«Θέλω να αφήσω μια κληρονομιά ομορφιάς και πρωτοτυπίας»

Τέσσερις άχαστες συναυλιακές βραδιές: ο τεράστιος Chico Freeman, ένα από τα πιο συγκλονιστικά σαξόφωνα στην ιστορία της τζαζ, θα παίζει από Παρασκευή 8 μέχρι και Δευτέρα 11 Δεκεμβρίου στο «Half Note Jazz Club». Θα δούμε από κοντά ένα ζωντανό κεφάλαιο της σύγχρονης ιστορίας της αμερικανικής τζαζ με πέντε δεκαετίες καριέρας. Γεννήθηκε στις 17 Ιουλίου 1949, είναι αισίως 74 ετών, με το ντεμπούτο του προσωπικό άλμπουμ να κυκλοφορεί το 1976. «Η πρώτη μου επιρροή για να παίξω σοπράνο σαξόφωνο ήταν ο John Coltrane και μετά ο Eric Dolphy που με οδήγησε να παίξω μπάσο κλαρινέτο», αναφέρει στην «Εφ.Συν.» λίγο πριν έρθει στην Αθήνα.

Τέσσερις βραδιές λοιπόν με τον Chico Freeman και ένα από τα σχήματά του, το «Exotica Trio» (Chico Freeman - τενόρο & σοπράνο σαξόφωνο, Heiri Känzig - κοντραμπάσο, Reto Weber - κρουστά). «Το μουσικό μου στιλ εξελίσσεται διαρκώς, είμαι ανοιχτός σε όλα τα είδη της μουσικής και είχα την ευκαιρία να παίξω πολλά διαφορετικά στιλ. Δεν θέλω να μένω στάσιμος, θέλω πάντα να συνεχίζω να βελτιώνομαι», μας λέει.

● Χρησιμοποιείτε την τεχνολογία;

Ναι, χρησιμοποιώ ευρέως τον υπολογιστή και το iPad, καθώς και διάφορες εφαρμογές που είναι πολύ χρήσιμες για την ανάπτυξη ορισμένων μουσικών δεξιοτήτων. Δουλεύω επίσης με λογισμικό ηχογράφησης, καθώς στο παρελθόν ήμουν τεχνικός εκτός από μουσικός.

Ο Freeman ξεκίνησε να μαθαίνει πιάνο κι αργότερα τρομπέτα, επηρεασμένος από καλλιτέχνες όπως ο Miles Davis και από δίσκους όπως το «Κind of Blue». To σαξόφωνο μπήκε στη ζωή του αργότερα και τον κατέκτησε ολοκληρωτικά. Η ιστορία και οι συνεργασίες του, από το δεύτερο μισό των 70s ώς τις μέρες μας, σε αφήνουν με ανοιχτό το στόμα: Dizzy Gillespie, McCoy Tyner, Elvin Jones, Charles Mingus, Wynton & Branford Marsalis, Earth Wind & Fire, Eurythmics, The Temptations, Tito Puente, Celia Cruz, Art Blakey, και δεκάδες άλλοι. Μετράει περισσότερους από 40 δίσκους και ήταν ο ιδρυτής δύο κορυφαίων all star σχημάτων, των Leaders με τους Lester Bowie, Cecil McBee, Arthur Blythe, Don Moye και Kirk Lightsey και των Roots με τους Benny Golson, Buster Williams, Nathan Davis, Arthur Blythe ή Ed Thigpen.

● Πώς βλέπετε την τζαζ σήμερα;

Η σκηνή της τζαζ αλλάζει συνεχώς. Πίσω στην πόλη που ζω, στο Σικάγο, υπάρχουν πολλοί νέοι μουσικοί που συνεισφέρουν με τη δουλειά τους στη συνέχεια, στην ουσία και τον κύριο χαρακτήρα της τζαζ. Με το δικό τους προσωπικό στιλ και την έμπνευσή τους αλλά και τις μοναδικές τους προσεγγίσεις στο είδος. Εχω δουλέψει με πολλούς από αυτούς τους καλλιτέχνες και με ενθουσιάζουν. Το μέλλον φαίνεται λαμπρό από αυτή την άποψη.

● Στις αμέτρητες συνεργασίες σας τι προσέχετε; Σε τι δίνετε σημασία;

Το πρώτο πράγμα είναι να υπάρχει αμοιβαία εκτίμηση. Να αποδέχεσαι τον άλλον καλλιτέχνη όπως ακριβώς είναι. Πρέπει να έχεις τα αυτιά και το μυαλό σου ανοιχτά και να αναζητάς πάντα ευκαιρίες συνεργασίας και επικοινωνίας.

● Κοιτάζοντας πίσω στην καριέρα σας, ποια κληρονομιά ελπίζετε να αφήσετε στον κόσμο της μουσικής;

Θέλω να αφήσω μια κληρονομιά ομορφιάς και πρωτοτυπίας, να αγγίξω τους ανθρώπους και με κάποιο τρόπο να κάνω τη ζωή τους λίγο πιο ωραία. Η μουσική είναι κάτι το πολύ δυνατό. Θέλω επίσης να δείξω ότι από μόνο του αυτό που κάνουμε, που φτιάχνουμε μουσική δηλαδή, αποτελεί το καλύτερο παράδειγμα για το πώς πρέπει να λειτουργούμε. Να νοιαζόμαστε περισσότερο ο ένας για τον άλλον. Μακάρι να μπορούσε να εξαλειφθεί η απανθρωπιά, που είναι, δυστυχώς, πανταχού παρούσα στον κόσμο.

Ηταν απλώς ένας ήχος...

Ο Chico Freeman θυμάται, για τους αναγνώστες της «Εφ.Συν.», μια ιστορία από το παρελθόν του με τον McCoy Tyner:

Υπήρχε ένα τραγούδι του McCoy Tyner που είχα ακούσει όταν άρχιζα να μαθαίνω να παίζω τζαζ και δεν καταλάβαινα τι ακριβώς έκανε. Δεν ήμουν και τόσο καλός σε εκείνη τη φάση. Ετσι, χρόνια αργότερα, όταν δούλεψα μαζί του, τον ρώτησα πώς λεγόταν η συγχορδία που έπαιζε σε εκείνο το τραγούδι. Με κοίταξε και δεν είπε τίποτα. Σοκαρίστηκα κάπως, παραξενεύτηκα, αλλά έβαλα το κεφάλι μου κάτω και σκέφτηκα ότι ήταν καλύτερο να σιωπήσω και να κάνω τη δουλειά μου.

Ενα χρόνο αργότερα, την ώρα που κάναμε soundcheck στο Τόκιο της Ιαπωνίας, στο «Blue Note», με καλεί στο πιάνο και αρχίζει να παίζει το συγκεκριμένο τραγούδι για το οποίο τον είχα ρωτήσει έναν χρόνο νωρίτερα. Παίζει και προσπαθώ να παρακολουθώ ό,τι κάνει. Οταν τελείωσε, εξακολουθούσα να μην καταλαβαίνω, οπότε τον ρώτησα ξανά πώς λέγεται η συγκεκριμένη συγχορδία. Με κοίταξε και είπε: «Είναι απλώς ένας ήχος, απλά ένας ήχος».

Τώρα πιθανότατα εσείς να πιστεύετε ότι με εξέπληξε, αλλά ήταν ένα από τα μεγαλύτερα μαθήματα που πήρα στην καριέρα μου. Αργότερα, έγραψα ένα τραγούδι προς τιμήν του McCoy και έγραψα μια συγχορδία με συγκεκριμένο τρόπο. Σχεδόν κάθε πιανίστας που έπαιζε το τραγούδι μου δοκίμαζε μια άλλη ερμηνεία της συγχορδίας, διαφορετική από εκείνη που είχα γράψει. Οταν λοιπόν έλεγα «Διορθώστε τους και ενημερώστε τους να παίξουν αυτήν τη συγχορδία ακριβώς όπως την έγραψα», πάντα με ρωτούσαν «Γιατί;» και έλεγα «Είναι απλώς ένας ήχος, απλά ένας ήχος». Αυτή η εμπειρία με δίδαξε πολλά τόσο στη σύνθεση όσο και στον τρόπο που έπαιζα μουσική, κατανοώντας ότι δεν είναι όλα ακαδημαϊκά, ότι η έκφραση στη μουσική μπορεί να είναι πάρα πολλά πράγματα.

—

♦ Πληροφορίες: «Half Note Jazz Club», Τριβωνιανού 17, Μετς, τηλ.: 210 9213310. Εναρξη: Παρασκευή 8/12 & Σάββατο 9/12 στις 22.30, Κυριακή 10/12 & Δευτέρα 11/12 στις 21.30. Τιμές εισιτηρίων από 20 ευρώ.