Αϊ-Βασίλη, φέτος γέμισε τον σάκο σου με δώρα αλληλεγγύης

Φέτος τα Χριστούγεννα, ας γιορτάσουμε και ας ανταλλάξουμε δώρα συνεργατικά! Αυτή ήταν η σκέψη πίσω από το σημερινό αφιέρωμα του «ΓΙΑ ΚΑΛΟ», με ιδέες για δώρα από κοινωνικές συνεταιριστικές επιχειρήσεις και συλλογικότητες, προτάσεις για το γιορτινό τραπέζι με προϊόντα δίκαιου και αλληλέγγυου εμπορίου – από Ελληνες παραγωγούς ή από χώρες του παγκόσμιου Νότου.

Δεν είναι απλώς ένας τρόπος να δείξουμε την έμπρακτη υποστήριξή μας στο ελληνικό οικοσύστημα της ΚΑΛΟ – μέρος του οποίου είναι και η συνεταιριστική «Εφ.Συν.».

Είναι ένας εναλλακτικός τρόπος να ευχηθούμε «χρόνια πολλά», χαρίζοντας στα αγαπημένα μας πρόσωπα ή ακόμα και στον εαυτό μας αντικείμενα που εκτός από το μεράκι και τα όνειρα των δημιουργών τους, κουβαλάνε το πρόπλασμα ενός δικαιότερου κόσμου.

Για αρχή προτείνουμε τρεις περιπάτους, για ψώνια και όχι μόνο, σε Εξάρχεια, Σύνταγμα-Θησείο και Κυψέλη. Επισκεφθήκαμε δεκάδες καταστήματα και εγχειρήματα κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας, μιλήσαμε με τoυς συνεταιριστές και ζητήσαμε τις δικές τους προτάσεις για χριστουγεννιάτικα δώρα, ανακαλύψαμε τις δικές μας προτιμήσεις και τις μοιραζόμαστε μαζί σας. Για το ΚΑΛΟ.

Εξάρχεια

Τα Εξάρχεια κουβαλάνε την αύρα της γειτονιάς της αλληλεγγύης, καθώς είναι εκεί που πρωτοξεπήδησαν μερικά από τα πιο ενδιαφέροντα εγχειρήματα ΚΑΛΟ – πολύ πριν ο όρος αποκτήσει και θεσμική υπόσταση.

Ομως σήμερα, αν εξαιρέσεις τις συνεργατικές ταβέρνες και τα μπαρ που διευθύνονται από κολεκτίβες εργαζομένων, τα καταστήματα που ανήκουν σε ΚΟΙΝΣΕΠ είναι μετρημένα στα δάχτυλα, πιθανότατα του ενός χεριού.

Ξεκινήσαμε από το βιβλιοπωλείο των «Εκδόσεων των Συναδέλφων», στην Καλλιδρομίου 30, την αυτοδιαχειριζόμενη κοινότητα του βιβλίου που το 2019 συμπληρώνει αισίως 10 χρόνια ζωής.

Στις νέες εκδόσεις που προτείνουν για φέτος είναι το «Μεξικό 1968», του Κρίτωνα Ηλιόπουλου, μια πρωτότυπη έρευνα για τη μεγαλειώδη και εν πολλοίς άγνωστη στη Δύση εξέγερση του Μεξικού, οι «Λεηλάτες του Μεσημεριού», το μυθιστόρημα-εξομολόγηση της Αθηνάς Τσάκαλου, και το «Δικαίωμα του Νεκρού» του Κώστα Σβώλη, ένα μυθιστόρημα για τα «κουρέλια» που όχι μόνο τραγουδάνε ακόμα, αλλά «ξέρουν και να ορθώνουν το ανάστημά τους όποτε χρειάζεται».

Οσοι έχουν παιδιά ή νιώθουν παιδιά θα χαρούν να μάθουν πως φέτος επανακυκλοφορεί ύστερα από χρόνια το μουσικό παραμύθι «Η Συνέλευση των Ζώων», του Περικλή Κοροβέση, σε εικονογράφηση της Μαργαρίτας Γκίκα, με cd με το ομώνυμο έργο του Γ. Κουρουπού, σε ερμηνεία του Σπύρου Σακκά.

Κατηφορίζοντας, κάναμε μια μικρή παράκαμψη στο Συνεργατικό Μανάβικο - Παντοπωλείο - Καφέ «Καταλαχού», Μαυρομιχάλη 9, που από το 2015 λειτουργεί ως ΚΟΙΝΣΕΠ, με αγροτικά προϊόντα και είδη μεταποίησης από συνεταιρισμούς, αλλά και με εκδόσεις – όπως το εξαιρετικά ενδιαφέρον περιοδικό «Ευτοπία».

Εκτός από τα είδη οπωροπωλείου, στα οποία γίνεται και διανομή, ο συνεταιρισμός διαθέτει δεκάδες λιχουδιές, παραδοσιακές και γκουρμέ, από όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό, που μπορούν να γεμίσουν το χριστουγεννιάτικο καλάθι με τα δώρα.

Ξεχωρίσαμε τη μουστάρδα βρούβας και την καυτερή σάλτσα πιπεριάς του συνεταιρισμού Αυτάρκειας «Από Κοινού», από το Ηράκλειο Κρήτης, τα βαζάκια της «ΚΟΙΝΣΕΠ Μυρωδάτο», με πάστα από ηλιόσπορο, κολοκυθόσπορο και φυστικοβούτυρο, τα εξαιρετικά κρασιά Urupia, από αμπελώνες που καλλιεργεί ελευθεριακή οικοκοινότητα στη Νότια Ιταλία, τον Ακρατο Οίνο, του Συνεταιρισμού Παραγωγών Αμπελοοινικού Τομέα Καρδίτσας.

Για το τέλος αφήσαμε τη «Σβούρα», στη Σπύρου Τρικούπη 21, μια ανάσα από την πλατεία Εξαρχείων. Η «Σβούρα» δεν είναι άλλο ένα συνεργατικό παντοπωλείο, αλλά έχει έντονο τον χαρακτήρα της διεθνιστικής αλληλεγγύης, με έμφαση στην Τσιάπας του Μεξικού.

Μπλουζάκια, τσάντες, κάρτες, εντυπωσιακές αφίσες ζωγραφισμένες από παραδοσιακούς καλλιτέχνες, τα έσοδα από τις πωλήσεις των οποίων ενισχύουν τις εξεγερμένες ζαπατιστικές κοινότητες.

Πρωτότυπη ιδέα για δώρο είναι το αυθεντικό κουβανέζικο ρούμι Varadero, παλαίωσης τριών, πέντε και εφτά ετών, σε εξαιρετικές τιμές. Για τα γλυκά σας, έχει ανόθευτο μέλι από συνεργατικά μελισσοκομεία ή μικρούς παραγωγούς. Οσοι τα προτιμάνε έτοιμα, μπορούν να επιλέξουν από δεκάδες χειροποίητα γλυκίσματα.

Τόσο στη «Σβούρα» όσο και στο «Καταλαχού» μπορείτε να προμηθευθείτε ζαπατιστικό καφέ από την Τσιάπας του Μεξικού, όσο και τα προϊόντα της Συνεργατικής ΒΙΟΜΕ.

Σύνταγμα - Θησείο

Ενα διαφορετικό ημερολόγιο για το 2019, ένα ημερολόγιο αλληλεγγύης και καθημερινού αγώνα θα βρούμε στη «Lacandona», το «Συν Αλλοις» και το συνεργατικό καφενείο «Το Παγκάκι».

Οι σελίδες του είναι αφιερωμένες στις εξεγερμένες γυναίκες από την Τσιάπας ώς τη Ροζάβα και από την Ινδία ώς το Σουδάν, τη Βραζιλία και την Παταγονία, ενώ τα έσοδα θα διατεθούν στις αυτόνομες κοινότητες των Ζαπατίστας.

Στο μικρό παντοπωλείο της «Lacandona» κοντά στο Σύνταγμα (Ηπίτου 4) διατίθενται επίσης ημερολόγια-ατζέντες από τις εκδόσεις Αιώρα και από την Ελευθεριακή Συνδικαλιστική Ενωση (ΕΣΕ). Αλλά οι επιλογές για δώρα δεν σταματούν εδώ, αφού μας περιμένουν χριστουγεννιάτικες λιχουδιές από τον ιταλικό κοινωνικό συνεταιρισμό LiberoMondo, όπως πανετόνε και σοκολατάκια με τζίντζερ και κανέλα, και όμορφα χειροποίητα κεραμικά ζωγραφισμένα από το εργαστήριο «Εργάνη» στη Μυτιλήνη.

Μπορούμε επίσης να γεμίσουμε καλάθια από το Μπαγκλαντές και τη Μαδαγασκάρη με προϊόντα από συνεταιρισμούς αλληλέγγυου εμπορίου του εξωτερικού.

Γι’ αυτές τις μέρες η Νιόβη, μία από τις τέσσερις γυναίκες της κολεκτίβας, μας προτείνει σοκολάτες, μαρμελάδες, βότανα, αμυγδαλοβούτυρο, πάστες αμυγδάλου και φουντουκιού, ανάμεσα στο πλήθος προϊόντων από μικρούς παραγωγούς και συνεταιρισμούς όλης της Ελλάδας, όπως για παράδειγμα της ΚοινΣΕπ «Από κοινού» στην Κρήτη, η οποία έχει προμηθεύσει τη «Lacandona» με παξιμάδια και τσάτνεϊ γλυκοκολοκύθας, και την ΚοινΣΕΠ «Μυρωδάτο» από την Ξάνθη, η οποία συνιστά να δοκιμάσουμε νόστιμες πάστες ξηρών καρπών.

Σταθερά στα ράφια του παντοπωλείου βρίσκονται οι «Εκδόσεις των Συναδέλφων» και προϊόντα του αυτοδιαχειριζόμενου εργοστασίου της ΒΙΟΜΕ.

Τα προϊόντα της ΒΙΟΜΕ, όσο και ανάλογα προϊόντα εναλλακτικού και αλληλέγγυου εμπορίου, κυρίως στον τομέα των τροφίμων, από τον παγκόσμιο Νότο διαθέτει ο Συνεταιρισμός Αλληλέγγυας Οικονομίας «Συν Αλλοις» στο Θησείο (Νηλέως 35).

Εκτός από τον ζαπατίστικο καφέ βρίσκουμε εδώ σοκολάτες που φτιάχνουν οργανώσεις δίκαιου εμπορίου στην Ευρώπη, κακάο από τη Βολιβία, ζάχαρη από το Εκουαδόρ, αλλά και αποξηραμένα προϊόντα από Ελληνες παραγωγούς ή τα γνωστά κουλουράκια του γυναικείου συνεταιρισμού «Φτελιά».

Επειτα από τα επτά χρόνια παρουσίας του «Συν Αλλοις», ο Ηλίας Ζιώγας επισημαίνει ότι υπάρχει «αυξημένη συνειδητοποίηση στους καταναλωτές στην Ελλάδα, όπου τα τελευταία χρόνια αναπτύσσεται η ιδέα του συνεργατικού τρόπου τόσο στην παραγωγή όσο και στη διακίνηση των προϊόντων».

Ολα δε τα προϊόντα διακινούνται μέσω ενός δικτύου πρωτοβουλιών αλληλέγγυας οικονομίας και συνεργατικών καφενείων.

Κυψέλη

Πολλές επιλογές εναλλακτικών δώρων για τις χριστουγεννιάτικες αγορές περιμένουν τους επισκέπτες στη Δημοτική Αγορά Κυψέλης, όπου όλα τα καταστήματα έχουν ένα κοινό στοιχείο: ανήκουν σε συνεταιρισμούς και συλλογικότητες που προτάσσουν το θετικό κοινωνικό αντίκτυπο και την έμπρακτη αλληλεγγύη σε όσους έχουν ανάγκη.

Στην Γκαλερί 13μ2 του μη κερδοσκοπικού σωματείου Μαργαρίτα, που διατηρεί εργαστήρια τέχνης για άτομα με νοητική υστέρηση βοηθώντας στην κοινωνική και εργασιακή ένταξή τους, μπορείτε να βρείτε μεταξοτυπίες αριθμημένες και υπογεγραμμένες από τον Γιώργο Σταθόπουλο, φτιαγμένες από τους σπουδαστές της οργάνωσης, όπως άλλωστε και όλες οι άλλες καλλιτεχνικές δημιουργίες που διατίθενται εδώ: χριστουγεννιάτικα καραβάκια, κάρτες, γούρια, κοσμήματα, arts & crafts, υφαντές τσάντες και κιλίμια.

Στο κατάστημα παράλληλα εκπαιδεύονται μέλη των εργαστηρίων ώστε να αποκτήσουν τις σχετικές δεξιότητες που θα τους είναι χρήσιμες στον εργασιακό τους βίο, ενώ μέρος των εσόδων πηγαίνει στα άτομα που φιλοτεχνούν αυτά τα αντικείμενα.

Μια πανδαισία 1.000 προϊόντων και παραπάνω, από μικρούς Ελληνες παραγωγούς, περιμένει τον επισκέπτη στο κατάστημα της Wise Greece, ενός μη κερδοσκοπικού οργανισμού που προσφέρει τα κέρδη του σε διανομή τροφίμων για όσους ζουν στα όρια της φτώχειας.

Εδώ μπορείτε να αγοράσετε μεμονωμένα προϊόντα ή πουγκιά και καλαθάκια με ξεχωριστές επιλογές: κουραμπιέδες με χιώτικη συνταγή, γευστικές σοκολάτες και βάφλες, βιολογικά καλλυντικά, αλλά και ξεχωριστές λιχουδιές όπως κέτσαπ από πράσινες ντομάτες, προσφάι φακές με ρέγγα, μανιτάρι πλευρώτους με κάρι, παντζαροσαλάτα με κυδώνι και τζίντζερ ή τη σάλτσα τομάτα-ανθότυρο-θυμάρι, που βραβεύτηκε με τα Great Taste Awards, τα αποκαλούμενα Οσκαρ της Γεύσης.

Εξαιρετικές λιχουδιές για το γιορτινό τραπέζι, που αποτελούν «τρόφιμα για καλό σκοπό» και μπορείτε να τα δοκιμάσετε στο κατάστημα της Wise Greece την Παρασκευή 21 Δεκεμβρίου από τις 6 μ.μ. έως 8 μ.μ.

«Υπάρχει κι ένας άλλος τρόπος κατανάλωσης σε μια εποχή που οι μεγάλες επιχειρήσεις μάς πλασάρουν την ιδέα ότι όλα είναι αναλώσιμα και σύντομης διάρκειας», προτείνουν τα μέλη της Επανεκκίνησης.

Στο κατάστημα αυτής της ομάδας νέων που επισκευάζουν παλιούς υπολογιστές, μπορεί κάποιος να βρει μεταχειρισμένα laptops, οθόνες, πληκτρολόγια κ.λπ. Για να κάνετε χρήσιμα δώρα που δεν επιβαρύνουν το περιβάλλον και την τσέπη σας, αλλά και για να συμβάλετε στο έργο τους: έως τώρα έχουν χαρίσει περισσότερους από εκατό μεταχειρισμένους υπολογιστές σε σχολεία.

Την ίδια φιλοσοφία για μια ηθική κατανάλωση που στηρίζεται στην ανακύκλωση και την επαναχρησιμοποίηση προτείνει και το «Second Hand Shop» της ΚΟΙΣΠΕ «Αρχιπέλαγος». Εδώ μπορεί κανείς να βρει είδη δώρου, ρούχα, βιβλία, βινίλια, παιχνίδια, πιατικά, φουλάρια και κοσμήματα σε άριστη κατάσταση και πολύ χαμηλές τιμές, γιατί «όλα τα αντικείμενα δικαιούνται μια δεύτερη ζωή πλάι σε ανθρώπους που τα έχουν ανάγκη».

Ο κοινωνικός συνεταιρισμός «Αρχιπέλαγος», που δραστηριοποιείται στον τομέα της ένταξης και επανένταξης ατόμων με ψυχοκοινωνικά προβλήματα, και ήδη απασχολεί περισσότερα από 60 άτομα στον τομέα της καθαριότητας, μέσα από αυτή την πρωτοβουλία έχει προσφέρει μια νέα ευκαιρία εργασίας σε τρία άτομα.

Το Σάββατο 22 Δεκεμβρίου, 11.00-13.00, τα μέλη του «Second Hand» οργανώνουν δημιουργικές δραστηριότητες για τα παιδιά και μια γιορτή ανταλλαγής δώρων. Μην παραλείψετε να πάρετε τα λουλούδια των γιορτών, μπουκέτα και γλάστρες από το κοινωνικό ανθοπωλείο Flower Power, στηρίζοντας την εργασία ατόμων με αναπηρία ή ευαλωτότητα.

Την Πέμπτη 20 Δεκεμβρίου στις 18.00-20.00 στο κατάστημά τους μπορείτε να μετάσχετε σε εργαστήριο για την κατασκευή center pieces για το τραπέζι των γιορτών και χριστουγεννιάτικων μπουκέτων σε μια εκδήλωση που συνδιοργανώνει με την ουκρανική κοινότητα. Και λίγο αργότερα στον χώρο θα απλώνονται οι μελωδίες χριστουγεννιάτικων τραγουδιών από όλες τις γωνιές του κόσμου από την Κυψέλη Μουσικής.

Κι αν κουραστήκατε από τα ψώνια, μια στάση στο «Χυμοποιείο», για να δοκιμάσετε δυναμωτικούς και απολαυστικούς χυμούς φρούτων και λαχανικών απευθείας από παραγωγούς βιολογικής καλλιέργειας. Με σύνθημα «είμαστε όλοι ίδιοι» το «Χυμοποιείο» απασχολεί άτομα αποφυλακισμένα, πρώην τοξικοεξαρτημένα και άλλες ευάλωτες ομάδες.

Απολαύστε μία από τις διαφορετικές σούπες, τα ροφήματα και κοκτέιλ που κάθε μέρα διαθέτει στη Δημοτική Αγορά Κυψέλης η Νομαδική Κουζίνα (Φωκίωνος Νέγρη 42 και Ζακύνθου, Facebook page: www.facebook.com/agorakypselis/).