Την Τρίτη η κηδεία του Μένη Κουμανταρέα

Νεκρός βρέθηκε ο συγγραφέας Μένης Κουμανταρέας, τα ξημερώματα του Σαββάτου, στο διαμέρισμά του, στην οδό Ζακύνθου 3, στην Κυψέλη. Την Τρίτη θα γίνει η κηδεία του.

Ο γνωστός μυθιστοριογράφος της «φανέλας με το νούμερο 9» έμενε μόνος του.  Ο ανιψιός του είχε ανησυχήσει, γιατί τον καλούσε στο τηλέφωνο αλλά δεν τον έβρισκε και γι αυτό πήγε από το σπίτι του.

Εκεί εντοπίστηκε νεκρός με εκδορές και μώλωπες στο πρόσωπο, ενώ στο σώμα του δεν υπήρχαν εμφανή τραύματα από μαχαίρι ή από πυροβόλο όπλο.

Τα αίτια του θανάτου του θα προσδιοριστούν μετά τη νεκροψία που θα γίνει τη Δευτέρα.

Ο δράστης είχε ψάξει το διαμέρισμα, αλλά στην πόρτα δεν υπήρχαν ίχνη διάρρηξης.

Αξιωματικοί που έχουν αναλάβει τη διερεύνηση της υπόθεσης εκτιμούν ότι ο θάνατός του οφείλεται σε δολοφονική ενέργεια.

Λίγα λόγια για τον μεγάλο συγγραφέα

Είχε μεγαλώσει στην Αθήνα και ήταν απόφοιτος του Πρότυπου Λυκείου Αθηνών Κάρολος Μπερζάν, ενώ φοίτησε στη Νομική και Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Αν και εργαζόταν κατά καιρούς σε ναυτιλιακές και ασφαλιστικές εταιρείες, από το 1982 ζούσε αποκλειστικά από τη συγγραφική του δραστηριότητα.

Πληροφορούμενος την είδηση του θανάτου του Μένη Κουμανταρέα, ο Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, Κώστας Τασούλας έκανε την ακόλουθη δήλωση:

«Ο τραγικός θάνατος του Μένη Κουμανταρέα στέρησε την ελληνική λογοτεχνία από έναν από τους κορυφαίους πεζογράφους της και τη χώρα από έναν ενεργό πολίτη. Για περισσότερο από μισόν αιώνα, από «Τα μηχανάκια» του 1962 έως το «Ο θησαυρός του χρόνου», που εκδόθηκε μόλις πρόσφατα, ο Κουμανταρέας παρακολούθησε με απαράμιλλη ευαισθησία και ενάργεια, καθώς και με γοητευτικά προσωπική γραφή τον εσωτερικό παλμό και τις προσδοκίες τού σύγχρονου ανθρώπου, της ίδιας της ελληνικής κοινωνίας. Εκφράζω τα θερμά μου συλλυπητήρια στους οικείους του».

Δήλωση του Ευάγγελου Βενιζέλου

«Εκφράζω τον αποτροπιασμό μου  και τη βαθειά λύπη μου για την δολοφονία του Μένη Κουμανταρέα, ενός πνευματικού ανθρώπου που άφησε έντονο το αποτύπωμα του  στα ελληνικά γράμματα. Εξέχον μέλος αυτού που ονομάστηκε «δεύτερη μεταπολεμική γενιά» των Ελλήνων πεζογράφων, πολυγραφότατος, πολυβραβευμένος και πολυμεταφρασμένος, αποτέλεσε μία ξεχωριστή περίπτωση. Η ματιά του, ρεαλιστική και ποιητική μαζί, μας έδωσε εξαιρετικά κείμενα που αγκαλιάστηκαν από κοινό και κριτική.Ένας  πραγματικά σπουδαίος συγγραφέας και ένας σεμνός άνθρωπος που εργάστηκε αθόρυβα και ακαταπόνητα, ζώντας πάντοτε στην καρδιά της αγαπημένης του πόλης, που ποτέ δεν εγκατέλειψε.Απευθύνω τα θερμότερα συλλυπητήρια μου στην οικογένειά του».

«Το Ποτάμι»

«Μείναμε με τους θησαυρούς σου, μ' αυτά τα βιβλία μεγαλώσαμε. Και σήμερα "η μυρωδιά τους μας κάνει να κλαίμε"» σχολιάζει το Ποτάμι τον θάνατο του Μένη Κουμανταρἐα, σημειώνοντας ότι «εδώ κι ένα μήνα κυκλοφορεί στα βιβλιοπωλεία «Ο θησαυρός του χρόνου», το τελευταίο βιβλίο του» που «δεν είναι ο μόνος θησαυρός από κείνον. Είναι και τα Μηχανάκια, η Βιοτεχνία Υαλικών, Η Κυρία Κούλα, Η φανέλα με το εννιά, Η μυρωδιά τους με κάνει να κλαίω, Η μέρα για τα γραπτά κι η νύχτα για το σώμα, και όλα τα άλλα, και ο Θάνατος στο Βαλπαραΐζο...».

Ο Κουμανταρέας και το έργο του

Ο Μένης Κουμανταρέας, ένας από τους πιο αντιπροσωπευτικούς συγγραφείς της δεύτερης μεταπολεμικής γενιάς, γεννήθηκε το 1931 στην Αθήνα. Το 1949 αποφοίτησε από το Πρότυπο Λύκειο Κάρολος Μπερζάν, για να φοιτήσει κατόπιν στη Νομική και στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Επαγγελματικά απασχολήθηκε σε ναυτιλιακές και ασφαλιστικές εταιρείες.

Στα γράμματα εμφανίστηκε το 1962 με τη συλλογή διηγημάτων «Τα μηχανάκια», τα οποία ακολούθησαν οι συλλογές «Το αρμένισμα» (1967) και «Τα καημένα» (1972). Ήδη με τα πρώτα του βιβλία ο Κουμανταρέας έδειξε τον διαφορετικό δρόμο που θα χάρασσε στη λογοτεχνία. Μακριά από τα θέματα της πολιτικής, της Ιστορίας και του Εμφυλίου, που είχαν συνταράξει τους συγγραφείς της αμέσως προηγούμενης γενιάς, ο Κουμανταρέας στράφηκε στην καθημερινότητα και στις έγνοιες των νέων της δεκαετίας του 1960, μιλώντας για την καταπιεσμένη ζωή τους και για τον τρόπο με τον οποίο αποζητούσαν να αποτινάξουν τα συμβατικά κοινωνικά τους δεσμά. Διόλου τυχαία, το «Αρμένισμα» πέρασε κατά τη διάρκεια της δικτατορίας από δίκη με βάση τον νόμο περί άσεμνων δημοσιευμάτων. Την ίδια εποχή ο συγγραφέας έλαβε μέρος στον αντιστασιακό τόμο «18 κείμενα».

Μετά τη δικτατορία ο Κουμανταρέας δημοσίευσε την τριλογία «Βιοτεχνία υαλικών» (1975), «Η κυρία Κούλα» (1978) και το «Το κουρείο» (1979), γράφοντας για τον έρωτα και τη μοναξιά σε μιαν Αθήνα που μεταμορφώνεται με τρομακτικούς ρυθμούς. Ακολουθούν η συλλογή διηγημάτων «Σεραφείμ και χερουβείμ», που δημοσιεύεται το 1981, και το πρώτο του μυθιστόρημα, που τιτλοφορείται «Ο ωραίος λοχαγός» και κυκλοφορεί το 1982. Στα διηγήματα ο Κουμανταρέας ζωντανεύει σε αυτοβιογραφική γραμμή, χωρίς, όμως, να κλειστεί στον εαυτό του, το καθημερινό περιβάλλον της εφηβείας του ενώ στον «Ωραίο λοχαγό» ξεδιπλώνει την περιπέτεια την οποία θα αντιμετωπίσει ένας γοητευτικός αξιωματικός όταν θα δει την καριέρα του να καταστρέφεται χωρίς κανένα λόγο. Άλλα σημαντικά βιβλία του Κουμανταρέα είναι το μυθιστόρημα «Η συμμορία της άρπας» (1993), με ήρωες που διακρίνονται για τον αντικομφορμισμό τους, και η συλλογή διηγημάτων «Η μυρωδιά τους με κάνει να κλαίω» (1996), όπου θα τονιστεί η κοινωνική και η ταξική θέση των πρωταγωνιστών.

Ο Κουμανταρέας δημοσίευσε επίσης τα έργα «Η φανέλα με το νούμερο εννιά» (1986), που μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο από τον παντελή Βούλγαρη το 1988, «Θυμάμαι τη Μαρία», (1994), «Δυο φορές Έλληνας» (2001), «Νώε» (2003), «Η γυναίκα που πετάει» (2006), «Το show είναι των Ελλήνων» (2008), «Σ΄ένα στρατόπεδο άκρη στην ερημιά» (2009) και «Θάνατος στο Βολπαραΐζο» (2012). Το τελευταίο του μυθιστόρημα έχει τίτλο «Ο θησαυρός του χρόνου», κυκλοφόρησε πριν από λίγο από καιρό από τις εκδόσεις Πατάκη και αποτελεί μια συγκαλυμμένη αυτοβιογραφία με ευδιάκριτες αναφορές στην ομοφυλοφιλία. Ο Κουμανταρέας έχει μεταφράσει, μεταξύ άλλων, Λιούις Κάρολ, Σκοτ Φιτζέραλντ, Ουίλιαμ Φόκνερ, Έντγκαρ Άλαν Πόε και Έρνεστ Χέμινγουεϊ.

Τιμήθηκε με το κρατικό βραβείο διηγήματος για το «Αρμένισμα», το 1967, και με το κρατικό βραβείο μυθιστορήματος για τη «Βιοτεχνία υαλικών», το 1976, και για το «Δυο φορές Έλληνας» το 2002.

* Δείτε ΕΔΩ την κριτική της «Εφ.Συν.» για το τελευταίο βιβλίο του Μένη Κουμανταρέα «Ο θησαυρός του χρόνου».