Εξευτελιστικές συνθήκες στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Κορυδαλλού

Ιδιαίτερα επιβαρυντική για το αρμόδιο υπουργείο Δικαιοσύνης και με αυστηρές συστάσεις για τη χώρα μας -για ακόμα μία φορά- είναι η αναλυτική έκθεση που έδωσε χθες στη δημοσιότητα για την κατάσταση στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Κορυδαλλού και γενικά για τις υπερπλήρεις φυλακές Κορυδαλλού η «Ευρωπαϊκή Επιτρoπή για την Πρόληψη των βασανιστηρίων και της απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας» (CPT). Πρόκειται για τα συμπεράσματα που προέκυψαν από την τελευταία επίσκεψη αντιπροσωπείας της CPT στις 8-11 Νοεμβρίου 2022 -είχε προηγηθεί μια ανάλογη το 2021- στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Κορυδαλλού, για το οποίο αναφέρει ότι παραμένει μια φυλακή, με τους ασθενείς να κρατούνται σε υπερπλήρεις, ερειπωμένες αίθουσες.

«Η θεραπεία των ασθενών βασίζεται σχεδόν αποκλειστικά στη φαρμακοθεραπεία, χωρίς να προσφέρονται πραγματικές εργοθεραπευτικές δραστηριότητες. Δεν υπήρχε ατομικό σχέδιο θεραπείας και η τήρηση ιατρικού αρχείου ήταν ανεπαρκής. Η κατάσταση έχει επιδεινωθεί δραματικά από την τραγική υποστελέχωση: δεν υπήρχε τακτικός ψυχίατρος και μόνο μία εκπαιδευμένη νοσοκόμα στον χώρο για 170 ασθενείς. Η καθημερινή διαχείριση του νοσοκομείου ανατέθηκε σε μια μικρή ομάδα σωφρονιστικών υπαλλήλων που δεν είχαν λάβει επίσημη εκπαίδευση σε θέματα ψυχικής υγείας». Η έκθεση εγείρει επίσης ανησυχίες για τον τρόπο με τον οποίο διερευνώνται οι ενδονοσοκομειακοί θάνατοι».

Η CPT διαπίστωσε ότι το νοσοκομείο παραμένει φυλακή από κάθε άποψη, τόσο στον σχεδιασμό όσο και στη λειτουργία του. Επιπλέον, υπογραμμίζει πως η υποσχεθείσα μεταφορά της ευθύνης λειτουργίας του νοσοκομείου στο υπουργείο Υγείας δεν έχει ακόμη πραγματοποιηθεί. Σημειώνεται πως οι εκθέσεις της επιτροπής έχουν ιδιαίτερη αξία καθώς οι αντιπροσωπείες τους έχουν απεριόριστη πρόσβαση στους χώρους κράτησης και δικαίωμα να κινούνται μέσα σε αυτούς τους χώρους χωρίς περιορισμό. Συνομιλούν κατ’ ιδίαν με άτομα που στερούνται την ελευθερία τους και επικοινωνούν ελεύθερα με οποιονδήποτε μπορεί να παράσχει σχετικές πληροφορίες.

Στην απάντησή του στη CPT ο γενικός γραμματείας Αντεγκληματικής Πολιτικής ανέφερε πως για την ένταξη του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Κρατουμένων Κορυδαλλού στο ΕΣΥ έχει συσταθεί ειδική ομάδα εργασίας στο υπουργείο Υγείας σε συνεργασία με το υπουργείο Δικαιοσύνης και συντάχθηκε προσχέδιο για προεδρικό διάταγμα. Οπως φαίνεται από τις ανακοινώσεις της επιτροπής, οι επαναλαμβανόμενες δικαιολογίες της ελληνικής κυβέρνησης φαίνεται πως δεν πείθουν. H τελευταία δημοσίευση της αμερόληπτης επιτροπής αποτελεί συνέχεια της έκθεσης 87 σελίδων του 2021, όπου περιγράφονταν με λεπτομέρειες οι εξευτελιστικές συνθήκες των ελληνικών σωφρονιστικών συστημάτων («Εφ.Συν.», 11/9/2022, «Διεθνής εξευτελισμός προ των πυλών για τις φυλακές») και ενώ είχε ξεκινήσει ομόφωνα η διαδικασία «δημόσιας δήλωσης» κατά της Ελλάδας.

Απάνθρωπη

Σημειώνεται πως κατά την τελευταία επίσκεψη της αντιπροσωπείας στην ειδική πτέρυγα Γ των αντρικών φυλακών Κορυδαλλού διαπιστώθηκε ότι οι «συνθήκες διαβίωσης των κρατουμένων συνεχίζουν να παραβιάζουν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και θα μπορούσαν να θεωρηθούν απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση. Τα κελιά ήταν βρόμικα, ανθυγιεινά, ερειπωμένα και εξαιρετικά υπερπλήρη, με κάθε κρατούμενο να έχει λιγότερο από 2 τ.μ. χώρου διαβίωσης».

Γενικότερα, η επιτροπή επαναλαμβάνει την αυστηρή σύστασή της για την αναγκαιότητα λήψης δραστικών μέτρων για την καταπολέμηση του συνωστισμού σε πολλά σωφρονιστικά ιδρύματα της χώρας, τονίζει για άλλη μία φορά την ανάγκη κατάρτισης αναθεωρημένου στρατηγικού σχεδίου με σαφές χρονοδιάγραμμα και οικονομικές προβλέψεις και υπογραμμίζει προς την ελληνική κυβέρνηση πως η κατασκευή νέων φυλακών από μόνη της δεν είναι πιθανό να δώσει μόνιμη λύση στο πρόβλημα του υπερπληθυσμού. Επαναλαμβάνει προς την ελληνική πλευρά ότι έχει σοβαρούς ενδοιασμούς για την κατασκευή πολύ μεγάλων συγκροτημάτων φυλακών, για τα οποία ιστορικά έχει αποδειχθεί δύσκολη η διαχείρισή τους και δεν μπορούν να προσφέρουν τις στοχευμένες υπηρεσίες που απαιτούνται από τις διάφορες πληθυσμιακές ομάδες εντός τους.

Συνολικά η επιτροπή χαρακτηρίζει δεινή την κατάσταση του ελληνικού σωφρονιστικού συστήματος και κάνει λόγο για προφανή έλλειψη δράσης για την αντιμετώπιση προηγούμενων συστάσεών της. Γνωρίζει άραγε η ελληνική κυβέρνηση αν παραμένει ανοιχτή η διαδικασία της «δημόσιας δήλωσης» κατά της Ελλάδας από την Επιτροπή του Συμβουλίου της Ευρώπης; Πόσες ακόμα χώρες βρίσκονται άραγε σε ανάλογο καθεστώς αυστηρής επιτήρησης -όπως η χώρα μας- ανάμεσα στις 47 όπου έχει αρμοδιότητα η CPT; Και μόνο το γεγονός της δεύτερης επίσκεψης της αντιπροσωπείας σε λιγότερο από έναν χρόνο στη χώρα -γεγονός ασυνήθιστο- προϊδεάζει για τις απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα.