Αφιερωμένη σε ένα από τα κατ' εξοχήν κοινά αγαθά, την παιδεία, είναι η διήμερη συνάντηση που διοργανώνει το Πανελλαδικό Συντονιστικό Αλληλέγγυων Σχολείων το ερχόμενο Σαββατοκύριακο στην Καλών Τεχνών με τη συμμετοχή εκπαιδευτικών, επιστημόνων και ερευνητών από Ελλάδα και χώρες του εξωτερικού, όπως Τουρκία, Ελβετία, Γαλλία, Ιταλία.
Από την Αθήνα και τον Πειραιά μέχρι τη Θεσσαλονίκη και την Ξάνθη, τα Αλληλέγγυα Σχολεία λειτουργούν με μικτές συνελεύσεις, αντιστέκονται απέναντι στην όξυνση των κοινωνικών ανισοτήτων και προτάσσουν τη δημοκρατία εντός και εκτός της εκπαιδευτικής διαδικασίας.
«Θέλουμε να είμαστε μια προέκταση της δημόσιας εκπαίδευσης, που θα μπορεί να συνομιλεί, να επηρεάζει και να μετασχηματίζει τις κυρίαρχες αντιλήψεις του δημόσιου σχολείου. Ούτε εμείς ούτε το κράτος φυσικά έχει καμία πρόθεση να θεσμοθετήσει δημοκρατικά σχολεία», εξηγεί στην «Εφ.Συν.» ο εκπαιδευτικός Χρήστος Κορολής από το Αλληλέγγυο Σχολείο της «Μεσοποταμίας».
● Τι «διεκδικείτε δημιουργώντας» και ποιος είναι ο στόχος των θεματικών του διημέρου για συμμετοχική δράση και δημοκρατία, κοινωνική παιδαγωγική, διαπολιτισμικότητα κι έμφυλες ταυτότητες;
Στόχος είναι να κατορθώσουμε να ανοίξουμε όλα αυτά τα ζητήματα, τα οποία αφορούν τα Αλληλέγγυα Σχολεία που ξεκίνησαν ως υποστηρικτικές δομές κυρίως στην κρίση, στην πορεία άρχισαν να διερευνούν τον ρόλο τους πιο μόνιμα και είναι πλέον στο σημείο του μετασχηματισμού για να τον επαναπροσδιορίσουν, να εμβαθύνουν τους σκοπούς και τις μεθόδους του εκπαιδευτικού περιεχομένου και να αναζητήσουν συμμαχίες για την οικοδόμηση μιας εναλλακτικής πρότασης για την εκπαίδευση και την παιδεία στη χώρα.
Το θέμα είναι τα Αλληλέγγυα Σχολεία να αποτελέσουν ποικιλόμορφες δομές με σαφές πολιτικό περιεχόμενο, με ενέργειες και συμπράξεις είτε με την τοπική κοινωνία είτε με άλλα εγχειρήματα, έτσι ώστε να μπουν οι βάσεις και οι προϋποθέσεις ενός εκπαιδευτικού κινήματος, το οποίο δεν θα έχει μόνο διεκδικητικά χαρακτηριστικά, όπως τα γνωρίζουμε ώς τώρα για περισσότερη χρηματοδότηση και περισσότερους καθηγητές, αλλά κι επιπλέον αιτήματα, όπως το πρόγραμμα διδασκαλίας, η τοπικότητα, το πώς μπορούν εκπαιδευτικές δομές να εμβαθύνουν στη δημοκρατία, στη διαπολιτισμικότητα, να περιλαμβάνουν πρακτικές κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας.
● Γιατί περιλαμβάνεται στο διήμερο συζήτηση για την Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία;
Το εγχείρημά μας δεν είναι κομμάτι της Κ.ΑΛ.Ο., αλλά είναι απόλυτα συνυφασμένο με το αφήγημά της ως προς τους στόχους της τοπικότητας και της αποκέντρωσης για μια κοινωνία των αναγκών κι όχι του κέρδους.
Η σύνδεσή τους είναι ότι μπορούν να αποτελέσουν περιβάλλον «εκπαίδευσης» των μελών σε πρακτικές Κ.ΑΛ.Ο. και συνεργατισμού.
Υπάρχουν παραδείγματα, όπως το σχολείο της Μεσοποταμίας που λειτουργεί μέσω τράπεζας χρόνου, όπου τα μέλη -γονείς και μαθητές- έχουν το κίνητρο ανταλλαγής υπηρεσιών και έξω από την εκπαιδευτική διαδικασία. Αυτό ωστόσο δεν είναι προς το παρόν επαρκές.
Αλλωστε, η παιδεία είναι κοινό αγαθό, δεν είναι ένα προϊόν ανταλλάξιμο και πρέπει πάντα να παρέχεται με μη οικονομικούς όρους. Εχει άλλα χαρακτηριστικά, έχει να κάνει με κοινωνικές κι ευάλωτες ομάδες, με ανήλικους, επομένως θέλει δουλειά για να δούμε πως μας αφορά. Οχι με την Κ.ΑΛ.Ο. ως τομέα στην καπιταλιστική κι οικονομική πίτα, όπως συμβαίνει σε χώρες του εξωτερικού -χωρίς να το υποτιμώ-, αλλά ως έναν μοχλό πολύ βαθύτερων μετασχηματισμών σχετικά και με οικονομικές σχέσεις.
Για να πούμε ότι είμαστε δυνάμει ένας κλάδος της Κ.ΑΛ.Ο., χρειάζεται πολλή δουλειά, γιατί δεν έχουμε τα υποδείγματα προς παρόν.
Στη βιβλιογραφία και τη θεωρία των κοινών η εκπαίδευση δεν περιλαμβάνεται εύκολα.
● Τα Αλληλέγγυα Σχολεία λειτουργούν υποστηρικτικά για το δημόσιο σχολείο. Ποια η σχέση μεταξύ τους;
Οτιδήποτε στήνεται με δημόσιο τρόπο, κοινωνικό έλεγχο, χωρίς ύποπτες θεσμοθετήσεις και χρηματοδοτήσεις και επενδυτές, χωρίς κερδοφορίες, δίπλα στο δημόσιο σχολείο, δεν λειτουργεί αντιπαραθετικά σε αυτό, αλλά είναι ένας φορέας εκπαίδευσης.
Υπάρχουν κι άλλοι ελεύθεροι χώροι, που μπορούν να την ασκούν και να συνεργάζονται με το δημόσιο σχολείο. Θυμίζω ότι λόγω της υποχρηματοδότησης των δήμων έκλεισαν τα παλιά δημοτικά πνευματικά κέντρα, που δεν είναι ένα υπόδειγμα προς αναστήλωση, αλλά παραγνωρίζεται μέσα στην κρίση κατά την οποία δεν χάθηκε μόνο η δυνατότητα των ανθρώπων να πληρώσουν παραπαιδεία.
Ομως με έναν συγκεντρωτικό τρόπο αντίληψης της εκπαίδευσης δεν μπορούμε να προχωρήσουμε, ούτε να χαρίσουμε την εναλλακτικότητα στην ιδιωτική πρωτοβουλία, η οποία έχει ταξικά χαρακτηριστικά.
Για παράδειγμα, αποδείχτηκε ότι τα free schools στο προστατευτικό κράτος της Σουηδίας, που δεν είναι κερδοσκοπικά, αύξησαν σταδιακά τις ταξικές διαφορές και υποβάθμισαν το Δημόσιο και την επίδοση μαθητών, γιατί είναι μία από τα πάνω κατάσταση.
Δεν είμαστε ένα εγχείρημα που ακροβατεί ανάμεσα στην αγορά και το κράτος. Είμαστε απολύτως προσανατολισμένοι στον στόχο μετασχηματισμού της δημόσιας εκπαίδευσης, δίπλα στο δημόσιο σχολείο, αυτό θέλουμε να αλλάξουμε, ώστε να γίνει πιο δημοκρατικό και το πεδίο που μεταγγίζει πρακτικές, μετασχηματίζει συνειδήσεις και θέτει ερωτήματα ολιστικά.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας