Ο λόγος τώρα στην αντιπολίτευση

Σε σκηνικό «κινούμενης άμμου» -πολιτικά και οικονομικά- συνεχίζονται οι μετεκλογικές «ζυμώσεις» στην Τουρκία, με τον πρόεδρο Ερντογάν να εμμένει σε ρόλο ρυθμιστή και τα δύο μεγαλύτερα κόμματα της αντιπολίτευσης να χαράσσουν τις δικές τους «κόκκινες γραμμές» στον σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού, βγάζοντας... προς το παρόν από την «εξίσωση» το ισλαμοσυντηρητικό -πρώτο σε δύναμη- κόμμα AKP, για πολλούς και ποικίλους λόγους.

«Το καθήκον σχηματισμού κυβέρνησης επαφίεται στο 60% του μπλοκ της αντιπολίτευσης», διακήρυξε χθες στην πρώτη του μετεκλογική συνέντευξή Τύπου ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου: ηγέτης του κεμαλικού CHP -δεύτερης πολιτικής δύναμης (και) στη νέα Βουλή- και κατά δήλωση του προέδρου Ερντογάν δεύτερος στη σειρά ανάθεσης της εντολής, μετά τον ηγέτη του ισλαμοσυντηρητικού AKP (πρώτου κόμματος) και νυν υπηρεσιακό πρωθυπουργό Αχμέτ Νταβούτογλου.

«Ολα τα κόμματα οφείλουν να μην παραβλέπουν αυτήν την ισορροπία» του 60-40 τόνισε ο Κιλιτσντάρογλου, επιχειρώντας πρακτικά μία σύγκριση της εκλογικής «σούμας» των -χαοτικά διαφορετικών σε επίπεδο ιδεολογιών- κομμάτων της αντιπολίτευσης (του κεμαλικού CHP, του εθνικιστικού MHP και του φιλοκουρδικού HDP) έναντι των ποσοστών του AKP στην κάλπη της 7ης Ιουνίου. «Θα πρέπει να σκεφτόμαστε την Τουρκία και όχι τις επόμενες εκλογές» κατέληξε, θέτοντας... ένθεν κι ένθεν συνολικά 14 όρους.

Μεταξύ άλλων, ζήτησε πάταξη της διαφθοράς (από τα βασικά αιτήματα του MHP), ένα ισχυρό σύστημα απονομής Δικαιοσύνης, ενίσχυση του κοινωνικού κράτους, προάσπιση της ελευθερίας έκφρασης και των ΜΜΕ, επανακαθορισμό της εξωτερικής πολιτικής κι ένα νέο Σύνταγμα για εκδημοκρατισμό της χώρας, με εξάλειψη του εξωφρενικά υψηλού εκλογικού πλαφόν 10% (ως «άνοιγμα» στο HDP) και, φυσικά, περιορισμό του θεσμικού ρόλου του προέδρου της Τουρκίας εντός συνταγματικών πλαισίων (προς ικανοποίηση όλων).

«Το CHP προσπαθεί να μεταμορφωθεί σε ένα σύγχρονο κόμμα και έχει ήδη καταφέρει να αποκλείσει τους νεο-εθνικιστές από τους κόλπους του», επισημαίνει στην Today’s Zaman η ακαδημαϊκός Ιστάρ Γκιοζάιντιν, καθηγήτρια Πολιτικών Επιστημών και συγγραφέας, επισημαίνοντας τα εσωκομματικά διλήμματα του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης μπροστά στις σημερινές, μείζονες πολιτικές προκλήσεις.

Οικονομία αντί ιδεολογίας

«Προεκλογικά, ο Κιλιτσντάρογλου έδωσε έμφαση στην οικονομία και όχι τόσο στην ιδεολογία. Ορισμένοι ψηφοφόροι του CHP εγκατέλειψαν το κόμμα εξαιτίας αυτής της μεταλλαγής. Μπορεί στις τελευταίες εκλογές να μην κέρδισε πολλούς ψηφοφόρους, εάν όμως συνεχίσει αυτήν την πορεία θα επιτύχει περισσότερα στην επόμενη κάλπη», υποστηρίζει. Εξ ου και δεν αποκλείει τώρα «μία κυβέρνηση μειοψηφίας του CHP», που έχει εκλέξει μόλις 132 βουλευτές, σε σύνολο 550, «με την κοινοβουλευτική στήριξη του HDP και του MHP», που έχουν από 80 έδρες. «Εξαρτάται από τις διαπραγματεύσεις και την πορεία του ‘‘παζαριού’’ μεταξύ των τριών αυτών κομμάτων. Αν και είναι ελάχιστα πιθανό το HDP και το MHP να συνυπάρξουν σε μία κυβέρνηση», παραδέχεται, «μπορεί να στηρίξουν μία τέτοια κυβέρνηση μειοψηφίας, καθένα για τους δικούς του λόγους»...

Επικαλούμενη για παράδειγμα πληροφορίες από προχθεσινή κομματική συγκέντρωση του MHP, η Hürriyet ανέφερε ότι ο εθνικιστής ηγέτης Ντεβλέτ Μπαχτσελί αναγνώρισε ότι «υπάρχουν πολλοί {εντός του κόμματος} που μας ζητούν να συμμετέχουμε στην κυβέρνηση, ώστε να αποφευχθεί η σφαγή των εθνικιστών». Εξ ου και δήλωσε «ανοιχτός σε συνομιλίες» ακόμη και με το AKP, κλείνοντάς του όμως ταυτόχρονα ερμητικά την «πόρτα», καθώς αξίωσε ως αντάλλαγμα από το ισλαμοσυντηρητικό κόμμα την «κεφαλή επί πίνακι» των τεσσάρων πρώην υπουργών που εμπλέκονται στα σκάνδαλα διαφθοράς του 2013, αλλά κυρίως του επίσης εμπλεκόμενου υιού Ερντογάν, Μπιλάλ...

Οσο για το HDP; «Ορισμένοι αναλυτές», γράφει η φιλοκυβερνητική Sabah, «προβλέπουν ότι σε περίπτωση πρόωρων εκλογών το φιλοκουρδικό κόμμα θα έχανε κατά πάσα πιθανότητα το 5% των ψήφων που το βοήθησε να ξεπεράσει το εκλογικό πλαφόν σε αυτές τις εκλογές», το οποίο θα ισχύει ως γνωστόν και τις επόμενες, όποτε αυτές γίνουν.

Για έναν χρόνο

Ακόμη κι έτσι πάντως «εκτιμώ ότι μία τέτοια κυβέρνηση [CHP με την εξωτερική στήριξη MHP και HDP] θα κρατήσει κοντά στον έναν χρόνο», επισημαίνει η Ιστάρ Γκιοζάιντιν, «κι έπειτα θα έχουμε και πάλι εκλογές». Ούτως ή άλλως δηλαδή, εξηγεί σε άρθρο του στην Today’s Zaman ο Ομέρ Τασπινάρ, θα έχουμε «το σενάριο που ο Ερντογάν προτιμά περισσότερο απ’ όλα», καθώς «εκτιμά ότι το AKP μπορεί με αυτόν τον τρόπο να βελτιώσει τα ποσοστά του».

Αρκεί πρώτα να λύσει τα δικά του εσωκομματικά διλήμματα, επισημαίνει στη Sabah ο αρθρογράφος της Μπουρχανετίν Ντουράν. Ως βασικό αναδεικνύει τις σχέσεις του ίδιου του Ερντογάν με τον -ήδη κλυδωνιζόμενo στην ηγεσία του AKP- Νταβούτογλου, καθώς και «την πιθανότητα η κομματική ελίτ να υιοθετήσει την αντι-Ερντογάν στάση της αντιπολίτευσης», εν όψει και του συνεδρίου του προσεχή Σεπτέμβρη.

Οχι τυχαία, εξάλλου, ο «ενωτικός» πρώην πρόεδρος και φερόμενος ως επίδοξος νέος ηγέτης του AKP, Αμπντουλάχ Γκιουλ, βγαίνει δυναμικά από την πρόσφατη πολιτική αφάνειά του.

Είτε άμεσα με δηλώσεις του είτε έμμεσα μέσω συνεργατών του, όπως π.χ. συνέβη με την προχθεσινή κυκλοφορία του πολυαναμενόμενου βιβλίου με τίτλο «12 Χρόνια με τον Αμπντουλάχ Γκιουλ», την υπογραφή του συμβούλου του σε θέματα Τύπου, Αχμέτ Σεβέρ, και πλούσιο περιεχόμενο γύρω από την ανοιχτή πολιτική ρήξη του με τον Ερντογάν, σε μία ευρεία γκάμα θεμάτων: από την άγρια καταστολή των αντικυβερνητικών διαδηλώσεων στο Γκεζί το 2013 και τον χειρισμό των ενδοκυβερνητικών σκανδάλων διαφθοράς εκείνης της χρονιάς, έως την εξωτερική πολιτική της Τουρκίας.