Ο πόλεμος είναι επάγγελμα, είπε κάποτε ο σοφός Μακιαβέλι.
Αν ζούσε σήμερα στη Βηρυτό, ο Νικολό θα έλεγε ότι ο πόλεμος είναι κι άλλα πολλά.
Ο πόλεμος είναι καθημερινός τρόπος ζωής και μνήμης, κυρίαρχο φίλτρο ανάγνωσης και βίωσης της πραγματικότητας, αλλά και σταθερός παραγωγός δυστυχιών, δυστοπικών ιδεολογιών κι αδίστακτων ειδικών.
Ο οξυδερκής Νικολό στη Βηρυτό θα έλεγε ότι κάθε πόλεμος έχει τους πρόσφυγές του, τους πολεμιστές του, αλλά και τους επαγγελματίες αναλυτές του.
Κι ότι είναι πολύ παράξενο που έχουμε μάθει να λυπόμαστε τους πρώτους, να φοβόμαστε τους δεύτερους, αλλά να αγνοούμε τα πάντα για τους τρίτους, ειδικά όταν από αυτούς συνήθως μάθαμε όλα όσα ξέρουμε για τους δύο άλλους.
Αν ζούσε τα τελευταία 40 χρόνια στη Βηρυτό, ο Νικολό θα είχε βιώσει τουλάχιστον τρεις πολέμους κι άλλους τόσους στρατούς ειδικών και αναλυτών.
Στον Ψυχρό Πόλεμο θα παρατηρούσε ότι οι αναλυτές ήταν κυρίως σοβιετολόγοι, ειδικευμένοι στο να διαβάζουν τη βία σχεδόν αποκλειστικά μέσα από την αντιπαράθεση Δύσης κι Ανατολής, στην οποία ο μικρός Λίβανος δεν ήταν παρά ακόμα ένα πιόνι στο παγκόσμιο σκάκι των δύο υπερδυνάμεων.
Ο καλός σοβιετολόγος θα μιλούσε άπταιστα Ρωσικά και θα ήξερε απέξω κι ανακατωτά την ιστορία της ΕΣΣΔ, τις φατρίες μέσα στο Κρεμλίνο και τους τοποτηρητές της Μόσχας στη Μέση Ανατολή.
Στον λιβανέζικο εμφύλιο πόλεμο (1975-1990) και λίγο πιο μετά, ο Νικολό στη Βηρυτό θα παρατηρούσε ότι κάποιοι αναλυτές έγιναν «κουλτουρολόγοι», ειδικευμένοι στις θρησκευτικές σέχτες και τις πολιτισμικές διαφορές μουσουλμάνων και χριστιανών, κι όλων αυτών των Μαρωνιτών, Σουνιτών, Σιιτών, Δρούζων και άλλων, μέσα από τις οποίες εξηγούσαν τη βία και τη δυστυχία του πολέμου.
Ο καλός «κουλτουρολόγος» θα είχε κάτι από αματέρ ανθρωπολόγο, με έμφαση στην ιστορία του Ισλάμ και των Σταυροφοριών, και ειδικά στις λεπτομέρειες της ιστορικής διαμάχης μεταξύ του Αλι, μπατζανάκη του Προφήτη, και του χαλίφη Γιαζίντ, που οδήγησε στο σχίσμα Σιιτών-Σουνιτών το 632 μ.Χ.
Στον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας, που κρατάει ώς τώρα, ο Νικολό στη Βηρυτό θα παρατηρούσε την ανάδειξη μιας νέας γενιάς αναλυτών, των περίφημων «τρομολόγων», ειδικευμένων στα πολύπλοκα και πολυπλόκαμα παγκόσμια δίκτυα τζιχαντιστών, φονταμενταλιστών, σαλαφιστών και άλλων ανά τον κόσμο Αδελφών, μέσα από τα οποία εξηγούν τη βία ως παράλογη, βάρβαρη κι ασύμμετρη απειλή για σένα, για μένα και για όλα τα γυναικόπαιδα ανά τον πλανήτη Γη.
Ο καλός «τρομολόγος» θα είχε ένα μεταπτυχιακό στην Ισλαμική Τρομοκρατία και την Παγκόσμια Ασφάλεια από το Πανεπιστήμιο του St. Andrews ή του Τελ Αβίβ με ειδίκευση στη Χαμάς, τη Χεζμπολάχ, ή στον ISIS αν ήταν τολμηρός, θα ήξερε απέξω τη στρατιωτική δομή αυτών των οργανώσεων και τις πιθανές διαδρομές των φορτίων όπλων από το Ιράν.
Σήμερα στη Βυρητό ο Νικολό θα είχε την ευκαιρία να χαριεντιστεί με ένα σωρό κουλτουρολόγους και τρομολόγους στα καφέ, τα ξενοδοχεία, τα πανεπιστήμια και κυρίως τις δεξαμενές σκέψης (think tank) της πόλης.
Δύσκολα θα (ανα)γνώριζε τους παλιούς σοβιετολόγους, παρά την πρόσφατη ανάμειξη της Ρωσίας στη γειτονική Συρία.
Αυτοί έχουν εκλείψει από τότε που έπεσε το Τείχος.
Ωστόσο, θα ήταν αφελής αν πίστευε ότι οι τελευταίοι έμειναν απλά άνεργοι, με τόσα πτυχία και περγαμηνές.
Τέτοιοι ειδικοί είναι ειδικοί ειδικά στο να παραμένουν παντός καιρού ειδικοί.
Ετσι, αρκετοί σοβιετολόγοι μετατράπηκαν εν μιά νυκτί σε κουλτουρολόγους και ειδικότερα σε τρομολόγους, μια και η κύρια ειδίκευσή τους ήταν η αναγνώριση, η ανάδειξη και, συχνά, η «αυτοεκπληρούμενη προφητεία» απειλών.
Γνωστότερη περίπτωση η Κοντολίζα Ράις, μια πρώην σοβιετολόγος, που ως ανανήψασα τρομολόγος έφτασε ψηλά, σχεδόν όσο τα F-16, τα οποία με τις ευλογίες της το 2006 έστειλε το Ισραήλ να ισοπεδώσουν τον Λίβανο ψάχνοντας τη Χεζμπολάχ.
Σήμερα στη Βηρυτό ο Νικολό θα έλεγε ότι η Χεζμπολάχ είναι επάγγελμα, ένα καλό σκαλοπάτι για το πολλά υποσχόμενο επάγγελμα του τρομολόγου.
Για παράδειγμα, στο τμήμα Αραβικών και Μεσανατολικών Σπουδών του Αμερικανικού Πανεπιστημίου της Βηρυτού οι μισές μεταπτυχιακές εργασίες, ειδικά δυτικών φοιτητών, είναι πάνω στη Χεζμπολάχ.
Στα αγγλόφωνα ράφια στα βιβλιοπωλεία της πόλης, τα μισά βιβλία είναι για χάρη της και τα άλλα μισά μοιρασμένα μεταξύ κέδρων, εμφυλίου και αραβικής λογοτεχνίας.
Στα δυτικά think tanks της πόλης τα μισά non-papers γράφονται για αυτήν ή με αυτήν στο πίσω μέρος του μυαλού του συντάκτη.
Κι αν οι μισοί χεζμπολόγοι βρίσκονται στη Βηρυτό, οι άλλοι μισοί στην Εσπερία βρίσκονται· είτε στο Ισραήλ, την αποικία της Εσπερίας στην Ανατολή.
Η χεζμπολογία είναι το τελευταίο στάδιο της τρομολογίας.
Τέλος, κυκλοφορούμε στη Βηρυτό κι εμείς οι άλλοι, οι χεζμπολάγνοι!
Αθεράπευτοι νοσταλγοί μιας περήφανης αντίστασης και μιας νικηφόρας εκδοχής των άλλοτε ηττημένων αντάρτικων πόλης, ασυνείδητοι προβολείς αντιστραμμένων ειδώλων και διεστραμμένων επιθυμιών, απαίδευτοι μαθητές μιας ιστορίας που αρνείται να τελειώσει.
Αν οι τρομολόγοι πουλάνε φόβο με τόκο, οι χεζμπολάγνοι αγοράζουν ελπίδα με υποθήκη.
Ωστόσο, όπως θα έλεγε ίσως ο σοφός Νικολό στη Βυρητό, αν σήμερα ο φόβος είναι επάγγελμα, ελπίδα είναι ο πόλεμος στον φόβο.
*Καθηγητής Ανθρωπολογίας και Πολιτικής, Αμερικανικό Πανεπιστήμιο Βηρυτού.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας