Η «κούρσα εξοπλισμών» στο Νησί τρομάζει το ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο

Η χθεσινή ημέρα, 17 Φεβρουαρίου, είχε οριστεί από την οικογένεια Γκλέιζερ ως μια πρώτη, μη δεσμευτική προθεσμία, προκειμένου οι ενδιαφερόμενοι να πετάξουν το καπέλο τους στο ρινγκ για την απόκτηση της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ. O Τζόελ και ο Αβραάμ «Εϊβι» Γκλέιζερ είχαν καταβάλει το 2005 το ποσό των 830 εκατ. ευρώ για τους «κόκκινους διαβόλους» και είναι στο τιμόνι επί μια 15ετία. Βρέθηκαν αντιμέτωποι με ένα πολύ δύσκολο κοινό, που εδώ και χρόνια διαμαρτύρεται για τη διαχείριση του συλλόγου και ζητάει αλλαγή.

Ετσι ήρθε η ανακοίνωση της οικογένειας Γκλέιζερ τον περασμένο Νοέμβριο ότι «ξεκινάει τη διαδικασία για την αναζήτηση στρατηγικών εναλλακτικών λύσεων για τη Γιουνάιτεντ, που περιλαμβάνει την προσέλκυση νέων επενδυτών, πιθανή πώληση ή άλλες επιχειρηματικές κινήσεις». Βέβαια ο στόχος των Γκλέιζερ δεν είναι να ηρεμήσουν τους φιλάθλους τους, αλλά να βγάλουν όσο το δυνατόν μεγαλύτερο κέρδος σε σχέση με την αρχική τους επένδυση.

Η πρόσφατη πώληση της Τσέλσι στον Αμερικανό Τοντ Μπέλι έναντι 3,15 δισ. ευρώ έδειξε το πού βρίσκεται πάνω-κάτω ο δείκτης της αξίας των μεγάλων αγγλικών συλλόγων. Ομως για τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, τη δημοφιλέστερη ομάδα του «νησιού» παγκοσμίως, η τιμή διαπραγμάτευσης αναμένεται να ξεκινήσει πάνω από τα 4-4,5 δισ. ευρώ, με τους Γκλέιζερ να ονειρεύονται ότι ίσως φτάσει έως τα 6-6,5 δισ. ευρώ. Ποσό που θα καταρρίψει το παγκόσμιο ρεκόρ πώλησης ενός αθλητικού συλλόγου: τα 4,3 δισ. ευρώ που πλήρωσε πέρυσι η ζάπλουτη οικογένεια Ουόλτον για τους Ντένβερ Μπρόνκος του NFL.

Ο Βρετανός δισεκατομμυριούχος Τζιμ Ράτκλιφ έκανε αμέσως γνωστό το ενδιαφέρον του για την απόκτηση των «κόκκινων διαβόλων». Ο 70χρονος ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος του ομίλου πετροχημικών προϊόντων Ineos, οπαδός της Γιουνάιτεντ από μικρό παιδί, είναι παράλληλα ιδιοκτήτης άλλων δύο ποδοσφαιρικών συλλόγων, της γαλλικής Νις και της ελβετικής Λωζάννης. Υπέρμαχος μεν του Brexit, τα τελευταία χρόνια μετακόμισε μόνιμα από το Λονδίνο στο Μονακό για να γλιτώσει 4 δισ. ευρώ σε φόρο εισοδήματος!

Ομως το όνομα της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ και η λάμψη της Πρέμιερ Λιγκ είναι τέτοια, που αναμενόμενα προσέλκυσε ενδιαφέρον και από τη Μέση Ανατολή. Μετά την απόκτηση της Μάντσεστερ Σίτι από το Αμπού Ντάμπι και της Νιούκαστλ από τη Σαουδική Αραβία, θέλει και το Κατάρ να γίνει «παίκτης» της αγγλικής λίγκας. Ολες οι πληροφορίες από την Ντόχα συνηγορούσαν στο ότι χθες αργά το βράδυ θα έριχνε στο τραπέζι τη δική της πρόταση η Qatar Sports Authority (QIA). Πρόκειται για ένα ιδιωτικό επενδυτικό fund που στηρίζεται από τον εμίρη του Κατάρ Ταμίμ μπεν Χαμάντ αλ Τανί (φωτ.).

Εκεί ξεκινούν βέβαια τα μπερδέματα. Ο εμίρης είναι παράλληλα και το αφεντικό της Qatar Sports Investment (QSI), που ελέγχει την Παρί Σεν Ζερμέν. Και η UEFA απαγορεύει σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα να ελέγχουν ή να επηρεάζουν την τύχη άνω του ενός συλλόγου με συμμετοχή στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις. Από το Κατάρ υποστηρίζουν ότι η QIA και η QSI είναι τελείως διαφορετικές οντότητες. Ομως στην πραγματικότητα «κολυμπούν» στην ίδια δεξαμενή χρημάτων...

Η αγγλική Λίγκα βέβαια δεν πτοείται από τέτοιες συνθήκες. Στο κάτω κάτω, υπάρχει και ένα προηγούμενο που ίσως φανεί χρήσιμο στο μέλλον. Το 2017-18, με λίγες τυπικές αναδιαρθρώσεις στο οργανόγραμμά τους, η Λιψία και η Ζάλτσμπουργκ, αμφότερες υπό τη στέγη της Red Bull, αγωνίστηκαν αντίπαλες στο Τσάμπιονς Λιγκ άνευ προβλημάτων.

Αν οι Γκλέιζερ δώσουν τα χέρια με τον Αλ Τανί και τα χρήματα του Κατάρ προστεθούν στην εξίσωση της Πρέμιερ Λιγκ, τότε η συζήτηση θα φουντώσει γύρω από το οικονομικό μοντέλο και τη βιωσιμότητα του αγγλικού πρωταθλήματος. Σίγουρα εισπράττει περισσότερα απ’ ό,τι οι υπόλοιπες μεγάλες ευρωπαϊκές λίγκες: 1,8 φορά περισσότερα από την ισπανική Λίγκα, 1,7 φοράές πάνω από την Μπουντεσλίγκα, 2,1 περισσότερο από τη Σέριε Α και 2,7 σε σχέση με τη γαλλική Λιγκ 1. Ομως το πράγμα ξεφεύγει στις μεταγραφικές δαπάνες. Στις δύο τελευταίες σεζόν, η Πρέμιερ Λιγκ δαπάνησε 22,3 φορές περισσότερο χρήμα απ’ ό,τι η Λίγκα και 46,4 φορές περισσότερα από την Μπουντεσλίγκα! Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Τσέλσι: στη μεταγραφική περίοδο του Ιανουαρίου 2023 ξόδεψε 323 εκατ. λίρες, ήτοι το τριπλάσιο απ’ όσα όλοι οι σύλλογοι της ισπανικής Λίγκας, της Μπουντεσλίγκας, της Σέριε Α και της Λιγκ 1 μαζί (106,8 εκατ. λίρες)!

Η υπόλοιπη Ευρώπη παρακολουθεί την κούρσα εξοπλισμών στο «νησί» με ανησυχία. Δεν μπορεί να ακολουθήσει στους ρυθμούς αυτούς - και στην πορεία θα γίνεται λιγότερο ανταγωνιστική, όταν δεν θα μπορεί να ελκύσει τους καλύτερους παίκτες. Οι ιθύνοντες των πρωταθλημάτων της Ισπανίας και της Γερμανίας κατά κύριο λόγο μιλούν για «οικονομικό ντόπινγκ που έχει φέρει πληθωρισμό στην ποδοσφαιρική αγορά». Στην Αγγλία καλωσορίζουν τα πετροδόλαρα και τους επενδυτές που στην πραγματικότητα δεν αγαπούν το ποδόσφαιρο, αλλά τον τρόπο που το άθλημα αυτό μακιγιάρει τη διεθνή εικόνα τους. Προκειμένου να το πετύχουν, δεν λογαριάζουν το χρήμα...

Στη Γερμανία αντίθετα υπάρχει ο κανόνας του 50+1, που απαγορεύει σε εξωτερικούς (ή ξένους) επενδυτές να έχουν το πλειοψηφικό πακέτο των συλλόγων, οι οποίοι ανήκουν στα μέλη τους. Στην Ισπανία, είναι αυστηροί οι κανόνες του Financial Fair Play. Είναι πρόσφατη η αδυναμία της Μπαρτσελόνα να εγγράψει παίκτες επειδή το μισθολόγιό της ξεπερνούσε το νόμιμο όριο. Παράλληλα υπάρχουν φραγμοί για το πόσες αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου μπορεί να κάνει μια ομάδα για να καλύψει ο ιδιοκτήτης της τα χρέη.

Μια πρώτη ένδειξη ότι ίσως το Financial Fair Play εφαρμοστεί σοβαρά στην Πρέμιερ Λιγκ ήρθε με την έρευνα στις τουλάχιστον 100 οικονομικές παραβιάσεις που φέρεται ότι έχει κάνει η Μάντσεστερ Σίτι. Ισως όμως και να είναι μια προσπάθεια της διοργανώτριας αρχής να «ρίξει στάχτη στα μάτια» της κυβέρνησης της Βρετανίας υποστηρίζοντας ότι διαθέτει ελεγκτικούς μηχανισμούς, ώστε να μην προχωρήσει η δημιουργία μιας ανεξάρτητης αρχής ελέγχου όπως είχε προαναγγελθεί από την Ντάουνινγκ Στριτ.