Μέσα σε κλίμα συγκίνησης, νοσταλγίας και υπερηφάνειας εγκαινιάστηκε το Μουσείο Προσφυγικού Ελληνισμού στο γήπεδο της ΑΕΚ, στη Νέα Φιλαδέλφεια. Το Μουσείο δημιουργήθηκε με πρωτοβουλία του Δημήτρη Μελισσανίδη, προκείμενου να αναδειχθεί η σύνδεση της ΑΕΚ με τη σύγχρονη ιστορία της Ελλάδας. Σημειώνεται ότι το 2024 η ΑΕΚ συμπληρώνει εκατό χρόνια από την ίδρυσή της.
Το Μουσείο Προσφυγικού Ελληνισμού εκτείνεται σε μια έκταση άνω των 1.000 τ.μ. με κειμήλια που συγκεντρώθηκαν, πέρασαν από τη διαδικασία της επιστημονικής συντήρησης, και με την έκθεσή τους κουβαλούν όλο το ιστορικό φορτίο, φέρνοντας στο νου μνήμες από τις Αλησμόνητες Πατρίδες.
Την κορδέλα των εγκαινίων έκοψε ο αναπληρωτής υπουργός Αθλητισμού, Γιάννης Βρούτσης, και τον αγιασμό τέλεσε ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Νέας Ιωνίας, Φιλαδέλφειας, Ηρακλείου και Χαλκηδόνος κ. Γαβριήλ.
Το Μουσείο, μαζί με τα ίδια τα εκθέματα, αποτελεί και μια διαδρομή του Ελληνισμού της Κωνσταντινούπολης, της Μικράς Ασίας και του Πόντου μέχρι την ημέρα του ξεριζωμού, αλλά και μετά, στα δύσκολα χρόνια της προσφυγιάς και στη συνέχεια μέχρι τις μέρες μας. Πολλά από τα αντικείμενα, τα είχαν κουβαλήσει μαζί τους αυτοί που ξεριζώθηκαν πριν από έναν αιώνα, αποτελούσαν ανεκτίμητα οικογενειακά κειμήλια και τα παρέδωσαν ως προσφορά στο μουσείο οι απόγονοί τους.
Τον σκοπό του Μουσείου Προσφυγικού Ελληνισμού τον ανέφεραν, ο ίδιος ο εμπνευστής και αυτοί που ανέλαβαν να το υλοποιήσουν, και είναι καταρχήν η ανάδειξη της μακραίωνης παρουσίας του Ελληνισμού στην Κωνσταντινούπολη, στη Μικρά Ασία, στον Πόντο, στην Καππαδοκία και στην Ανατολική Θράκη. Ο επισκέπτης μεταφέρεται στον χώρο και στον χρόνο, βιώνοντας πτυχές αυτής της παρουσίας, όπως ο θρησκευτικός βίος, ο πολιτισμός των μελών των ελληνορθόδοξων κοινοτήτων, η οικονομία και η συνακόλουθη ευμάρεια, οι τέχνες και τα γράμματα κ.ά.
Στη συνέχεια προβάλλονται η περίοδος των διωγμών, ο βίαιος ξεριζωμός και η ανταλλαγή. Η εξιστόρηση κλείνει με την εγκατάσταση των προσφύγων στην Ελλάδα, τα πρώτα μαύρα λασπωμένα χρόνια, η ενσωμάτωση, αλλά και η συμβολή του Προσφυγικού Ελληνισμού στη νεότερη Ελλάδα. Σύμμαχος στην ιστορική αυτή ανάδειξη υπήρξε η τεχνολογία, καθώς εντάχθηκε στο μουσείο ώστε να το κάνει πιο ολοκληρωμένο και διαδραστικό - ο μπλε κυματισμός στο δάπεδο, όταν φτάνεις στο σημείο της καταστροφής και του ξεριζωμού, ξεκάθαρη παραπομπή στο υγρό στοιχείο και στα κύματα του Αιγαίου, που διέσχισαν με βάρκες και πλωτά τότε οι πρόσφυγες, αναζητώντας τη σωτηρία και τη νέα ζωή. Η τεχνολογία θα βοηθήσει και στον εκπαιδευτικό χαρακτήρα που θα έχει το μουσείο με τις επισκέψεις σχολείων, αλλά και στο να ανανεώνεται διαρκώς.
Ουσιαστικά το μουσείο είναι χωρισμένο σε ενότητες, ξεκινώντας από τις «Πατρίδες της Ψυχής μας» για να ακολουθήσουν από την καθημερινότητα αυτών των ανθρώπων, από τα σπίτια και τα αρχοντικά τους πριν την καταστροφή, αλλά και από το μουσικό στοιχείο, άρρηκτα συνδεδεμένο με τη ζωή τους, ένα πιάνο, μια λατέρνα, μια λύρα, ένα γραμμόφωνο κ.ά. Φτάνοντας στην ενότητα «Και ήρθαν χρόνια δύσκολα και μέρες δακρυσμένες», μπαίνεις πια στο χρονικό σημείο της εκστρατείας και μετά της καταστροφής, όπου πέρα όλων των άλλων, υπάρχουν και δύο χειροποίητα μοντέλα πλοιαρίων της θάλασσας του Μαρμαρά. Μάλιστα, εκεί ο διάδρομος του μουσείου παύει να είναι συνεχίζει σε ευθεία και γίνεται μια καμπύλη, μια στροφή που προσδιορίζει και το κομβικό σημείο της Ιστορίας.
Στη συνέχεια, βρίσκεσαι στην ενότητα «Στα χρόνια της ένδειας», που αφορά την έλευση των προσφύγων στην Ελλάδα, αλλά και τη νέα ζωή που κλήθηκαν να ζήσουν, στις αναζητήσεις του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού, σε διαβατήρια απελαθέντων Ελλήνων από την Κωνσταντινούπολη και αμέσως μετά ακολουθεί αναφορά στην προσφορά των προσφύγων στον τόπο μας και σε ανθρώπους που άφησαν το δικό τους σημάδι στον πολιτισμό μας, στην οικονομία και στην κοινωνία. Με δύο ξεχωριστούς χώρους για τον Αριστοτέλη Ωνάση και τον Στέλιο Καζαντζίδη, στην ενότητα «Οι πρόσφυγες μεγαλουργούν».
Τέλος, υπάρχουν τα «Γραπτά που ιστορούν», χώρος με χειρόγραφα, πιστοποιητικά, έγγραφα και ντοκουμέντα, αλλά και το αθλητικό στοιχείο, με φωτογραφίες ομάδων και αθλητών. Στην αίθουσα εκδηλώσεων, τέλος υπάρχει μια σειρά από πίνακες και χάρτες.
Μελισσανίδης: «Καταθέσεις ζωής και ονείρων...»
Κατά την ομιλία του πριν από την επίσημη τέλεση των εγκαινίων, ο διοικητικός ηγέτης της ΠΑΕ ΑΕΚ, Δημήτρης Μελισσανίδης, σημείωσε μεταξύ άλλων:
«Στις δύσκολες εποχές που ζούμε με δύο ανοιχτούς πολέμους στην Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή, είναι μεγάλη παρηγοριά να εγκαινιάζουμε το μουσείο προσφυγικού ελληνισμού, ένα μουσείο που περιέχει ανεκτίμητα κειμήλια από την Κωνσταντινούπολη, τον Πόντο και τη Μικρά Ασία. Ευελπιστώ πως αυτό το Μουσείο διαρκώς εμπλουτιζόμενο στο μέλλον θα συμβολίζει στις επόμενες γενιές την ιστορία αιώνων.
»Θεμελιώσαμε δύο λαμπρά έργα. Το γήπεδο κόσμημα της ΑΕΚ, OPAP Arena, που δίκαια λογαριάζεται ως το καλύτερο στη χώρα, αλλά και αυτό το Μουσείο προσφυγικού ελληνισμού με τον τίτλο 'Η Κιβωτός της Ρωμιοσύνης', έτσι όπως τα βάφτισαν οι δύο νονοί του. Ο μέγας Μίκης Θεοδωράκης και η Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ. Σε λίγο όμως θα γεννηθεί και το τρίτο παιδί, το μουσείο της ΑΕΚ. Τρίδυμα τα παιδιά της ΑΕΚ, που ξεδιπλώνουν την κληρονομιά ενός ιστορικού σωματείου, αλλά και των εκατομμυρίων φίλων της ομάδας μας.
»Αυτό που βλέπετε εδώ είναι ένα αντίδωρο της μεγαλοσύνης των εκατοντάδων χιλιάδων Μικρασιατών και Ποντίων που ζουν απ' άκρη σ' άκρη σε όλη την Ελλάδα. Είναι καταθέσεις ζωής και ονείρων, είναι τα άνθη ευλαβείας, όλου αυτού του κόσμου που έφυγε από τις ανυπότακτες και αδάμαστες πατρίδες και δημιούργησε το έπος της νέας Ελλάδας.
»Βρίσκω πολύ συγκινητικό πως δεκάδες ανώνυμοι άνθρωποι έρχονται κάθε μέρα και αφήνουν ένα κομμάτι που είναι το φυλαχτό τους, το κρυμμένο κληροδότημα των προγόνων, που κρατούν σφιχτά μέσα στην καρδιά τους. Έχουν καταθέσει κειμήλια μεγάλες προσωπικότητες της πατρίδας μας. Ο άρχοντας του ελληνικού επιχειρείν, ο Αριστοτέλης Ωνάσης, ο Δημήτρης Ψαθάς, ο δημοσιογράφος που με την καυστική του πένα μετακινούσε βουνά και άλλαζε καθεστώτα. Ο Λευτέρης Παπαδόπουλος που έχει γράψει το μισό ελληνικό τραγούδι. Ο Γιώργος Νταλάρας και η Χάρις Αλεξίου που τραγούδησαν για τη Μικρά Ασία, αυτό το έργο του Αποστόλου Καρδάρα που συγκινεί όλους τους Έλληνες. Θα έλεγα ότι στο μουσείο αυτό βρίσκεται και ένας τιτάνας του ελληνικού τραγουδιού, ο Στέλιος Καζαντζίδης, θα το βλέπει από εκεί ψηλά και η ψυχή του θα αγαλιάζει...»
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας