Σάββατο απόγευμα και πάνω από 200 άνθρωποι σε μια μεγάλη ουρά στη μέση του δρόμου περιμένουν να μπουν στα καταφύγια από τον πόλεμο του ’40 στα έγκατα του Κάστρου των Ιωαννίνων για να δουν ένα από τα εκθέματα της έκθεσης ψηφιακής τέχνης Plasmata II Ioannina που διοργανώθηκε από τη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση στα Γιάννενα. Εκατοντάδες άλλοι άνθρωποι, κάτοικοι και επισκέπτες, κυκλοφορούσαν την ίδια ώρα στον πιο όμορφο δρόμο της πόλης, στην παραλίμνια διαδρομή ανάμεσα στα 19 «πλάσματα», έργα που αποτέλεσαν τον κύριο κορμό της έκθεσης (16 Ιουνίου-9 Ιουλίου).
Πέρα από το καλλιτεχνικό μέρος και την επαφή των χιλιάδων επισκεπτών με τη σύγχρονη τέχνη στον δημόσιο χώρο, τα Plasmata II είχαν και μία άλλη επίδραση, αποτέλεσαν την αφορμή για να τεθεί και ένα άλλο ζήτημα: το πώς η παραλίμνια διαδρομή των Ιωαννίνων μπορεί να γίνει ένας μεγάλος πεζόδρομος αναψυχής, ένας πραγματικός ελεύθερος χώρος για τους πολίτες και όχι ένας κατά βάση δρόμος-πάρκινγκ, όπως είναι όλο το υπόλοιπο χρονικό διάστημα.
Η έκθεση με τα έργα αναπτύχθηκε κατά μήκος του παραλίμνιου δρόμου της πόλης, που είναι και από τους πιο δημοφιλείς για τους κατοίκους που θέλουν να περπατήσουν δίπλα στη λίμνη, αλλά και για τους όλο και αυξανόμενους επισκέπτες και τουρίστες. Για να γίνει καλύτερη η επαφή με τα έργα, κάθε απόγευμα από τις 6 ώς τα μεσάνυχτα ο δρόμος αυτός έκλεινε για τα αυτοκίνητα και παραδιδόταν στους επισκέπτες που είχαν έτσι επιπλέον χώρο για να περπατήσουν. Ενας μεγάλος περίπατος, δηλαδή, δίπλα στη λίμνη και περιμετρικά του Κάστρου παράλληλα με την επαφή με τα έργα.
Ο συνδυασμός αυτός αποδείχτηκε και ένα από τα βασικά κλειδιά επιτυχίας, θα έλεγε κάποιος, της έκθεσης. Γιατί χιλιάδες άνθρωποι, κάτοικοι και επισκέπτες, συχνά ανύποπτοι, αρχικά για το πολιτιστικό γεγονός, άρχισαν να περπατούν πάνω στον δρόμο, να συναντούν γνωστούς και φίλους, να συνομιλούν για τα εκθέματα, οι παλιότεροι να θυμούνται μια πόλη με πολύ λιγότερα αυτοκίνητα ή τις εποχές που μπορούσες ακόμα και να κολυμπήσεις στη λίμνη, οι νεότεροι να βρίσκουν έναν ακόμα ελεύθερο χώρο για συνάντηση ή για μια συναυλία από τις πολλές που γίνονταν καθημερινά στο πλαίσιο της έκθεσης, χωρίς πίεση και άγχος.
Ξέσπασε έτσι ένα κύμα διαλόγου στα social media, στον τοπικό Τύπο, στις καθημερινές κουβέντες, για το πώς θα μπορούσε να πεζοδρομηθεί η παραλίμνια διαδρομή μονιμότερα. Κι άνοιξε ξανά και μια δημόσια συζήτηση που κρατά πάνω από δύο δεκαετίες τώρα για το πώς θα μπορούσε να κατασκευαστεί περιμετρικά όλης της λίμνης ένας μεγάλος πεζόδρομος-ποδηλατόδρομος, έργο που ήρθε ξανά στην επικαιρότητα την τελευταία διετία και διά στόματος πρωθυπουργού μάλιστα, αλλά χωρίς καμία εξέλιξη.
Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, με πρωτοβουλία της δημοτικής αρχής Ελισάφ είχε δοκιμαστεί μια ανάλογη, πιλοτική πεζοδρόμηση της περιοχής ώστε να δοθεί χώρος τότε στους χιλιάδες κατοίκους της πόλης που ήθελαν να περπατήσουν έξω, και είχε πάει πολύ καλά. Παρ’ όλα αυτά υπάρχουν σημαντικές δυσκολίες για τη μονιμότερη πεζοδρόμηση, εκ των οποίων η σημαντικότερη είναι το πώς θα διοχετευτεί η κυκλοφοριακή κίνηση και θα ικανοποιηθούν οι ανάγκες για στάθμευση των χιλιάδων ανθρώπων που θέλουν να επισκεφτούν το ιστορικό κέντρο της πόλης, το Κάστρο και τη λίμνη ή να διασκεδάσουν στην περιοχή η οποία έχει ιδιαίτερα αναπτυγμένη εστίαση.
Στην ουσία είναι το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν όλες οι πόλεις με ιστορική και πολιτιστική κληρονομιά, που σημαίνει και ώς έναν βαθμό παλιές υποδομές και συγκεκριμένα πολεοδομικά όρια, μπροστά σε ένα όλο και πιο αυξημένο τουριστικό ρεύμα. Επιπλέον, κρίσιμο θέμα που χρειάζεται να αντιμετωπιστεί είναι η ισορροπία με τις ανάγκες για ποιοτικό ελεύθερο χρόνο που έχουν οι κάτοικοι της πόλης όλο τον χρόνο και ανεξάρτητα της τουριστικής σεζόν, η οποία στην περίπτωση των Ιωαννίνων διαχέεται στο σύνολο του έτους λόγω και του είδους του τουρισμού που προσελκύει (city break, συνεδριακός τουρισμός, φυσιολατρικός κ.λπ.).
Κατά πληροφορίες, η δημοτική αρχή μετά και τη νέα συζήτηση που άνοιξε προσανατολίζεται να δοκιμάσει τη συνέχεια της πεζοδρόμησης για το καλοκαίρι τουλάχιστον και κυρίως τα Σαββατοκύριακα, αλλά αποφάσεις δεν έχει λάβει ακόμα.
Προς μια συνολικότερη αλλαγή στην κατεύθυνση της βιώσιμης μετακίνησης κινείται και ο σχεδιασμός του δήμου που ανακοινώθηκε πρόσφατα, για μια ενιαία ποδηλατική διαδρομή σε αυτόν τον χώρο, που θα ξεκινά από την πλατεία Μαβίλη και θα φτάνει ώς τον παραλίμνιο πεζόδρομο στην περιοχή Ανατολής-Κατσικά, μήκους 7 χλμ. και κόστους 400 χιλ. ευρώ, της οποίας οι όροι δημοπράτησης πέρασαν από την Οικονομική Επιτροπή. Ετσι θα δοθεί περισσότερος χώρος σε ποδηλάτες και πεζούς και θα μειωθεί το βάρος της χρήσης από αυτοκίνητα.
Η σημερινή κατάσταση πάντως είναι δεδομένη και στο παραλίμνιο των Ιωαννίνων παρκάρουν χιλιάδες αυτοκίνητα και πολλά λεωφορεία καθημερινά, συχνά σχηματίζοντας και ένα «τείχος», με τον κόσμο να περιορίζεται σε περιπατητικές ή ποδηλατικές διαδρομές όπου υπάρχουν.
Παρ’ όλα αυτά, ακόμα κι έτσι πρόκειται για μια πολύ ωραία εμπειρία, σε ένα ξεχωριστό περιβάλλον, με τα Πλάσματα να δείχνουν για το μικρό διάστημα που «έζησαν» στην πόλη πόσο καλύτερα θα μπορούσαν να γίνουν όλα.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας