Αστεγία, εργασιακή εκμετάλλευση, σεξουαλική κακοποίηση, περιθωριοποίηση. Αυτό είναι το πλέγμα που συνθέτει τη σκληρή πραγματικότητα που βιώνουν τα ασυνόδευτα ανήλικα που φτάνουν στη χώρα μας, ο αριθμός των οποίων, σύμφωνα με τα στοιχεία του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικής Αλληλεγγύης, ανέρχεται στα 4.962 παιδιά.
Με αφορμή τον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας των Δικαιωμάτων του Παιδιού στις 20 Νοεμβρίου, στη σκιά του πρόσφατου θανάτου δύο ανήλικων παιδιών στη Μόρια αλλά και της τρίτης καταδίκης της Ελλάδας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου για παραβίαση διεθνών υποχρεώσεων προς τα ασυνόδευτα ανήλικα, τα στοιχεία έρχονται να επιβεβαιώσουν την πραγματικότητα: τρία στα τέσσερα ασυνόδευτα ανήλικα στερούνται πρόσβασης σε κατάλληλες και ασφαλείς δομές φιλοξενίας, ένα στα τέσσερα ζει σε συνθήκες αστεγίας, περισσότερα από 200 παιδιά παραμένουν σε καθεστώς κράτησης, ενώ ακόμη και στην περίπτωση που διαμένουν σε δομές φιλοξενίας, οι συνθήκες είναι τόσο ακατάλληλες που θέτουν σε κίνδυνο τη σωματική και την ψυχική τους υγεία.
Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, η πρόσβαση των ασυνόδευτων και όχι μόνο προσφυγόπουλων στη δημόσια εκπαίδευση καθίσταται εξαιρετικά δύσκολη, ειδικά για τα παιδιά στα Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης στα νησιά, αλλά ακόμη και για τα παιδιά σε δομές της ενδοχώρας, αφού οι επί τα χείρω αλλαγές στον τρόπο απόδοσης ΑΜΚΑ και ασύλου -συνυπολογίζοντας και το ότι οι εκπαιδευτικοί στις τάξεις υποδοχής ξεκίνησαν να τοποθετούνται στα μέσα Νοεμβρίου- ουσιαστικά βάζουν στον γύψο το δικαίωμα των παιδιών στην εκπαίδευση.
«Παιδιά έρμαια»
Αυτή την πραγματικότητα επιχειρεί να εξηγήσει η μελέτη «Παιδιά έρμαια: αποκλεισμός και εκμετάλλευση των ασυνόδευτων ανηλίκων στην Ελλάδα, την Ιταλία και την Ισπανία», την οποία υπογράφουν η Ελίνα Σαράντου από το ελληνικό παράρτημα της οργάνωση HIAS και η Αγγελική Θεοδωρόπουλου από το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες. Οι ερευνήτριες εντοπίζουν τα προβλήματα σε τρεις βασικούς άξονες:
● υποδοχή (κάλυψη στέγης, πρόσβαση σε φαγητό και νερό κ.ο.κ.)
● εκπροσώπηση (σύστημα επιτροπείας, απουσία κρατικής στήριξης)
● τακτοποίηση του νομικού καθεστώτος των παιδιών.
Η μελέτη αποτελεί επίσης εργαλείο στα χέρια των επαγγελματιών που δουλεύουν με ασυνόδευτα ανήλικα, καθώς καταγράφει πληροφορίες σχετικά με την προστασία των παιδιών στον ευρωπαϊκό Νότο, ασκώντας παράλληλα κριτική στην εφαρμογή των εθνικών και ευρωπαϊκών πολιτικών.
«Μέχρι την προηγούμενη εβδομάδα 1.117 ασυνόδευτοι ανήλικοι έμεναν στη Μόρια της Λέσβου, εκ των οποίων 140 σε δομές μακροχρόνιας φιλοξενίας, 350 σε πιο ασφαλείς δομές, χωρίς όμως διερμηνείς, κοινωνικούς λειτουργούς, ψυχολόγους, σε συνθήκες υπερσυνωστισμού, και οι υπόλοιποι ζουν μαζί με άλλους 10.000 ανθρώπους σε άθλιες συνθήκες υγιεινής» είπε η Ελ. Σαράντου κατά την τοποθέτησή της στην παρουσίαση της μελέτης, με τη Θεώνη Κουφονικολάκου, βοηθό Συνήγορο του Πολίτη, αρμόδια για τα δικαιώματα του παιδιού, να τονίζει ότι το «σύστημα ανυπομονεί να διώξει τα παιδιά».
Ο Απόστολος Βεΐζης από τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα χαρακτήρισε έγκλημα με τη σειρά του την κατάσταση στα νησιά. «Κάθε μέρα οι ΓΧΣ δέχονται στην κλινική στη Μόρια περίπου εκατό παιδιά. Το 63% των προβλημάτων υγείας που αντιμετωπίζουν σχετίζεται με την κακή διαβίωση στα ίδια τα κέντρα.
Πρόκειται για δερματικά, αναπνευστικά και άλλα τέτοιου τύπου προβλήματα. Τα παιδιά αρνούνται να φάνε. Πολλά έχουν τάσεις αυτοκτονίας» είπε ο Απ. Βεΐζης, ενώ η Ρούλα Λιναρδάτου από το Δίκτυο Δικαιωμάτων του Παιδιού αναφέρθηκε στα... αφανή άστεγα παιδιά που «έρχονται στο γραφείο μας και είμαστε εμείς η “υποδοχή” τους. Είναι τρομακτικό αν σκεφτούμε ότι κανένας φορέας δεν τα είχε εντοπίσει πιο πριν».
Οι ομιλητές, αφού διατύπωσαν την ανησυχία τους για την κατάσταση των ασυνόδευτων ανήλικων στη χώρα, ζήτησαν να θεσπιστεί ένα ενιαίο σύστημα παιδικής προστασίας που να τους εξασφαλίζει πρόσβαση στις κοινωνικές υπηρεσίες, την υγεία και την παιδεία.
Ανακοίνωση για το θέμα εξέδωσε και το Ελληνικό Τμήμα της Διεθνούς Αμνηστίας, με τον διευθυντή του, Γαβριήλ Σακελλαρίδη, να αναφέρεται στα 1.200 παιδιά που αγνοούνται, «χαμένα στις μαύρες τρύπες του συστήματος, εκτεθειμένα προφανώς σε σοβαρούς κινδύνους για την ασφάλειά τους, περιπλανώμενα εκτός συστήματος».
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας