκριμένες συνέπειες. Γι’ αυτό βρίσκομαι εδώ», είπε ο Λιούγια προσερχόμενος στο δικαστικό μέγαρο. Ηταν η πρώτη φορά που βγήκε έξω από τα σύνορα του Περού.
Δίπλα του βρισκόταν η Ρόντα Βερχέγιεν, επικεφαλής της ομάδας των δικηγόρων του. «Οι εκπομπές ρύπων της RWE συγκρίνονται με εκείνες ολόκληρων κρατών, όπως η Ολλανδία και το Βέλγιο. Αν δικαιωθούμε μέσα στο 2026, όπως ελπίζω, θα κυνηγήσουμε και άλλους μεγάλους ρυπαντές», προανήγγειλε η Βερχέγιεν. «Δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο, οι παγετώνες λιώνουν κάθε μέρα», πρόσθεσε.
Σύμφωνα με τη μη κερδοσκοπική ερευνητική ομάδα Zero Carbon Analytics, αυτή τη στιγμή βρίσκονται σε εξέλιξη σε διάφορες χώρες περισσότερες από 40 αγωγές αποζημίωσης εναντίον μεγάλων ρυπαντών για τις συνέπειες της κλιματικής κρίσης.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας