Σημαντικές κοινωνικές έρευνες που να προσεγγίζουν το φαινόμενο των βιαιοτήτων στον ελληνικό αθλητισμό και ειδικότερα στο ποδόσφαιρο δεν έχουν γίνει, και αυτό δείχνει την αδυναμία της πολιτείας καθώς και των άλλων εμπλεκόμενων φορέων του αθλητισμού.
Σχετική έρευνα για τις «στάσεις-απόψεις» των κοινωνικών ομάδων (φύλο, ηλικία, μορφωτικό επίπεδο), ως προς τους παράγοντες που δημιουργούν βιαιότητες στον αθλητισμό, δείχνει ότι υπάρχει «διάχυση» του φαινομένου εκτός του ποδοσφαίρου και σε άλλα ομαδικά αθλήματα. Στην έρευνα, που έγινε μέσω ανώνυμου δομημένου ερωτηματολογίου, συμμετείχαν 403 άτομα διαφορετικής ηλικίας, φύλου και μόρφωσης, τυχαίας στρωματοποιημένης επιλογής από διαφορετικούς κοινωνικούς, επαγγελματικούς, αθλητικούς και γεωγραφικούς χώρους.
Τα σημαντικότερα αποτελέσματα δείχνουν ότι, σε σχέση με το φύλο, οι άνδρες, λόγω του μεγαλύτερου ενδιαφέροντος για τους αθλητικούς αγώνες, είναι περισσότερο «φανατισμένοι», έχουν πάθος για την ομάδα τους σε σχέση με τις γυναίκες που απλά παρακολουθούν το αθλητικό θέαμα για «εκτόνωση». Επίσης οι άνδρες, εκτός του ποδοσφαίρου για το οποίο δηλώνονται οι περισσότερες αναφορές ως προς την εμφάνιση βιαιοτήτων, παράλληλα «στοχοποιούν» το μπάσκετ, το βόλεϊ και το πόλο. Για τους παράγοντες «εμφάνισης–διαμόρφωσης» του φαινομένου των βιαιοτήτων, οι άνδρες θεωρούν υπεύθυνους τα ΜΜΕ, ενώ οι γυναίκες τούς φιλάθλους και το είδος του αθλήματος.
Σε σχέση με την ηλικία, οι νεότεροι επισημαίνουν ότι βιαιότητες γίνονται και στα άλλα ομαδικά αθλήματα, εκτός του ποδοσφαίρου. Το χαρακτηριστικό αποτέλεσμα για την ηλικία είναι ότι οι νεότεροι δηλώνουν ως «υπεύθυνους» την κοινωνική και πολιτική κατάσταση, σε σχέση με τους μεγαλύτερους που δηλώνουν το είδος του αθλήματος και τους αθλητικούς παράγοντες. Σημαντικό επίσης για την ηλικία είναι ότι οι νεότεροι θεωρούν ως μέσο πρόληψης – βελτίωσης του φαινομένου των βιαιοτήτων στον αθλητισμό, την «αθλητική αγωγή», ενώ οι μεγαλύτεροι την επιμόρφωση των διαιτητών.
Ως προς το μορφωτικό επίπεδο, οι ερωτώμενοι πτυχιούχοι έναντι των δευτεροβάθμιας και πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης δέχονται ότι στο ποδόσφαιρο υπάρχει μεγαλύτερη συχνότητα παρουσίασης των βιαιοτήτων, αλλά αξιολογούν ως σημαντικό το γεγονός ότι βιαιότητες υπάρχουν και στα άλλα ομαδικά αθλήματα. Στους παράγοντες διαμόρφωσης βιαιοτήτων θεωρούν υπεύθυνους τους αθλητές, τους αθλητικούς παράγοντες και την κοινωνική κατάσταση.
Ανάλογη έρευνα σε Ελληνες δημοσιογράφους έδειξε την αλληλεπίδραση που έχουν τα ΜΜΕ και ο Αθλητισμός σε σχέση με την κάλυψη των γεγονότων βίας, καθώς και των «διαφορετικών στάσεών» τους για το φαινόμενο, λόγω της καταγωγής τους, της μόρφωσης και του μέσου εργασίας, τηλεόραση, ραδιόφωνο, εφημερίδες. Επίσης, είναι σε εξέλιξη έρευνα, η οποία μελετά τις «στάσεις-απόψεις» των αθλητριών και παραγόντων, σχετικά με το φαινόμενο των βιαιοτήτων που συμβαίνουν στα γυναικεία αθλήματα (ποδόσφαιρο, μπάσκετ, βόλεϊ και πόλο).
Συμπερασματικά, σύμφωνα με την έρευνα, φαίνεται να αναδεικνύονται ως βασικοί παράγοντες εμφάνισης του φαινομένου των βιαιοτήτων στον ελληνικό αθλητισμό: η πολιτική εμπλοκή, τα ΜΜΕ, οι αθλητικοί παράγοντες, το είδος του αθλήματος και η κοινωνική-οικονομική κατάσταση της χώρας. Επιπροσθέτως, εκτιμάται ότι μέτρα πρόληψης–αντιμετώπισης του φαινομένου των βιαιοτήτων στον αθλητισμό πρέπει να στοχεύουν στην καλλιέργεια αθλητικής παιδείας στο σχολείο και στην κοινωνία, δωρεάν παροχή προγραμμάτων «Αθλητισμού για Ολους» καθώς και επιστημονική καθοδήγηση όλων των εμπλεκομένων στον χώρο του Αθλητισμού.
*Aναπληρωτής καθηγητής Κοινωνιολογίας του Αθλητισμού Πανεπιστημίου Πελοποννήσου
**Καθηγήτρια Φυσικής Αγωγής
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας